Leeftijdsgroepen en demografische trends in Nederlandse steden

De leeftijdsgroepen in Nederland variëren sterk per gemeente en regio. In sommige steden zijn de jongeren oververtegenwoordigd, terwijl andere gemeenten juist veel ouderen tellen. Deze demografische verschillen hebben gevolgen voor de ruimtelijke indeling van woningen, openbare ruimtes en sociale infrastructuur. In dit artikel worden de belangrijkste demografische trends en leeftijdsgroepen in Nederlandse steden belicht, op basis van gegevens uit de bronnen.

Jonge gemeenten en hun demografische kenmerken

Er zijn meerdere gemeenten in Nederland waar de leeftijdsgroep van 0 tot 25 jaar een groot deel uitmaakt. Volgens gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) was in 2022 de gemeente Urk de jongste gemeente van Nederland, met 43,9% van de inwoners tussen 0 en 25 jaar. Dit is een hoge waarde in vergelijking met andere gemeenten. Andere jonge gemeenten zijn Staphorst (37,1%), Barneveld (34,9%) en Neder-Betuwe (34,3%). Deze gemeenten hebben een jonge bevolkingsstructuur, wat opnieuw duidelijk is in de samenstelling van de bevolking.

Deze jonge gemeenten zijn vaak gekoppeld aan de aanwezigheid van universiteiten of hogescholen, wat leidt tot een hoge concentratie studenten in de leeftijdsgroep van 18 tot 25 jaar. Daarnaast kunnen er ook veel jonge gezinnen wonen, met kinderen tot 12 jaar. In deze gemeenten is het belangrijk om ruimtes en woningen te ontwerpen die geschikt zijn voor jonge gezinnen en studenten.

Oudere gemeenten en hun demografische kenmerken

Aan de andere kant van de leeftijdsspectrum liggen de gemeenten waarin het aandeel 65-plussers het grootst is. Volgens de bronnen is Bergen (Noord-Holland) de meest vergrijsde gemeente van Nederland, met 33,5% van de inwoners 65 jaar of ouder. Dit percentage is hoger dan in andere grote steden. Ook andere gemeenten zoals Laren, Bergen, Bloemendaal en Heemstede vallen op in het aantal 80-plussers. In deze gemeenten is het belangrijk om ruimtes en woningen te ontwerpen die geschikt zijn voor ouderen, met aandacht voor toegankelijkheid, veiligheid en comfort.

In sommige gemeenten is het aandeel ouderen zelfs hoger dan 30%. Bijvoorbeeld in Schiermonnikoog is het aandeel 65-plussers 29,2%, wat opmerkelijk veel is. Dit betekent dat er in deze gemeenten ook veel sociale faciliteiten en ondersteunende diensten nodig zijn om de leefbaarheid van ouderen te waarborgen.

Leeftijdsverdeling in grote steden

In de grote steden zoals Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht is de leeftijdsspectrum veel heterogener. In 2022 waren in Amsterdam 26% van de inwoners tussen 0 en 25 jaar, en 13,1% 65-plus. In Den Haag was 29% van de inwoners tussen 0 en 25 jaar, en 15,0% 65-plus. In Rotterdam was 29,1% van de inwoners tussen 0 en 25 jaar, en 15,6% 65-plus. In Utrecht was 31,6% van de inwoners tussen 0 en 25 jaar, en 10,7% 65-plus.

Deze cijfers laten zien dat de grote steden een evenwichtige leeftijdsspectrum hebben, met zowel jonge als ouderen. Dit heeft gevolgen voor de ruimtelijke indeling van woningen, openbare ruimtes en sociale infrastructuur. In de grote steden is het belangrijk om ruimtes te ontwerpen die geschikt zijn voor verschillende leeftijdsgroepen, zowel voor jonge gezinnen als voor ouderen.

Demografische trends en toekomstige verwachtingen

De demografische trends in Nederland laten zien dat het aandeel 65-plussers in de komende jaren zal toenemen. In 2035 wordt verwacht dat ruim 24 procent van de bevolking 65 jaar of ouder is, tegenwoordig is dat nog 20 procent. In de vier grote steden is het aandeel 65-plussers minder groot dan in de kleinere gemeenten, maar ook hier neemt de vergrijzing toe. In 2035 zal het aandeel 65-plussers in de vier grote steden naar verwachting van 14 procent naar 19 procent toenemen.

De toekomstige verwachtingen tonen ook aan dat het aantal mensen tussen 20 jaar en de AOW-leeftijd zal toenemen. Dit is vooral het geval in de Randstad, Flevoland, op de Veluwe en in en om Eindhoven. In 141 gemeenten zal deze leeftijdsgroep in 2035 echter kleiner zijn dan nu. Deze gemeenten liggen vooral langs de oostgrens van het land en Zeeland.

Invloed op de ruimtelijke indeling

De demografische verschillen hebben invloed op de ruimtelijke indeling van woningen, openbare ruimtes en sociale infrastructuur. In jonge gemeenten is het belangrijk om ruimtes te ontwerpen die geschikt zijn voor jonge gezinnen en studenten. In oudere gemeenten is het belangrijk om ruimtes te ontwerpen die geschikt zijn voor ouderen, met aandacht voor toegankelijkheid, veiligheid en comfort. In grote steden is het belangrijk om ruimtes te ontwerpen die geschikt zijn voor verschillende leeftijdsgroepen, zowel voor jonge gezinnen als voor ouderen.

Tabel: Leeftijdsgroepen per gemeente

Hieronder volgt een overzicht van de leeftijdsgroepen per gemeente:

Deze tabel geeft een overzicht van de verdeling van de inwoners per leeftijdsgroep in verschillende gemeenten. Deze informatie kan nuttig zijn voor de ruimtelijke indeling van woningen en openbare ruimtes.

Conclusie

De demografische verschillen in Nederlandse steden tonen aan dat de leeftijdsgroepen sterk variëren per gemeente en regio. In sommige gemeenten zijn de jongeren oververtegenwoordigd, terwijl andere gemeenten juist veel ouderen tellen. Deze demografische verschillen hebben gevolgen voor de ruimtelijke indeling van woningen, openbare ruimtes en sociale infrastructuur. In de komende jaren zal het aandeel 65-plussers in de bevolking toenemen, wat invloed heeft op de ruimtelijke indeling en de maatwerkoplossingen voor ouderen. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden bij het ontwerpen van woningen, openbare ruimtes en sociale infrastructuur.

Bronnen

1. Waar wonen de meeste jongeren en ouderen?
2. Leeftijdsverdeling
3. Leeftijdsgroepen per gemeente
4. Bevolkingsomvang en -groei
5. Prognose: in 2035 vooral meer inwoners in en om grotere gemeenten
6. Inwoners per gemeente
7. Leeftijd berekenen
8. Grote steden groeien sneller dan de rest van Nederland
9. De Nederlandse bevolking in beeld