De mooiste en meest unieke hotels in Nederland: een overzicht van luxe, sfeer en ontspanning
juli 11, 2025
In Nederland is de leeftijdsverdeling van de bevolking een belangrijk onderwerp dat zowel voor de maatschappelijke als voor de ruimtelijke planning van invloed is. De informatie uit de bronnen laat zien dat de verdeling van leeftijdsgroepen sterk varieert per gemeente en dat dit ook invloed heeft op de bevolkingsdichtheid en de samenstelling van de bevolking. Dit artikel biedt inzicht in de verdeling van leeftijdsgroepen in Nederland, met name in de grote steden en in de kleinere gemeenten. Daarnaast wordt ingegaan op de invloed van de leeftijdsverdeling op de ruimtelijke verdeling, zoals de verhouding tussen jongeren en ouderen in verschillende regio’s.
Verdeling van leeftijdsgroepen in Nederland
In Nederland is de verdeling van de bevolking in verschillende leeftijdsgroepen van groot belang voor het begrijpen van de demografische situatie. De leeftijdsgroepen die in de bronnen worden genoemd, zijn: 0 tot 15 jaar, 15 tot 25 jaar, 25 tot 45 jaar, 45 tot 65 jaar en 65 jaar of ouder. Deze indeling wordt vaak gebruikt om de verhouding tussen de werkende en niet-werkende bevolking te bepalen, waarbij de jongeren vaak als de groene druk worden aangeduid en de ouderen als de grijze druk.
De bronnen tonen aan dat het percentage ouderen in de bevolking stijgt, terwijl het aandeel jongeren afneemt. Volgens de bron [3] is de gemiddelde leeftijd van de inwoners van Nederland op 1 januari 2024 42,6 jaar. In de bevolkingspiramide is te zien dat er in Nederland meer ouderen zijn dan jongeren onder de 20 jaar. De groep mensen die tussen 1946 en 1970 zijn geboren, de naoorlogse babyboom, vormt een grote groep in de bevolking. Begin 2024 waren zij tussen de 54 en 78 jaar oud.
In de bron [2] wordt aangegeven dat de gemeente Bergen (Noord-Holland) het hoogste percentage inwoners heeft van 65 jaar of ouder, namelijk 33,5%. Dit percentage is hoger dan dat van andere grote steden, zoals Amsterdam (13,1%), Den Haag (15,0%), Rotterdam (15,6%) en Utrecht (10,7%). De jongste gemeentes zijn daarentegen Urk, Staphorst, Barneveld en Neder-Betuwe, met een hoog percentage jongeren onder de 25 jaar. In Urk was dit zelfs 43,9%, wat het hoogste percentage is in Nederland.
De verdeling van de leeftijdsgroepen varieert ook per regio. In de grote steden is het percentage jongeren en ouderen relatief gelijk, terwijl in de kleinere gemeenten het aandeel ouderen vaak hoger is. Volgens de bron [4] is het percentage 65-plussers het laagst in de grotere steden en omliggende gemeenten met veel nieuwbouwwijken. Dit komt doordat veel jongeren naar de stad verhuizen voor studie of werk, en later vaak naar de randgemeenten zodra ze kinderen krijgen. In perifere gebieden zoals Zuid-Limburg, Oost-Groningen en Zeeland is het aandeel ouderen hoger.
Invloed op de ruimtelijke verdeling
De verdeling van leeftijdsgroepen heeft ook invloed op de ruimtelijke verdeling in Nederland. In de grote steden zijn er meer jongeren en minder ouderen, terwijl in de kleinere gemeenten het aandeel ouderen hoger is. Dit verschijnsel is ook te zien in de bron [5], waarin wordt aangegeven dat de groei van de bevolking in 2035 vooral in en om grotere gemeenten plaats zal vinden. De kleinere gemeenten zullen in de toekomst echter vooral krimpen, vooral in het noordoosten van Groningen, Drenthe, de Achterhoek en Limburg. In deze gemeenten vergrijzen de inwoners sneller, omdat jongeren naar andere regio’s verhuizen voor werk of studie.
De invloed van de leeftijdsverdeling op de ruimtelijke verdeling is ook zichtbaar in de bron [10], waarin wordt aangegeven dat het percentage jongeren en ouderen per gemeente sterk varieert. In gemeenten met veel jongeren, zoals universiteiten of hogescholen, is het aandeel jongeren groter. In gemeenten waar het aandeel ouderen hoger is, zoals Bergen (Noord-Holland), is het percentage 65-plussers hoger. Dit betekent dat de leeftijdsverdeling ook invloed heeft op de samenstelling van de bevolking en dus op de ruimtelijke verdeling.
Vergrijzing en toekomstige trends
De vergrijzing is een belangrijk thema in de bronnen. Volgens de bron [3] is het aandeel ouderen in de bevolking in Nederland gestegen van 10% in 1970 naar ongeveer 20,5% in 2024. De prognose is dat het aandeel ouderen in de bevolking in de komende decennia zal blijven toenemen, omdat vanaf 2011 de eerste leden van de babyboomgeneratie 65 jaar oud zijn geworden. In 2035 wordt verwacht dat ruim 24 procent van de bevolking 65 jaar of ouder is, tegenwoordig is dat nog 20 procent.
De vergrijzing is niet gelijk verdeeld over het land. Volgens de bron [5] zal de vergrijzing in de grote steden minder snel plaatsvinden dan in de kleinere gemeenten, maar ook hier neemt de vergrijzing de komende jaren toe. In sommige gemeenten wordt verwacht dat het aandeel ouderen in 2035 30 procent of meer bedraagt. Dit verschijnsel is vooral zichtbaar in gemeenten die in de komende jaren krimpen, zoals in het noordoosten van Groningen, Drenthe, de Achterhoek en Limburg.
De vergrijzing heeft ook invloed op de bevolkingsgroei. In de grote steden is de groei van de bevolking hoger dan in de kleinere gemeenten. Volgens de bron [5] zal de bevolkingsgroei in 2035 vooral in en om grotere gemeenten plaatsvinden. Dit komt doordat de groei van de bevolking in de grote steden sneller is dan in de kleinere gemeenten, vooral door het aandeel jongeren dat groter is in de grote steden.
Conclusie
De verdeling van leeftijdsgroepen in Nederland is een belangrijk onderwerp dat zowel voor de maatschappelijke als voor de ruimtelijke planning van invloed is. De bronnen tonen aan dat het aandeel ouderen in de bevolking stijgt, terwijl het aandeel jongeren afneemt. In de grote steden is het percentage jongeren en ouderen relatief gelijk, terwijl in de kleinere gemeenten het aandeel ouderen hoger is. De vergrijzing is een belangrijk thema, en in de toekomst wordt verwacht dat het aandeel ouderen in de bevolking blijft toenemen. De ruimtelijke verdeling van de leeftijdsgroepen heeft ook invloed op de bevolkingsgroei en de samenstelling van de bevolking.