Het laagstbevolkte dorp in Nederland: een overzicht van de kleinste dorpen

In Nederland zijn er verschillende plaatsen die zo klein zijn dat ze nauwelijks in het oog vallen. Dit artikel gaat in op de kleinste dorpen en steden in Nederland, met als focus op de laagstbevolkte dorpjes. Het onderzoek naar de kleinste dorpen en steden is gebaseerd op de beschikbare bronnen en geeft een overzicht van de meest opvallende voorbeelden. De gegevens zijn afkomstig uit bronnen zoals de website van de Openbare Ruimte, de CBS, en andere bronnen die zich bezighouden met bevolking en bevolkingsdichtheid.

De kleinste dorpen in Nederland

Er zijn verschillende dorpen in Nederland waarin het aantal inwoners extreem laag is. Volgens de bronnen is het dorp Persingen in Gelderland het meest genoemde dorp dat als het "kleinste dorp van Nederland" wordt aangemerkt. Dit dorp telt ongeveer 90 inwoners, verdeeld over 35 huizen. Hoewel het dorp geen eigen postcode heeft, wordt het wel als een dorp beschouwd. In tegenstelling tot de dorpskern, die slechts 8 huizen telt, omvat het hele dorpsgebied meer huizen en dus meer inwoners.

Een ander voorbeeld is Saaxumhuizen in Groningen, dat sinds 2019 deel uitmaakt van de gemeente Het Hogeland. Het dorp telt ongeveer 45 inwoners, verdeeld over minder dan 20 huizen. Hoewel het dorp geen eigen postcode heeft, wordt het wel als een dorp beschouwd. De voornaamste bezienswaardigheid is de dertiende-eeuwse kerk, die in 2012 is gerestaureerd. Daarnaast heeft het dorp ook een yogastudio en een Bed and Breakfast.

’t Woudt in Zuid-Holland is een ander dorp dat als het "kleinste dorp van Nederland" wordt aangemerkt. Het dorp telt 38 inwoners, verdeeld over 11 woonhuizen, 5 boerderijen en een kerk. Hoewel het dorp geen eigen postcode heeft, wordt het wel als een dorp beschouwd. Het dorp wordt vaak aangeduid als een van de kleinste dorpen van Nederland.

Schokland, een eiland dat ooit een vissersdorp was, is momenteel het dorp met het laagst aantal inwoners. Het dorp telt slechts 5 inwoners, en is sinds 2008 geclassificeerd als een dorp met een eigen postcode. Hoewel het dorp geen inwoners heeft, wordt het wel als een dorp beschouwd.

Ruigoord, een dorp in de buurt van Amsterdam, is het enige dorp in Nederland zonder inwoners. Het dorp was in de jaren ’70 bedreigd met verdwijning, maar werd opgevolgd door kunstenaars die er jarenlang een kunstenaarskolonie van maakten. Sinds 1997 is het dorp grotendeels onbewoond, maar het blijft een dorp met een eigen postcode.

De kleinste steden in Nederland

Naast de kleinste dorpen zijn er ook een aantal zeer kleine steden in Nederland. Deze steden hebben in de loop der tijd stadsrechten gekregen, maar zijn nu niet veel groter dan in hun hoogtijdagen. De kleinste steden zijn gerangschikt op het aantal inwoners in de woonkern.

Een voorbeeld is ’t Gein in Utrecht, dat 15 inwoners telt en zich bevindt in Park Oudegein. Staverden in Gelderland telt 25 inwoners en ligt rond een kasteel. Eembrugge, ook in Utrecht, telt 30 inwoners en ligt bij de fundamenten van een burcht. Sint Anna ter Muiden in Zeeland telt 45 inwoners. Burghorn in Noord-Holland telt 60 inwoners en is een superkleine polderstad. Bronkhorst in Gelderland telt 90 inwoners en ligt op de voorburcht van een voormalig kasteel. Eemnes-Binnen in Utrecht telt 130 inwoners en is een van de twee stadsdelen van Eemnes. Geijsteren in Limburg telt 410 inwoners en ligt bij een kasteelruïne. Laag-Keppel in Gelderland telt 445 inwoners en ligt bij een kasteel. Batenburg in Gelderland telt 540 inwoners en ligt bij een kasteelruïne.

Bevolkingsdichtheid en woonbeleving in Nederland

De bevolkingsdichtheid is een belangrijk aspect bij het beoordelen van de kleinste dorpen en steden. In Nederland is de gemiddelde bevolkingsdichtheid 519 inwoners per vierkante kilometer. In de provincie Utrecht is deze waarde veel hoger, namelijk 916 inwoners per vierkante kilometer. De provincie Utrecht is daarmee de derde meest dichtbevolkte provincie van Nederland, na Zuid-Holland (1.380 inwoners per km²) en Noord-Holland (1.084 inwoners per km²). De dunstbevolkte provincies zijn Friesland (195 inwoners per km²) en Zeeland (216 inwoners per km²).

Binnen de provincie Utrecht zijn de gemeenten Utrecht (3.830 inwoners per km²), Veenendaal (3.438 inwoners per km²) en Nieuwegein (2.717 inwoners per km²) het dichtst bevolkt. De minste inwoners per vierkante kilometer wonen er in de gemeenten Lopik (191 inwoners per km²), Oudewater (261 inwoners per km²), Eemnes en Renswoude (ieder 302 inwoners per km²).

De meest stedelijke gemeenten in Nederland

De stedelijkheidsklasse is een ander belangrijk aspect bij het beoordelen van de kleinste dorpen en steden. De CBS deelt alle inwoners van Nederland in naar stedelijkheidsklassen, gebaseerd op de adressendichtheid per vierkante kilometer. Iemand kan dus in een sterk verstedelijkt gebied wonen, terwijl het toch om een gemeente gaat van geringe omvang. Andersom kan ook: iemand woont in een grote gemeente (bijvoorbeeld Utrecht), maar woont volgens de CBS-normering toch "weinig stedelijk".

De meest stedelijke gemeenten in Nederland zijn onder andere Amersfoort, Baarn, De Bilt, Bunnik, Bunschoten, Eemnes, Houten, IJsselstein, Leusden, Lopik, Montfoort, Nieuwegein, Oudewater, Renswoude, Rhenen, De Ronde Venen, Soest, Stichtse Vecht, Utrecht (gemeente), Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Vijfheerenlanden, Wijk bij Duurstede, Woerden, Woudenberg en Zeist.

De rustigste gemeenten in Nederland

Bij het beoordelen van de kleinste dorpen en steden is ook het aspect van rust van belang. De rustigste gemeenten in Nederland zijn onder andere Tytsjerksteradiel in Friesland, Dalfsen en Dinkelland in Overijssel. Deze gemeenten scoren hoog op basis van de hoeveelheid overlast, geluidshinder en criminaliteit. Het dorp in Friesland heeft een eindscore van 8,8, terwijl Dalfsen en Dinkelland respectievelijk 8,7 scoren. Deze gemeenten zijn daarom ideaal voor wie op zoek is naar rust en een rustige leefomgeving.

Conclusie

De kleinste dorpen en steden in Nederland zijn een unieke combinatie van geschiedenis, cultuur en ruimtelijke structuur. Hoewel de inwoneraantallen extreem laag zijn, zijn deze plaatsen vaak rijk aan historisch en cultureel belang. De meeste van deze dorpen en steden zijn geclassificeerd als klein, maar hebben een eigen postcode en worden als dorp beschouwd. De bevolkingsdichtheid, stedelijkheidsklasse en rustige omgeving zijn belangrijke factoren bij het beoordelen van de kleinste dorpen en steden in Nederland.

Bronnen

1. https://deopenbareruimte.nu/nieuws/dit-zijn-de-5-kleinste-dorpen-van-nederland
2. https://allecijfers.nl/ranglijst/aantal-inwoners-per-provincie-in-nederland/
3. https://www.staatvanutrecht.nl/themas/wonen/woondichtheid-en-woningvoorraad
4. https://www.fbto.nl/verzekeringen/berichten/rustigste-gemeente-van-nederland
5. https://discovernl.nl/kleinste-steden-van-nederland/
6. https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/cut_1
7. https://allecijfers.nl/ranglijst/grootste-en-kleinste-gemeenten-in-inwoners-in-nederland/