De koudste plek van Nederland: Analyse en uitleg

De koudste plek van Nederland is een veelbesproken onderwerp dat zowel voor meteorologen als klimaatonderzoekers van groot belang is. Volgens de bronnen van het KNMI (Koninklijk Meteorologisch Instituut), NH Nieuws, RTV Drenthe, en Weerplaza zijn er verschillende plekken in Nederland waar het extreem koud kan worden. De koudste plek in Nederland blijkt niet alleen vanwege haar lage temperaturen opvallend, maar ook vanwege het klimaat, de locatie en de omstandigheden die ervoor zorgen dat de temperatuur in de winter extreem kan dalen.

De laagste temperatuur ooit in Nederland werd gemeten op 27 januari 1942 in Winterswijk. Op dat moment daalde de temperatuur tot -27,4 °C, een record dat tot op de dag van vandaag ongeveer onaansprekbaar is. De koude dag in 1942 wordt beschouwd als de koudste ooit gemeten in Nederland. Dit is een extreem koude dag, die vooral te wijten is aan de combinatie van hoge luchtdruk, sneeuwdek en een oostenwind, die koude lucht uit het oosten aandeed.

Koudste plekken in Nederland

In de bronnen wordt gesproken over de klimaatverandering en hoe deze de koudste plek in Nederland kan beïnvloeden. Het is onwaarschijnlijk dat het kouderecord in Winterswijk ooit nog verbroken wordt. Dit komt doordat het klimaat steeds warmer wordt en de kans op extreem koude temperaturen dus kleiner is. De temperatuur in Nederland is in de afgelopen jaren gestegen, en de klimaatverandering leidt ertoe dat de koudste dagen in Nederland steeds zeldzamer worden. Dit betekent dat de koudste plek in Nederland misschien niet meer zo extreem zal zijn als in het verleden.

De koudste plek in Nederland is vooral te wijten aan de locatie, het klimaat en de omstandigheden die ervoor zorgen dat de temperatuur in de winter extreem kan dalen. Bovendien speelt het landschap een rol, en de combinatie van deze factoren maakt dat bepaalde plekken in Nederland extreem koud kunnen zijn. In de duinen, in de bossen en op plekken met een lage hoogte kan de temperatuur sneller dalen. Dit is ook de reden waarom deze gebieden vaak als de koudste plek in Nederland worden beschouwd.

De Schoorlse duinen: het koudste plekje van Nederland

Een duinpan vlak achter het klimduin in Schoorl is het koudste plekje van Nederland. Deze zomer is er in de duinpan een gemiddelde van 8,6 graden gemeten. Boswachter Leon Kelder kreeg uit handen van 'vrieskoujagers' Pieter Bliek en Karel Holvoet een grote bokaal uitgereikt. "We hadden al het breedste en het hoogste duin", vertelt hij aan NH Nieuws. "Nu ook de koudste, we zijn apetrots." Initiatiefnemer voor de prijs is de Alkmaarse vrieskoujager Pieter Bliek. Hij is al sinds zijn jeugd weerfanaat en vooral als het gaat vriezen is Bliek in zijn nopjes. "Mijn oma had vroeger een buitenthermometer en dat vond ik fascinerend. Ik belde haar elke dag om te vragen hoe koud het was. Daar is de vrieskoukoorts ontstaan. Hoe kouder het is, hoe opgewondener ik word."

Bliek is, zover bekend, de enige vreeskoujager in Nederland. Hij kwam in aanraking met de hobby via de Belgische Karel Holvoet die al jaren op zoek is naar de koudste plekjes. Samen met Bliek doet hij nu ook in de duinen langs de Nederlandse kust onderzoek. Op elf laaggelegen plekken in de duinen heeft hij meetstations neergezet. Want in de duinpannen kan het behoorlijk koud worden. "Duinpannekes zijn ideaal omdat het steile flanken heeft en open is. Koude lucht is zwaarder dan warme lucht en glijdt naar het laagste punt. Dat kan soms tien graden schelen dan honderd meter verderop. Dat is echt indrukwekkend."

De koudste plek in Drenthe

Eelde was opnieuw de koudste plek van Nederland. Net als begin deze week was Eelde afgelopen nacht opnieuw de koudste plaats van Nederland. Het kwik daalde in Noord-Drenthe tot 8,6 graden onder nul. RTV Drenthe-weervrouw Grieta Spannenburg: "Heel Drenthe werd wakker in een mooie bevroren wereld. Het was koud natuurlijk, maar met de zon die opkwam over de berijpte velden was het een prachtig gezicht voor de winterliefhebber." Volgens de weervrouw van RTV Drenthe was het de koudste nacht sinds twee jaar geleden. Dat is niet alleen in Drenthe het geval, maar ook landelijk. Het koelde in De Bilt zondagochtend om 7.30 uur af naar -5,1 graden. Daarmee kwam een einde aan een recordlange periode van 740 dagen zonder matige vorst. Er is sprake van officiële matige vorst als de temperatuur in De Bilt beneden -5 graden daalt. De laatste keer dat het matig vroor was op 21 januari 2019. Het werd toen -8,1 graden.

Januari was koud en nat. Weervrouw Grieta Spannenburg blikt terug op de maand januari: "Deze maand is in Drenthe koud verlopen. De gemiddelde maandtemperatuur komt in Eelde uit op 2,3 graden. Normaal is dit 2,8 graden. Het was ook een natte maand met bijvoorbeeld 99 millimeter neerslag in Wijster, Roderesch had zelfs 111 millimeter. De beken in Drenthe staan dan ook vol, het water loopt op veel plekken over de velden."

De koudste plek in Flevoland

In Lelystad is zaterdagochtend de laagste temperatuur in Nederland in 27 jaar gemeten: -22,9 graden Celsius. Ook in Marknesse was het bijzonder koud: daar wees de thermometer -22.8 graden aan. Op veel andere plaatsen in het land lagen de temperaturen rond de -20 graden. De laagste temperatuur die ooit in Flevoland is gemeten was op 5 januari 1979. Toen was het in Emmeloord -24,4 graden. In Nederland worden de temperaturen gemeten sinds 1901.

De koudste plek in Groningen

De provincie Groningen kent twee meetstations, namelijk Lauwersoog en Nieuw-Beerta. Op laatstgenoemde plek werd het tropisch warm met 30,3 graden. Op 26 januari 1942 kwam het kwik in De Bilt niet hoger dan min 11,2 graden en de nacht die volgde koelde het af tot min 24,8 graden, de laagste standen ooit op het hoofdstation van het KNMI gemeten. Op 27 januari 1942 registreerde Winterswijk min 27,4 graden, de laagste temperatuur van de eeuw in ons land. Dat was met een maximumtemperatuur van 25,7 graden de 'koudste' plek van Nederland.

De koudste plek in Limburg

In het Noord-Limburgse Arcen was het met 35,1 graden de warmste plek. Het blijft warm. Ben je wel een beetje klaar met de warmte? Dan hebben we slecht nieuws voor je. Donderdag en vrijdag wordt het nog warmer, plaatselijk 35 graden. Zaterdag volgt mogelijk een verkoelende bui, maar het blijft zeker nog tot na het weekend 26 tot 29 graden.

Conclusie

De koudste plek van Nederland is een complex onderwerp dat zowel door meteorologen als klimaatonderzoekers wordt bestudeerd. De laagste temperatuur ooit in Nederland werd gemeten op 27 januari 1942 in Winterswijk, waar de temperatuur tot -27,4 °C daalde. De koudste plek in Nederland blijkt niet alleen vanwege haar lage temperaturen opvallend, maar ook vanwege het klimaat, de locatie en de omstandigheden die ervoor zorgen dat de temperatuur in de winter extreem kan dalen. Bovendien speelt het landschap een rol, en de combinatie van deze factoren maakt dat bepaalde plekken in Nederland extreem koud kunnen zijn. In de duinen, in de bossen en op plekken met een lage hoogte kan de temperatuur sneller dalen. Dit is ook de reden waarom deze gebieden vaak als de koudste plek in Nederland worden beschouwd.

Bronnen

1. De koudste plek in Nederland
2. Koudste plekje van Nederland ligt in de Schoorlse duinen: 'Wij zijn apetrots'
3. Eelde was opnieuw de koudste plek van Nederland
4. Nationale kouderecord bestaat 80 jaar
5. De koudste en strengste winters in Nederland
6. Precies 80 jaar geleden koudste dag ooit in Nederland
7. Met -9,8 was het 't koudst in Twente, zo koud is het nu bij jou
8. Lelystad -22,9 koudste plek van Nederland
9. Koudste plekje van Nederland ligt in de Schoorlse duinen: 'Wij zijn apetrots'
10. De koudste winter in Nederland
11. Waar is het het koudst in Nederland?
12. Lauwersoog is koelste plek van Nederland
13. Koudste plekje van Nederland ligt in de Schoorlse duinen: 'Wij zijn apetrots'