Veiligheid in Nederlandse steden: een overzicht van de meest criminele en veilige plekken

Veiligheid in stedelijke omstandigheden is een steeds belangrijker onderwerp geworden, zowel op sociaal als op politiek niveau. In Nederland zijn er grote verschillen in de criminaliteitscijfers per gemeente, waardoor het belangrijk is om te weten waar het veiligst en het minst veilig is om te wonen. De gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en diverse studies tonen aan dat de situatie in Nederland niet stabiel is, maar wel een overzichtelijke trend toont. In dit artikel wordt ingegaan op de meest criminele en veiligste plekken in Nederland, de rol van gemeenten bij het aanpakken van veiligheidsproblemen, en de impact van maatregelen zoals het programma Veilige Steden.

Veiligste en meest criminele steden in Nederland

Volgens de gegevens van het CBS uit 2024 is de criminaliteit in Nederland redelijk stabiel gebleven, maar het aantal zware misdrijven is toegenomen. In 2024 werden er 7.300 vuurwapenmisdrijven geregistreerd, een toename van 4 procent ten opzichte van 2023. Ook het aantal geweldsdelicten, waaronder seksueel geweld, nam toe. De totale criminaliteit nam in 2024 netto met 0,5 procent toe ten opzichte van het voorgaande jaar.

De meest veilige plek in Nederland is Bronckhorst, een dorp in de Achterhoek. In dit dorp werden in 2024 slechts 15,9 misdrijven per duizend inwoners geregistreerd, wat 500 procent minder is dan in Amsterdam. De overige veilige plaatsen zijn Dalfsen (20), Dantumadiel (22), Elburg (22) en Edam-Volendam (23) per duizend inwoners. Dit geeft een duidelijk beeld van de verschillen tussen de meest veilige en meest criminele steden.

De top tien van de meest criminele plaatsen in Nederland is als volgt:

Deze cijfers tonen aan dat de stad Amsterdam de hoogste criminaliteitscijfers kent, gevolgd door Rotterdam en Eindhoven. De meest veilige plekken liggen vooral in het noorden en oosten van Nederland, met name in de regio’s van de Achterhoek, Drenthe en Friesland.

Veiligheid in stedelijke omgevingen

De veiligheid in stedelijke omgevingen wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder de bevolkingsdichtheid, sociaal kwetsbare gebieden en de mate van criminaliteit. Volgens het onderzoek van HCSS is het belangrijk dat steden rekening houden met zowel lokale verschillen als gemeenschappelijke trends. Flexibiliteit en strategische planning zijn essentieel om de veiligheid en leefbaarheid in Nederlandse steden te waarborgen.

Er zijn verschillende uitdagingen die steden te wachten staan, waaronder kwetsbare wijken, superdiversiteit, vergrijzing, openbare orde, psychische problematiek, criminaliteit, extremisme en klimaatverandering. Deze factoren vragen om een integrale aanpak en een langetermijnvisie om de stedelijke veiligheid te waarborgen.

Programma Veilige Steden: een aanpak van gemeenten

Het programma Veilige Steden is ontstaan uit het initiatief van de regering en Movisie, en richt zich op het aanpakken van straatintimidatie en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het programma richt zich op de veiligheid van vrouwen en meisjes in de openbare ruimte en bij het uitgaan. In 2023 is het programma overgenomen door Movisie, en het biedt hunteur en inzichten voor gemeenten om hun aanpak te versterken.

Veel gemeenten hebben zich aangesloten bij het programma Veilige Steden. Tot nu toe hebben onder meer gemeenten als Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Eindhoven, Utrecht, Tilburg, Breda, Maastricht, Nijmegen, Groningen, Haarlem, Almere, Leiden, Enschede en Dordrecht zich aangesloten bij het programma. De gemeenten stellen hun eigen aanpak op de voet, met als doel het voorkomen van straatintimidatie en het verbeteren van de veiligheid van vrouwen en meisjes.

De aanpak van gemeenten varieert, maar veel van hen richten zich op het versterken van de opvang en begeleiding, het bevorderen van bewustwording en het aanpakken van seksueel grensoverschrijdend gedrag. De gemeente Tilburg bijvoorbeeld zet in op een groeiend bewustzijn en wil straatintimidatie voorkomen. Wanneer het toch plaatsvindt, stelt de gemeente zich schrap voor het sanctioneren van dit gedrag. De gemeente Maastricht wil dat alle vrouwen en meisjes zich veiliger voelen in de openbare ruimte en bij het uitgaan.

Veiligheid en leefbaarheid in steden

De veiligheid en leefbaarheid in steden hangen af van verschillende factoren, waaronder de bevolkingsdichtheid, de mate van criminaliteit en de sociale context. Volgens het onderzoek van HCSS is het belangrijk dat steden strategisch beleid ontwikkelen en een langetermijnvisie opstellen. Dit is essentieel om Nederlandse steden leefbaar en veerkrachtig te houden in tijden van toenemende druk en complexiteit.

De gemeenten spelen een cruciale rol in de aanpak van veiligheidsproblemen. Ze moeten rekening houden met lokale verschillen en tegelijkertijd samenwerken met andere niveaus van overheid en organisaties. Het is belangrijk dat gemeenten hun beleid gericht op de behoeften van hun inwoners en de omgeving.

Conclusie

De veiligheid in Nederlandse steden varieert sterk per gemeente en regio. De gegevens van het CBS laten zien dat de criminaliteit in Nederland stabiel is gebleven, maar het aantal zware misdrijven is toegenomen. De meest veilige plekken zijn vooral in het noorden en oosten van Nederland, terwijl de grootste steden zoals Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven de hoogste criminaliteitscijfers kennen.

Het programma Veilige Steden speelt een belangrijke rol in het aanpakken van straatintimidatie en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Veel gemeenten hebben zich aangesloten bij het programma om de veiligheid van vrouwen en meisjes in de openbare ruimte te verbeteren. De aanpak van gemeenten varieert, maar veel van hen richten zich op het versterken van de opvang en begeleiding, het bevorderen van bewustwording en het aanpakken van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Bronnen

1. https://www.manners.nl/zware-misdaad-stijgt-in-nederland-zo-onveilig-is-jouw-buurt/
2. https://hcss.nl/report/veilige-stad-uitdagingen-voor-hoogstedelijke-gebieden-in-nederland/
3. https://stichtingveiligesteden.nl/
4. https://www.programmaveiligesteden.nl/gemeenten/
5. https://www.movisie.nl/programma-veilige-steden
6. https://www.programmaveiligesteden.nl/
7. https://camerabeveiligingkopen.nl/de-meest-criminele-steden-in-nederland/