Slechtste plekken om te wonen in Nederland: Analyse op basis van bronnen

In Nederland zijn er verschillende gemeenten waar de leefbaarheid en de kwaliteit van het wonen aanzienlijk lager ligt dan in andere delen van het land. Uit meerdere onderzoeken en rapportages blijkt dat bepaalde steden en regio’s minder gunstig zijn om in te wonen, met name als het om de luchtkwaliteit, economische situatie, of de toegankelijkheid van woningen gaat. In dit artikel wordt gekeken naar de slechtste plekken om te wonen in Nederland, gebaseerd op de beschikbare bronnen.

Luchtkwaliteit: De grootste uitdaging

De luchtkwaliteit is een van de belangrijkste factoren die het woonplezier beïnvloeden. Veel steden in Nederland vallen tegen op dit gebied, met name grote steden en industriële gebieden. In de bronnen wordt duidelijk dat de luchtkwaliteit in sommige gebieden aanzienlijk slechter is dan de aanbevolen niveaus van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Een van de ergste plekken is de westkant van Rotterdam, waar de concentratie van stikstofdioxide (NO2) en fijnstof (PM2.5) het hoogst is. Hier wordt de luchtvervuiling meer dan twee keer zo hoog als de WHO-adviezen. Deze situatie is het gevolg van de nabijheid van de haven, zware industrie, en het veelvuldig gebruik van motorverkeer. Ook in Schiedam en Vlaardingen is de luchtkwaliteit slecht, met concentraties die de aanbevolen niveaus overschrijden.

De problemen zijn niet beperkt tot grote steden. In de regio’s rondom de industriële gebieden, zoals bijvoorbeeld de omgeving van Tata Steel in IJmuiden en Velsen, is de luchtkwaliteit ook slecht. Deze steden hebben te maken met zware scheepvaart, chemische industrie, en het gebruik van houtkachels in de buurt. Ook de windrichting speelt hierbij een rol, want de vervuiling kan gemakkelijk in de wijk terechtkomen.

In de bronnen wordt ook opgemerkt dat de luchtkwaliteit in grote delen van Nederland slecht is, met name in de regio’s rondom de grote steden. In de binnensteden van Amsterdam, Den Haag, en Utrecht wordt de luchtkwaliteit vaak beperkt door het verkeer en de bebouwing. De lucht in deze gebieden is vaak twee keer zo vervuild als gezond is volgens de WHO-richtlijnen.

Woningmarkt: Minder toegankelijk voor middeninkomens

De woningmarkt in Nederland is in veel gemeenten moeilijk toegankelijk voor middeninkomens. Uit het onderzoek van BLG Wonen blijkt dat het voor huishoudens met een inkomen tot twee keer het gemiddelde lastiger is om binnen redelijke tijd een koopwoning te vinden. In veel steden is de woningmarkt vrijwel op slot voor deze groep.

De minst toegankelijke gemeenten zijn onder meer Amsterdam, Leiden, en Groningen. In Amsterdam is slechts 14 procent van de huizenzoekers in staat binnen een jaar een geschikte woning te vinden. Dit lage percentage is het gevolg van de hoge woningprijzen en het tekort aan betaalbare woningen. Ook in Leiden is de situatie moeilijk, met slechts 14 procent van de zoekende huishoudens die binnen een jaar een woning vinden.

De situatie is even schadelijk in Groningen, waar slechts 15 procent van de huizenzoekers binnen een jaar een geschikte woning vindt. In veel steden in Noord- en Zuid-Holland is de situatie eveneens slecht, met slechts 17 procent van de huizenzoekers die binnen een jaar een woning kunnen vinden.

In de regio’s rondom de grote steden is de woningmarkt eveneens moeilijk toegankelijk. In de buurt van de snelwegen, zoals in de omgeving van de A2, is de toegankelijkheid van woningen lager. Dit is het gevolg van de hoge woningprijzen en de beperkte beschikbaarheid van betaalbare woningen.

Sociale en economische situatie: Beïnvloedt de leefbaarheid

Naast de luchtkwaliteit en de woningmarkt speelt ook de economische en sociale situatie een rol in de leefbaarheid van een gemeente. In sommige gemeenten is de economische groei laag, wat leidt tot een gebrek aan banen en een laag inkomen. Dit heeft ook invloed op de leefbaarheid van de gemeente.

In Heerlen is de situatie bijvoorbeeld moeilijk. Hier wordt gesproken over veel criminaliteit, een lage levensverwachting, en een laag inkomen. Dit maakt de gemeente tot een van de minst gelukkige plaatsen in Nederland om te wonen. Ook in de Limburgse gemeenten zoals Sittard-Geleen, Venlo, en Heerlen is de situatie niet ideaal. Deze gemeenten scoren matig of slecht in verschillende categorieën, waaronder de bijdrage van groen en blauw aan de woonaantrekkelijkheid.

De lage woonaantrekkelijkheid wordt onder meer beïnvloed door het gebrek aan groen en blauw in de straten. In de bronnen staat duidelijk dat de Limburgse gemeenten in de categorieën ‘groen in de straat’ en ‘bijdrage van groen en blauw aan woonaantrekkelijkheid’ slecht scoren. In Maastricht is het gebrek aan groen en blauw zelfs zo groot dat de stad op de 40e plek staat in deze categorie.

Samenlevingsaspecten: Invloed op de leefbaarheid

De leefbaarheid van een gemeente wordt ook beïnvloed door andere samenlevingsaspecten, zoals de beschikbaarheid van faciliteiten, de toegankelijkheid van scholen, en de beschikbaarheid van horeca. In sommige gemeenten is de beschikbaarheid van deze faciliteiten beperkt, wat de leefbaarheid negatief beïnvloedt.

In de bronnen is te zien dat in veel gemeenten de beschikbaarheid van scholen en faciliteiten beperkt is. In bepaalde steden is het moeilijk om binnen een redelijke afstand een school of horeca te vinden. Dit is vooral een probleem voor ouders die een goede school voor hun kinderen zoeken.

In de bronnen wordt ook opgemerkt dat de beschikbaarheid van horeca in veel steden beperkt is. In sommige gemeenten is het moeilijk om binnen een straal van 5 kilometer een cafe of restaurant te vinden. Dit beïnvloedt het dagelijks leven en de leefbaarheid van de gemeente.

Conclusie

De slechtste plekken om te wonen in Nederland zijn vooral bepaalde steden en regio’s waar de luchtkwaliteit slecht is, de woningmarkt moeilijk toegankelijk is, en de economische en sociale situatie ongunstig is. In veel gevallen is de situatie het gevolg van industriële activiteiten, het gebrek aan groen en blauw, en de hoge woningprijzen. De meest betrouwbare bronnen die hierover beschikbaar zijn, zijn het onderzoek van JLL, het onderzoek van Atlas Research, en de Woontoegankelijkheidsmonitor van BLG Wonen.

Bronnen

1. Beste slechtste gemeente wonen ranglijst JLL
2. In Heerlen wonen de minst gelukkige mensen van Nederland
3. Limburgse gemeenten minder aantrekkelijk om te wonen
4. Hier vind je vieste lucht in Nederland: luchtkwaliteit jouw buurt
5. Modale woningmarkt: koopwoning probleem
6. Eventos 7-Eleven
7. Leefbaarometer - online informatie over de leefbaarheid in alle buurten en wijken
8. Onderzoek: hier zou je moeten wonen op basis van je generatie
9. Leefbaarheid onder de loep 2022