Kindermishandeling in steden: cijfers, trends en maatregelen

In Nederland is kindermishandeling een ernstig probleem dat zowel in steden als op het platteland voorkomt. Volgens de Nationale Prevalentiestudie Mishandeling van 2017 lopen kinderen met een niet-westerse migratieachtergrond een groter risico op mishandeling dan kinderen met een Nederlandse achtergrond. In de eerste generatie wordt het risico op kindermishandeling geschat op 6,1 procent, terwijl dit in de tweede generatie op 3,4 procent staat. Bij kinderen met een Nederlandse achtergrond is het risico op kindermishandeling 1,8 procent. Dit geeft een duidelijk beeld van de verdeling van het risico op kindermishandeling in verschillende groepen.

De cijfers tonen ook aan dat kindermishandeling niet beperkt is tot bepaalde regio’s of steden. In heel Nederland worden jaarlijks bijna 119.000 kinderen het slachtoffer van mishandeling. Het gaat hierbij om zowel lichamelijke als psychische mishandeling, inclusief seksueel misbruik en verwaarlozing. In het basisonderwijs blijkt dat bijna 27 procent van de leerlingen van groep 7 en 8 ooit in het leven met één of meerdere vormen van kindermishandeling te maken heeft gehad. Emotionele verwaarlozing is de meest voorkomende vorm van mishandeling, gevolgd door fysieke verwaarlozing, emotionele mishandeling, fysieke mishandeling en seksueel misbruik.

Verdeling van vormen van kindermishandeling

De verdeling van de verschillende vormen van kindermishandeling ligt duidelijk vast. Emotionele verwaarlozing komt het meest voor met 36 procent, gevolgd door fysieke verwaarlozing met 24 procent. Emotionele mishandeling komt voor in 11 procent van de gevallen, fysieke mishandeling in 18 procent, seksueel misbruik in 4 procent en overig in 7 procent. Deze cijfers laten zien dat emotionele en fysieke verwaarlozing de meest voorkomende vormen zijn, terwijl seksueel misbruik het minst voorkomt. In veel gevallen komen meerdere vormen van mishandeling tegelijk voor. Bij 29 procent van de kinderen die mishandeling hebben meegemaakt, is sprake van meer dan één vorm van mishandeling.

Regionale verschillen in cijfers

De cijfers tonen ook regelmatig regionale verschillen. In het noorden van Nederland, zoals Noord-Holland, zijn bepaalde vormen van mishandeling iets vaker voorkomend dan in andere regio’s. Bijvoorbeeld, in Noord-Holland is het percentage kinderen met een vorm van kindermishandeling iets hoger dan het landelijk gemiddelde. In steden zoals Amsterdam en Amsterdam-Amstelland zijn de cijfers voor bepaalde vormen van mishandeling iets lager dan in het landelijk gemiddelde. Dit kan te maken hebben met de beschikbaarheid van hulpverleners en de bereidheid van professionals om mishandeling te signaleren.

Oorzaken en risicofactoren

Er zijn verschillende factoren die het risico op kindermishandeling kunnen verhogen. In gezinnen met een niet-westerse migratieachtergrond lopen kinderen een groter risico op mishandeling. Dit komt door factoren zoals een lage opleiding, werkloosheid, eenoudergezinnen en grote gezinnen. Bovendien is het risico op kindermishandeling in deze groepen hoger dan in gezinnen met een Nederlandse achtergrond. De oorzaak ligt vaak in de complexiteit van de situatie en de beperkte beschikbaarheid van ondersteuning. De overheid neemt maatregelen om kindermishandeling zoveel mogelijk te voorkomen. Daarnaast wil de overheid dat kinderen die worden mishandeld, eerder worden opgemerkt. Dan kunnen er vroegtijdig maatregelen worden genomen om de kindermishandeling te stoppen en de schade te beperken.

Aanpak van kindermishandeling in steden

De aanpak van kindermishandeling is in steden vaak complexer dan op het platteland. In grote steden zoals Amsterdam en Den Haar, zijn er veel meer mogelijkheden tot ondersteuning en hulpverlening. De gemeenten hebben een belangrijke rol bij de aanpak van kindermishandeling. Sinds 1 januari 2015 is de zorg voor jeugd helemaal ondergebracht bij gemeenten. Naast het voorkomen van kindermishandeling, hebben gemeenten sindsdien ook een rol bij het stoppen en behandelen van de gevolgen van kindermishandeling.

Deze aanpak vereist deskundige professionals die de signalen van kindermishandeling herkennen, het geweld bespreekbaar kunnen maken met betrokkenen en er doeltreffend op kunnen reageren. De overheid heeft meerdere initiatieven genomen om kindermishandeling effectief aan te pakken. Zo is er de Monitor Aanpak Kindermishandeling, een online tool die Nederlandse gemeenten helpt om meer kinderen te beschermen tegen kindermishandeling. Deze tool maakt het mogelijk om de situatie beter in kaart te brengen en maatregelen te nemen op basis van de beschikbare gegevens.

Samenhang met huiselijk geweld

Er is een duidelijke samenhang tussen kindermishandeling en huiselijk geweld. In gezinnen waarin kinderen mishandeld worden, komt vaak ook sprake van huiselijk geweld. Bij 48 procent van de kinderen die slachtoffer zijn van mishandeling spelen ook andere vormen van huiselijk geweld in het gezin waarbij in 62 procent van de gevallen sprake is van huiselijk geweld tussen ouders onderling. Dit toont aan dat kindermishandeling vaak gecorrigeerd wordt met andere vormen van geweld in het gezin. Daarom is het belangrijk om in de aanpak van kindermishandeling ook rekening te houden met de omstandigheden in het gezin.

Conclusie

In Nederland is kindermishandeling een ernstig probleem dat zowel in steden als op het platteland voorkomt. De cijfers tonen duidelijk aan dat kinderen met een niet-westerse migratieachtergrond een groter risico lopen op mishandeling. Emotionele en fysieke verwaarlozing zijn de meest voorkomende vormen van mishandeling, gevolgd door emotionele en fysieke mishandeling. De aanpak van kindermishandeling is in steden vaak complexer dan op het platteland, maar er zijn wel veel mogelijkheden tot ondersteuning en hulpverlening. De overheid neemt maatregelen om kindermishandeling zoveel mogelijk te voorkomen en de schade te beperken. Daarnaast is er een duidelijke samenhang tussen kindermishandeling en huiselijk geweld, waardoor de aanpak van kindermishandeling ook rekening moet houden met de omstandigheden in het gezin.

Bronnen

  1. Cijfers over kindermishandeling
  2. Cijfers over huiselijk geweld
  3. CBS - Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Grensoverschrijdend gedrag 2024
  4. Anderetijden - Kindermishandeling
  5. Van Leer Foundation - Helping Cities Make Informed Decisions on Child Abuse
  6. Huiselijk Geweld - Kindermishandeling

Related Posts