Bevolkingsgroei en ontwikkelingen in Nederlandse steden

In de afgelopen jaren is de bevolkingsgroei in Nederland opvallend geweest, met name in en rondom de grote steden. De gegevens uit verschillende bronnen laten zien dat steden zoals Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en andere grote steden het sterkst zijn gegroeid. In dit artikel worden de belangrijkste ontwikkelingen, trends en feiten over het aantal inwoners in de grote steden in Nederland belicht.

Bevolkingsgroei in Nederland

Tussen 1 januari 2018 en 1 januari 2023 groeide de bevolking van Nederland met 3,7 procent. In de vijf jaar ervoor (2013-2018) groeide de bevolking landelijk met 2,4 procent. In de meeste gemeenten groeide de bevolking, maar in een aantal gemeenten was er ook bevolkingskrimp. In de periode 2018-2023 groeide de bevolking in veel regio’s in Nederland, maar was van bevolkingskrimp veel minder sprake. De grootste bevolkingsgroei vond plaats in de regio’s rondom de grote steden, waaronder Flevoland, Noord-Brabant, de Randstad, de Veluwe en het westen van Overijssel.

Volgens het CBS heeft Amsterdam er netto bijna 10.000 inwoners bijgekregen. Rotterdam groeide met 5570 mensen en Den Haag met 6252 mensen. In 2018 groeide de bevolking van Nederland met 100.000 personen, waardoor het totaal aantal inwoners ongeveer 17,3 miljoen bedroeg. In de bronnen zijn de aantallen inwoners van de grootste steden van Nederland opgenomen. Amsterdam is de grootste stad met ongeveer 872.659 inwoners, gevolgd door Rotterdam (653.511), Den Haag (544.537), Utrecht (334.942), Eindhoven (236.561), Tilburg (214.264), Groningen (203.759), Almere (202.964), Breda (185.092), Apeldoorn (153.569), Haarlem (151.742) en Arnhem (151.173). Deze aantallen zijn op 1 januari 2023 op basis van de gegevens van het CBS.

De bevolkingsgroei in en rondom de grote steden is het sterkst. In 2018 groeide de bevolking van Nederland met 100.000 personen, waardoor het totaal aantal inwoners ongeveer 17,3 miljoen bedroeg. De sterkste bevolkingsgroei vond plaats in Flevoland, grote delen van Noord-Brabant, de Randstad, de Veluwe en het westen van Overijssel.

Bevolkingsgroei in specifieke regio’s

De bevolkingsgroei vond tussen 2015 en 2020 voornamelijk plaats in en rondom de Randstad. In absolute zin kregen de grote steden er in die periode de meeste inwoners bij: het inwonertal van Amsterdam nam toe met 51 duizend, dat van Den Haag met 31 duizend, dat van Rotterdam met 28 duizend en dat van Utrecht met 23 duizend. In verhouding tot het aantal inwoners in 2015 was de bevolkingsgroei het sterkst in kleinere gemeenten in de nabijheid van de grote steden. De Noord-Hollandse gemeente Blaricum, gelegen in het Gooi, groeide met 24 procent het hardst. Ook in de gemeenten Diemen, Beemster (beiden Noord-Holland), Waddinxveen, Rijswijk (beiden Zuid-Holland) en Rozendaal (Gelderland) nam het aantal inwoners met meer dan 10 procent toe. Buiten de Randstad was er betrekkelijk sterke bevolkingsgroei in Noord-Brabant (voornamelijk in en rond Eindhoven), in Gelderland (voornamelijk op de Veluwe en in de regio Arnhem/Nijmegen) en in Overijssel (voornamelijk in en rond Zwolle).

Krimp aan de randen van Nederland De gemeenten waar het aantal inwoners tussen 2015 en 2020 terugliep liggen voornamelijk aan de randen van Nederland: in het noorden en oosten van Groningen, het noorden van Friesland, het oosten van Drenthe, de Achterhoek, Limburg (vooral Zuid-Limburg) en delen van Zeeland. In absolute zin was de bevolkingskrimp het sterkst in de Limburgse gemeente Sittard-Geleen. Hier woonden op 1 januari 2020 bijna 1300 inwoners minder dan vijf jaar eerder. In relatieve zin, in verhouding tot het aantal inwoners op 1 januari 2015, was de bevolkingskrimp het sterkst in het Groningse Loppersum. In die gemeente daalde het aantal inwoners in vijf jaar tijd met 6 procent. In drie andere gemeenten daalde het aantal inwoners met 3 tot 4 procent: de Groningse gemeenten Appingedam en Pekela en het Noord-Brabantse Grave, gelegen aan de Maas.

Stedelijkheidsklassen en bevolkingsdichtheid

Het CBS deelt alle inwoners van Nederland in naar stedelijkheidsklassen. Hierbij gaat het niet zozeer om ‘hoe groot de gemeente is’ waar men woont, maar om de adressen-dichtheid per vierkante kilometer. Iemand kan dus in een sterk verstedelijkt gebied wonen, terwijl het toch om een gemeente gaat van geringe omvang. Andersom kan ook: iemand woont in een grote gemeente (bijvoorbeeld Utrecht) maar woont volgens de CBS-normering toch ‘weinig stedelijk’. Het CBS hanteert de navolgende criteria voor de stedelijkheidsklassen:

• Zeer sterkte stedelijkheid: 2500 adressen of meer per km2
• Sterke stedelijkheid: 1500-2500 adressen per km2
• Matige stedelijkheid: 1000-1500 adressen per km2
• Weinig stedelijkheid: 500-1000 adressen per km2
• Niet stedelijk: minder dan 500 adressen per km2

Provincie Utrecht sterker verstedelijkt dan Nederland gemiddeld

Voor Nederland als totaal geldt dat 24% van de bevolking zeer sterk stedelijk woont, 25% sterk stedelijk, 17% matig stedelijk, 17% weinig stedelijk en 17% niet stedelijk. De provincie Utrecht wijkt hierin af doordat zij relatief meer bewoners heeft die sterk stedelijk wonen (32% ten opzichte van 25% in heel Nederland) en relatief minder bewoners heeft die niet stedelijk wonen (9% ten opzichte van 17% in heel Nederland). De provincie Utrecht kan als relatief sterker verstedelijkt worden aangeduid dan Nederland gemiddeld.

Bevolkingsontwikkelingen en toekomstige voorspellingen

De bevolking van Nederland is met 2.621.410 personen toegenomen van 15.424.122 personen in 1995 tot 18.045.532 personen in 2025 (dat is een grote toename van 17%). Het gemiddelde verschil per jaar over de hele periode van 1995 tot en met 2025 was 87.380 personen (0,52%). De ontwikkeling van de data in de tijd volgt een monotoon stijgende trend: De cijfers stijgen ieder jaar.

De bevolkingsteller geeft een schatting van het aantal inwoners van Nederland op dit moment. Dit gebeurt op basis van informatie uit het verleden en patronen van geboorte, sterfte en migratie per maand. De bevolking van Nederland blijft de komende decennia naar verwachting groeien, tot 20,6 miljoen inwoners in 2070. Naar verwachting bereikt het inwonertal in 2037 de 19 miljoen. De bevolking groeit vooral door migratie en een stijgende levensduur. In 2040 is een kwart van de bevolking 65 jaar of ouder.

De prognose beschrijft de meest waarschijnlijke ontwikkeling van de bevolking. Deze verwachting kent ook onzekerheden. Zo kan het aantal migranten van jaar tot jaar sterk fluctueren. Ook is niet zeker of de stijging van de levensduur in de toekomst in hetzelfde tempo door zal zetten en of het aantal kinderen dat mensen gemiddeld krijgen gelijk blijft. De bevolking in 2070 ligt waarschijnlijk tussen 18,8 miljoen en 22,3 miljoen inwoners.

Samenvatting

De bevolkingsgroei in Nederland is in de afgelopen jaren opvallend geweest, met name in en rondom de grote steden. De gegevens uit verschillende bronnen laten zien dat steden zoals Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en andere grote steden het sterkst zijn gegroeid. De bevolkingsgroei is vooral te zien in regio’s rondom de grote steden, zoals Flevoland, Noord-Brabant, de Randstad, de Veluwe en het westen van Overijssel. De provincie Utrecht is relatief sterker verstedelijkt dan Nederland gemiddeld, met meer bewoners die sterk stedelijk wonen. De bevolkingsontwikkelingen tonen een duidelijke stijgende trend, met een verwachting van verdere groei in de komende decennia.

Conclusie

De bevolkingsgroei in Nederland is in de afgelopen jaren opvallend geweest, met name in en rondom de grote steden. De gegevens uit verschillende bronnen laten zien dat steden zoals Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en andere grote steden het sterkst zijn gegroeid. De bevolkingsgroei is vooral te zien in regio’s rondom de grote steden, zoals Flevoland, Noord-Brabant, de Randstad, de Veluwe en het westen van Overijssel. De provincie Utrecht is relatief sterker verstedelijkt dan Nederland gemiddeld, met meer bewoners die sterk stedelijk wonen. De bevolkingsontwikkelingen tonen een duidelijke stijgende trend, met een verwachting van verdere groei in de komende decennia.

Bronnen

1. https://indeheiligestede.nl/blog/post/5740/aantal-inwoners-grote-steden-in-nederland-ontwikkelingen-en-trends/
2. https://www.cbs.nl/nl-nl/cijfers/detail/70748ned
3. https://www.staatvanutrecht.nl/themas/wonen/woondichtheid-en-woningvoorraad
4. https://allecijfers.nl/ranglijst/grootste-en-kleinste-gemeenten-in-inwoners-in-nederland/
5. https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijstvangrootstegemeentenin_Nederland
6. https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/dashboard-bevolking/regionaal/inwoners
7. https://allecijfers.nl/nederland/
8. https://wikikids.nl/LijstvangroteNederlandsesteden
9. https://www.clo.nl/indicatoren/nl210207-bevolkingsgroei-2015-2020
10. https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/dashboard-bevolking/bevolkingsteller