Inwoners per dorp in Nederland: Overzicht en analyse

In Nederland zijn er talloze dorpen, variërend van grote dorpskernen met duizenden inwoners tot extreem kleine dorpen met slechts een handvol bewoners. De bevolkingsdichtheid, de verdeling van inwoners over verschillende stedelijkheidsklassen en de grootte van de dorpen spelen een cruciale rol bij het begrijpen van de structuur van het land. In dit artikel worden de belangrijkste informatiebronnen geanalyseerd om inzicht te geven in het aantal inwoners per dorp in Nederland.

Inwoners per dorp: Aantallen en kenmerken

Volgens de bronnen die beschikbaar zijn, zijn er verschillende dorpen in Nederland die opvallend klein zijn. Bijvoorbeeld, Persingen in Gelderland telt ongeveer 90 inwoners, terwijl Saaxumhuizen in Groningen ongeveer 45 inwoners telt. Het dorp ’t Woudt in Zuid-Holland telt 38 inwoners en wordt daarom vaak als het ‘kleinste dorp van Nederland’ aangemerkt. Deze dorpjes zijn echter niet altijd duidelijk van elkaar te onderscheiden, omdat de bevolkingscijfers kunnen variëren, afhankelijk van de definitie van een dorp. Sommige dorpen hebben namelijk geen eigen postcode, maar worden wel als dorp aangemerkt.

Een ander voorbeeld is Schokland, een eiland dat ooit een dorp was met slechts 5 inwoners. Het dorp werd in 1859 ontruimd en sinds 1997 is er geen enkele inwoner meer. Toch heeft Schokland nog steeds de status van dorp met een eigen postcode. Dit illustreert hoe de definitie van een dorp kan variëren, afhankelijk van de context.

Bevolkingsdichtheid en stedelijkheidsklassen

De bevolkingsdichtheid is een belangrijke maatstaf om het aantal inwoners per vierkante kilometer te bepalen. Volgens het CBS is de gemiddelde bevolkingsdichtheid in Nederland 519 inwoners per vierkante kilometer. De provincie Utrecht heeft daarentegen een veel hogere bevolkingsdichtheid, namelijk 916 inwoners per vierkante kilometer. Dit is de derde hoogste waarde in Nederland, na Zuid-Holland (1.380 inwoners per km²) en Noord-Holland (1.084 inwoners per km²).

De stedelijkheidsklassen zijn ook van invloed op de verdeling van de inwoners. Het CBS deelt de bevolking in in verschillende stedelijkheidsklassen, gebaseerd op de aantal adressen per vierkante kilometer. De klassen zijn als volgt:

• Zeer sterk stedelijk: 2500+ adressen per km²
• Sterk stedelijk: 1500–2500 adressen per km²
• Matig stedelijk: 1000–1500 adressen per km²
• Weinig stedelijk: 500–1000 adressen per km²
• Niet stedelijk: minder dan 500 adressen per km²

Deze klassen helpen om de verdeling van de inwoners over verschillende gebieden in kaart te brengen. Bijvoorbeeld, de gemeenten Utrecht en Veenendaal vallen onder de categorie van ‘zeer sterk stedelijk’ en ‘sterk stedelijk’, terwijl gemeenten zoals Lopik en Oudewater onder de categorie ‘niet stedelijk’ vallen.

Bevolkingsgroei en toekomstige ontwikkelingen

De bevolkingsgroei in Nederland is in de afgelopen jaren toegenomen. Tussen 1 januari 2018 en 1 januari 2023 groeide de totale Nederlandse bevolking met 3,7%. Vooral in Flevoland en rondom de grote steden in het midden van het land en Noord-Brabant liggen de meeste gemeenten met een hoge bevolkingsgroei. Waddinxveen is de snelst groeiende gemeente. In 24 gemeenten is het aantal inwoners gekrompen, vooral in Limburg, Groningen, Zeeuws-Vlaanderen en de Achterhoek.

De prognose voor de jaren 2021–2035 en 2035–2050 laat zien dat de bevolking in de centrale delen van Nederland zal toenemen, terwijl in de periferie grotere gebieden met bevolkingskrimp te maken zullen krijgen. In de intermediaire zone zijn er eveneens steden met een sterke bevolkingsgroei, zoals Nijmegen en Eindhoven, te zien. In het noorden en oosten vallen de gemeenten Groningen, Zwolle en Enschede op door een relatief sterke bevolkingsgroei. Krimp komt voor in diverse gemeenten in de noordelijke provincies. Ook langs de oostgrens, in Twente, de Achterhoek en Limburg, zijn er gemeenten die naar verwachting in bevolkingsomvang krimpen.

Inwoners per gemeente: Voorbeelden

De gemeente Amsterdam heeft met 935.793 inwoners het hoogste aantal inwoners van alle gemeenten in Nederland. Utrecht heeft 1.361.153 inwoners, wat het tweede hoogste aantal is. In de provincie Utrecht zijn de gemeenten Veenendaal (66.912 inwoners), Amersfoort (157.462 inwoners) en Nieuwegein (63.866 inwoners) het dichtst bevolkt. De minste inwoners per vierkante kilometer wonen er in de gemeenten Lopik (191 inwoners per km²), Oudewater (261 inwoners per km²), Eemnes en Renswoude (ieder 302 inwoners per km²).

Inwoners per dorp: Samenvatting

In Nederland zijn er veel dorpen, waarvan het aantal inwoners varieert van enkele tientallen tot duizenden. De grootste dorpen zijn vaak onderdeel van grotere gemeenten, terwijl de kleinste dorpen vaak een specifieke status hebben, zoals Schokland, dat sinds 2008 de status van dorp heeft, ondanks het feit dat er geen inwoners zijn. De bevolkingsdichtheid en stedelijkheidsklassen spelen hierbij een belangrijke rol. Deelname aan de bevolkingsgroei en de toekomstige ontwikkelingen zijn ook van invloed op het aantal inwoners per dorp.

Bronnen

1. https://allecijfers.nl/ranglijst/aantal-inwoners-per-provincie-in-nederland/
2. https://deopenbareruimte.nu/nieuws/dit-zijn-de-5-kleinste-dorpen-van-nederland
3. https://www.staatvanutrecht.nl/themas/wonen/woondichtheid-en-woningvoorraad
4. https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/dashboard-bevolking/regionaal/inwoners
5. https://www.vzinfo.nl/bevolking/regionaal
6. https://allecijfers.nl/ranglijst/grootste-en-kleinste-gemeenten-in-inwoners-in-nederland/
7. https://data.overheid.nl/community/datarequest/bevolkingscijfers-per-woonplaats