De Kleine Gids voor de Nederlandse Sociale Zekerheid 2022: Een Overzicht van Belangrijke Regelingen en Wijzigingen
juli 11, 2025
In Nederland zijn de steden in de loop der jaren sterk gegroeid, met name in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. De stedelijke regio’s vormen tegenwoordig het grootste deel van de bevolking. Volgens het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) wonen in 2035 drie kwart van de Nederlanders in stedelijke gebieden. Dit toont aan dat de groei van de steden een belangrijk onderdeel is van de demografische ontwikkelingen in het land. De historische groei en instorting van steden in Nederland zijn ook een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van de landelijke steden.
Historische groei en instorting van steden
De meeste Nederlandse steden zijn tussen 1100 en 1400 ontstaan. De locatie van de eerste steden hing vaak samen met een natuurlijke infrastructuur. Steden als Utrecht, Deventer, Zwolle, Kampen, Haarlem en Leiden ontstonden allen langs de oevers van rivieren. Ook Amsterdam ontstond als havenplaats waar de Amstel in het IJ uitmondde. Het is interessant om te zien dat de stadspatronen die in het begin ontstonden tot op de dag van vandaag vaak nog zichtbaar zijn. In het centrum van veel steden worden al eeuwen weinig tot geen veranderingen doorgevoerd qua straten en gebouwen.
Na het jaar 1500 vond er qua economisch zwaartepunt een belangrijke verschuiving plaats. Door de blokkade van de Westerschelde bij Antwerpen en de opkomst van het graafschap Holland verschoof dit zwaartepunt van zuidelijk naar noordelijk Nederland. Met het ontstaan van de onafhankelijke Republiek der Verenigde Nederlanden rond 1580 veranderde er nog meer. Waar de oostelijke Hansesteden als Deventer en Zwolle lange tijd een leidende rol speelden, moesten ze dit in de 17e eeuw afstaan aan de westelijke steden zoals Leiden en Haarlem. Het jonge Amsterdam groeide in de 17e eeuw zelfs uit tot het belangrijkste handelscentrum ter wereld. Voor de elite in deze steden was de 17e eeuw dan ook een “Gouden Eeuw”.
Waar er in de 17e eeuw enorme groei werd doorgemaakt, volgde er in de 18e eeuw juist een instorting. Zo raakte Haarlem na 1700 bijna de helft van zijn inwoners kwijt. In 1732 telde het nog 40.000 inwoners, maar dat aantal was in 1795 gedaald tot minder dan 22.000. Ook in Leiden was de bevolkingskrimp enorm in de 18e eeuw. In 1732 telde Leiden 70.000 inwoners, in 1795 nog maar 31.000. Historisch gezien is economische achteruitgang na een periode van hoogconjunctuur onvermijdelijk. Een economische crisis. Al eeuwenlang vertoont de markteconomie een golfbeweging. Dit was in Nederland ook het geval.
Bevolkingsgroei van de grootste steden
Amsterdam is de grootste stad van Nederland. Op 1 januari 2025 heeft de stad 935.793 inwoners. Dit is het hoogste aantal inwoners van alle gemeenten in Nederland, wat duidelijk maakt dat Amsterdam de leiding heeft in de bevolkingsgroei. De stad heeft sinds 2023 een bevolkingsgroei van 1,44 %, wat opmerkelijk is. De stad is gekend om haar historische centrum, grachten en een rijke culturele en economische activiteit. De groei van de stad is vooral te zien in het gebied van de MRA (Metropoolregio Amsterdam), waar de bevolking zich vooral concentreert.
Rotterdam is de tweede grootste stad in Nederland. Op 1 januari 2025 heeft de stad 672.960 inwoners. Dit is een stijging van 1,01 % ten opzichte van 2023. De stad heeft een zeer dynamische economie, met name door de aanwezigheid van de grootste haven van Europa. De groei van de stad is vooral te zien in het gebied van de MRDH (Metropoolregio Rotterdam-Den Haag), waar de bevolking zich vooral concentreert. De stad is ook gekend om haar moderne architectuur, zoals de Erasmusbrug en de Markthal.
Den Haag is de derde grootste stad in Nederland. Op 1 januari 2025 heeft de stad 568.945 inwoners. De bevolkingsgroei van de stad is 0,60 %, wat aantoont dat de stad stabiel blijft. De stad is een belangrijk politiek centrum en heeft een rijke cultuur en een grote hoeveelheid toeristen. De groei van de stad is vooral te zien in het gebied van de MRDH (Metropoolregio Rotterdam-Den Haag), waar de bevolking zich vooral concentreert. De stad is ook bekend om haar kust en het Binnenhof, het zetel van de Nederlandse regering.
Utrecht is de vierde grootste stad in Nederland. Op 1 januari 2025 heeft de stad 376.435 inwoners. De bevolkingsgroei van de stad is 1,71 %, wat duidt op een sterke groei. De stad is een belangrijk academisch centrum en heeft een rijke geschiedenis. De groei van de stad is vooral te zien in het gebied van de MRU (Metropoolregio Utrecht), waar de bevolking zich vooral concentreert. De stad is ook gekend om haar historische centrum en de Domtoren.
Eindhoven is de vijfde grootste stad in Nederland. Op 1 januari 2025 heeft de stad 249.035 inwoners. De bevolkingsgroei van de stad is 1,10 %, wat aantoont dat de stad stabiel blijft. De stad is een belangrijk industriële en technologisch centrum, met name door de aanwezigheid van Philips en het Philips Innovation Center. De groei van de stad is vooral te zien in het gebied van de MRE (Brainport Eindhoven), waar de bevolking zich vooral concentreert.
Groningen is de zesde grootste stad in Nederland. Op 1 januari 2025 heeft de stad 244.807 inwoners. De bevolkingsgroei van de stad is 2,36 %, wat aantoont dat de stad sterke groei vertoont. De stad is een belangrijk academisch centrum en heeft een rijke geschiedenis. De groei van de stad is vooral te zien in het gebied van de Grote Markt, waar de bevolking zich vooral concentreert. De stad is ook gekend om haar historische centrum en het Groninger Museum.
Tilburg is de zevende grootste stad in Nederland. Op 1 januari 2025 heeft de stad 230.359 inwoners. De bevolkingsgroei van de stad is 0,93 %, wat aantoont dat de stad stabiel blijft. De stad is een belangrijk cultureel centrum en heeft een rijke geschiedenis. De groei van de stad is vooral te zien in het gebied van de Brainport Eindhoven, waar de bevolking zich vooral concentreert.
Almere is de achthoofdstad in Nederland. Op 1 januari 2025 heeft de stad 229.570 inwoners. De bevolkingsgroei van de stad is 1,65 %, wat aantoont dat de stad sterke groei vertoont. De stad is een moderne stad en heeft een rijke geschiedenis. De groei van de stad is vooral te zien in het gebied van de MRA (Metropoolregio Amsterdam), waar de bevolking zich vooral concentreert. De stad is ook gekend om haar prachtige natuur en moderne architectuur.
Breda is de negende grootste stad in Nederland. Op 1 januari 2025 heeft de stad 188.834 inwoners. De bevolkingsgroei van de stad is 0,88 %, wat aantoont dat de stad stabiel blijft. De stad is een belangrijk cultureel centrum en heeft een rijke geschiedenis. De groei van de stad is vooral te zien in het gebied van de Brainport Eindhoven, waar de bevolking zich vooral concentreert.
Nijmegen is de tiende grootste stad in Nederland. Op 1 januari 2025 heeft de stad 188.981 inwonens. De bevolkingsgroei van de stad is 2,50 %, wat aantoont dat de stad sterke groei vertoont. De stad is een belangrijk academisch centrum en heeft een rijke geschiedenis. De groei van de stad is vooral te zien in het gebied van de GMR (Groene Metropoolregio Arnhem Nijmegen), waar de bevolking zich vooral concentreert.
Samenvatting
De groei van de steden in Nederland is een belangrijk onderdeel van de demografische ontwikkelingen in het land. De historische groei en instorting van steden in Nederland zijn ook een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van de landelijke steden. De grootste steden in Nederland zijn Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Eindhoven, Groningen, Tilburg, Almere, Breda en Nijmegen. Deze steden vertonen een sterke bevolkingsgroei, vooral in de gebieden van de metropoolregio’s. De groei van de steden is vooral te zien in de gebieden waar de bevolking zich vooral concentreert.