Klokken in Nederland: Overnachtingen in kloosters voor rust en inspiratie
juli 11, 2025
In de huidige tijd van globale uitdagingen, zoals klimaatverandering, wateroverlast en economische onzekerheid, is er een toenemende behoefte aan grensoverschrijdende samenwerking. Interreg, een Europees programma dat gericht is op samenwerking tussen regio’s in verschillende landen, speelt hierin een cruciale rol. In het bijzonder is de samenwerking tussen Nederlandse steden en hun buurlanden van groot belang. Deze samenwerking zorgt niet alleen voor innovatie en duurzaamheid, maar ook voor een betere verdeling van toeristische druk en een versterking van het culturele en economische netwerk. In dit artikel worden de verschillende Interreg-programma’s, hun doelen en de bijdrragen van Nederlandse steden aan deze programma’s behandeld.
Interreg-programma’s en hun invloed op Nederlandse steden
Interreg is opgedeeld in drie hoofdcategorieën: Interreg A, Interreg B en Interreg C. Elke categorie heeft haar eigen doelen en programma’s, die gericht zijn op grensoverschrijdende samenwerking tussen verschillende regio’s.
Interreg A: Grensoverschrijdende samenwerking
Interreg A is gericht op samenwerking tussen Nederland en buurlanden zoals Duitsland, België en Frankrijk. Deze programma’s richten zich op het bevorderen van grensvervaging en het verbeteren van de economische en culturele banden tussen regio’s. Belangrijke programma’s zijn:
- Interreg Deutschland-Nederland: Dit programma bevordert samenwerking tussen Nederlandse en Duitse regio’s. Deelname is mogelijk voor Nederlandse projectpartners uit meerdere provincies, waaronder Overijssel, Friesland, Groningen, Drenthe, Flevoland, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg.
- Interreg Vlaanderen-Nederland: Dit programma richt zich op samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen, met als doel het versterken van de economische en culturele banden.
- Interreg Euregio Maas-Rijn: Hierbij werken Nederlandse en Belgische regio’s samen, met als doel het bevorderen van innovatie, duurzaamheid en economische groei.
- Interreg 2 Zeeën: Deze samenwerking richt zich op de regio’s rond de Noordzee, waarin Nederland, Duitsland, België en Frankrijk betrokken zijn.
Deze programma’s hebben een aanzienlijk subsidiebudget tot hun beschikking, waarmee projecten kunnen worden gerealiseerd die gericht zijn op duurzaamheid, innovatie en sociale ontwikkeling.
Interreg B: Transnationale samenwerking
Interreg B is gericht op transnationale samenwerking tussen verschillende landen binnen één regio van de EU. Nederland doet mee aan twee transnationale programma’s:
- Noordzee-regio: Hierin werken Noorwegen, Denemarken, Zweden, Duitsland, Nederland, België en Frankrijk samen. Het programma richt zich op innovatie, groene transitie en klimaatbestendigheid.
- Noordwest Europa (NWE): Hierin werken Ierland, Nederland, Duitsland, België, Luxemburg, Frankrijk en Zwitserland samen. Het programma richt zich op innovatie, energietransitie, klimaatbestendigheid en een efficiënt gebruik van hulpbronnen.
Deze programma’s zijn gericht op het bevorderen van duurzame economische groei en het verbeteren van de leefomgeving in de Noordzee- en Noordwest-Europese regio’s.
Interreg C: Europabreed programma
Interreg C richt zich op interregionale samenwerking over de hele EU heen. Er zijn vier Europabrede programma’s, waaronder:
- Interreg Europe: Dit programma richt zich op het verbeteren van beleidsinstrumenten voor regionale ontwikkeling via projecten en kennisplatforms. Samenwerking is op veel thema’s mogelijk.
- Interreg Noordzee: Dit programma richt zich op innovatie en duurzamere economische groei in de Noordzee-regio.
- Interreg North-West Europe (NWE): Hierin werken landen uit Noordwest Europa samen, waaronder Nederland, Duitsland, België, Frankrijk, Ierland en Zwitserland.
- Interreg URBACT: Dit programma richt zich op samenwerking tussen steden in de EU, waaronder Noorwegen en Zwitserland.
Deze programma’s zijn gericht op het bevorderen van een concurrerender, groener, veerkrachtiger en socialer Europa.
Samenwerking tussen Nederlandse steden en buurlanden
De samenwerking tussen Nederlandse steden en buurlanden is een van de kernpunten van Interreg. Deelname aan de programma’s biedt deelname aan projecten die gericht zijn op duurzaamheid, innovatie en klimaatadaptatie.
Duurzame ontwikkeling en klimaatadaptatie
Een van de belangrijkste thema’s van Interreg is duurzaamheid en klimaatadaptatie. In het bijzonder is het project Waterrobuuste Steden, een Interreg-project van nabijgelegen waterschappen en gemeenten in Oost-Nederland en Noordrijn-Westfalen. Dit project onderzoekt hoe wateroverlast en droogte kunnen worden voorkomen en beperkt. Het project loopt tot 2023 en richt zich op het aanpakken van de uitdagingen die voortkomen uit de klimaatverandering.
Een ander voorbeeld is het Be(Leefbare) Schelde-project, dat gericht is op duurzame, sociale en culturele ontwikkelingen in de grensoverschrijdende Scheldedeltaregio. Het project heeft als doel om de toeristische druk van de kust naar het binnenland te verplaatsen en het toeristische aanbod in de regio te vergroten. Ook wordt er gewerkt aan het spreiden van toeristen, weg van de traditionele hotspots, naar de verborgen 'parels' in het achterland. Dit project heeft een subsidie van € 4,8 miljoen en loopt tot 2026.
Toeristische ontwikkeling en culturele samenwerking
De samenwerking tussen Nederlandse steden en buurlanden is ook gericht op het versterken van het toeristische aanbod. Een voorbeeld hiervan is het Be(Leefbare) Schelde-project, waarin het doel is om de regio als een waardevolle toeristische bestemming te profileren. Daarbij wordt er gewerkt aan het verbinden van diverse plekken in de regio en het ontwikkelen van nieuwe toeristische routes.
De streek kent een gemeenschappelijke cultuurhistorische geschiedenis, maar ook een gedeelde uitdaging voor de toekomst. Het vereist sterke samenwerking om het projectgebied te kunnen profileren als toeristische topbestemming. Er wordt gewerkt aan het verkrijgen van de Geopark-status van UNESCO voor het gebied, waarmee het toeristische aanbod wordt versterkt.
Innovatie en economische groei
Interreg biedt ook de mogelijkheid tot innovatie en economische groei. In het kader van het Interreg Noordzee-programma worden projecten gerealiseerd die gericht zijn op innovatie en duurzamere economische groei. In het kader van het Interreg Europe-programma worden beleidsinstrumenten verbeterd, waardoor regio’s efficiënter kunnen werken aan duurzame ontwikkeling.
De samenwerking tussen Nederlandse steden en buurlanden is hierbij van groot belang. Zo werkt de provincie Overijssel nauw mee aan het Interreg Deutschland-Nederland-programma. De provincie is een van de vijftien Interreg-partners en vertegenwoordigt samen met de provincie Friesland de acht deelnemende Nederlandse provincies in de begeleidingsgroep die het programma ontwikkelt. De samenwerking is gericht op een 'one stop shop', wat een wat andere manier van organiseren betekent dan de andere Interreg A-programma’s.
Samenwerking en uitdagingen
De samenwerking tussen Nederlandse steden en buurlanden biedt veel voordelen, maar ook uitdagingen. Er moet rekening worden gehouden met eventuele cultuurverschillen, die kunnen leiden tot ongunstige gevolgen. Bijvoorbeeld, het kan zo zijn dat iets anders geregeld is bij de Duitse partner, waardoor het langer kan duren dan de Nederlandse partners van hun kant gewend zijn. Daarom is het extra van belang om op tijd te beginnen met het schrijven van een voorstel.
Bovendien zijn de netwerken onderling sterk, dus de partners weten elkaar goed te vinden bij het schrijven van de projectaanvraag. De huidige periode loopt tot 2027. Hoe gaat het nu met het programma? Volgens Weusthuis is er nog veel geld ter beschikking in Nederland-Duitsland, dus er zijn veel mogelijkheden voor goede ideeën en voor goede samenwerkingen in het kader van Interreg.
Conclusie
Interreg speelt een cruciale rol in de samenwerking tussen Nederlandse steden en buurlanden. De verschillende programma’s bieden veel mogelijkheden voor duurzaamheid, innovatie, klimaatadaptatie en culturele ontwikkeling. De samenwerking tussen Nederlandse steden en buurlanden is van groot belang voor het versterken van het economische en culturele netwerk. Deelname aan Interreg-programma’s biedt de mogelijkheid tot samenwerking, innovatie en duurzaamheid, waardoor Nederlandse steden en buurlanden beter kunnen omgaan met de uitdagingen van de toekomst.