Fietsverkeer in Nederland: Verkeersregels, Veiligheid en Voorrangsrichtlijnen voor Fietsers
juli 17, 2025
Inheemse planten spelen een cruciale rol in de ecologie van Nederland. Ze zijn niet alleen perfect aangepast aan het Nederlandse klimaat en de bodem, maar dragen ook bij aan de biodiversiteit. Door inheemse planten te kiezen, help je bij het behouden van de lokale ecosystemen en het stimuleren van de biodiversiteit in je tuin. In dit artikel bespreiden we de voordelen van inheemse planten, de meest voorkomende soorten en hoe je ze effectief kunt toepassen in je tuin.
Wat zijn Inheemse Planten?
Inheemse planten zijn wilde soorten die zich zonder menselijke hulp in Nederland hebben gevestigd. Ze hebben zich na de laatste ijstijd vanuit zuidelijke streken naar onze regio’s verplaatst en zijn hier gevestigd. Planten die vóór het jaar 1500 door mensen zijn geïntroduceerd, zoals het door Romeinse soldaten meegebrachte zevenblad, worden ‘ingeburgerd’ of ‘archeofyten’ genoemd en rekenen we tegenwoordig ook tot de inheemse flora.
Het verschil tussen inheemse en uitheemse planten ligt vooral in de aanpassing aan onze omgeving. Inheemse planten zijn perfect afgestemd op onze bodem, ons klimaat en onze insecten. Uitheemse soorten missen deze langdurige aanpassing. Inheemse planten bezitten meer genetische diversiteit, en lokale insecten herkennen uitheemse planten vaak niet als voedselbron. Daarnaast is de bloeitijd van inheemse planten precies afgestemd op wanneer onze insecten voedsel nodig hebben. Bij uitheemse varianten klopt deze timing vaak niet.
Waarom zijn Inheemse Planten Belangrijk?
Inheemse planten zijn essentieel voor de biodiversiteit in Nederland. Ze dragen bij aan de voedselvoorziening van insecten, vogels en andere dieren. Ze zijn ook belangrijk voor de opbouw van het ecosysteem en helpen bij het behouden van de genetische diversiteit van de lokale flora. Door inheemse planten te kiezen, help je bij het herstel van de Nederlandse biodiversiteit. Ze trekken talloze insecten aan, waardoor je een ecologisch waardevolle tuin kunt creëren.
Inheemse Planten in de Tuin
Inheemse planten kunnen op verschillende manieren in de tuin worden toegepast. Ze zijn geschikt voor borders, potten, schaduwrijke plekken en zelfs voor het aanleggen van een vlindertuin. Het toepassen van inheemse planten in je tuin is eenvoudiger dan je denkt. Met een paar eenvoudige principes creëer je een biodiverse tuin die zowel mooi als ecologisch waardevol is.
Inheemse Planten in Potten of Borders
Je kunt inheemse vaste planten zowel in borders als in potten planten. Voor potten is goede drainage essentieel. Leg een laagje dakpanscherven of puin van ongeveer 2 cm op de bodem. Vul de pot vervolgens met biologische potgrond tot maximaal 1-2 cm onder de rand. Dit voorkomt overstroming tijdens het water geven. Kleinere potten zijn geschikt voor planten die van natuur op droge plaatsen groeien. Grotere bakken bieden meer buffervermogen qua vocht, waardoor je meer soorten kunt planten.
Combineren met Niet-Inheemse Soorten
Een veelgestelde vraag is of je alleen inheemse planten moet gebruiken. Dat is niet noodzakelijk. Je kunt inheemse planten prima combineren met gecultiveerde tuinplanten voor een optimale balans tussen biodiversiteit en een aantrekkelijke tuin. Een goede vuistregel is het 80-20 principe: plant 80% inheemse soorten en 20% niet-inheemse planten die je mooi vindt. Zo creëer je een tuin die zowel ecologisch waardevol als aantrekkelijk is.
Populaire Inheemse Planten voor de Tuin
Er zijn veel verschillende inheemse planten die geschikt zijn voor de tuin. Hieronder volgt een overzicht van enkele populaire soorten:
Wilde Marjolein
Wilde marjolein, ook bekend als oregano, is een vaste plant die 40 tot 50 cm hoog wordt. Deze beschermde inheemse soort heeft het liefst een warme, zonnige standplaats met een kalkrijke bodem. De plant bloeit met lichtroze bloemetjes die een waar feestmaal zijn voor bijen en vlinders. Daarnaast is wilde marjolein een fantastisch keukenkruid dat je vers of gedroogd kunt gebruiken in talloze gerechten.
Duifkruid
Duifkruid (scabiosa columbaria) is een charmante plant uit de kamperfoeliefamilie die in Nederland zeldzaam is geworden en op de Rode Lijst staat. De plant bloeit van juli tot september met roodachtig lila, soms witte bloemen. Duifkruid staat graag in de volle zon, maar verdraagt ook halfschaduw. Bovendien houdt de plant niet van natte voeten, dus zorg voor goede drainage. Vlinders en bijen zijn dol op deze plant, wat deze tot een ideale keuze maakt voor een vlindervriendelijke tuin.
Beemdkroon
Beemdkroon heeft zonder twijfel een van de meest fantastische inheemse bloemen van Nederland. De lilablauwe bloemen zitten vaak vol met vlinders, bijen en andere insecten. Belangrijk om te weten is dat de zeldzame knautiabij volledig afhankelijk is van deze plant. Ook de zeer zeldzage knautiawespbij, die parasiteert op de knautiabij, is op deze plant te vinden.
Hemelsleutel (sedum)
Hemelsleutel is een vetplant met roze bloemen. Als middellage plant bloeit hij van juli tot september en produceert veel nectar, vooral de traditionele roze soort (de hylotelephium spectabile). Deze vetplant slaat water op in zijn dikke bladeren, waardoor hij goed tegen droogte kan.
Beemdooievaarsbek
De beemdooievaarsbek imponeert met zijn intens blauwe tot lilablauwe bloemen. Deze zomerbloeier (juni-juli) trekt bijen en vlinders aan en is een waardplant voor diverse soorten blauwtjes. Door de plant na de bloei te snoeien, kun je een tweede bloei in het najaar stimuleren.
Koninginnekruid
Koninginnekruid wordt 50 tot 150 cm hoog en bloeit van juni tot september met oudroze bloemen. De plant gedijt het beste op vochtige of zelfs natte standplaatsen en verspreidt een honingachtige geur. Deze plant is een favoriet bij vlinders zoals atalanta’s, landkaartjes en koninginnenpages.
Inheemse Klimplanten en Struiken
Voor diegene die op zoek zijn naar inheemse klimplanten, zijn de wilde kamperfoelie, bosrank of wintergroene klimop een perfecte keuze. Deze klimmers doen het over het algemeen goed in iedere Nederlandse tuin. Als je een inheemse struik op je verlanglijstje hebt staan, is de wilde liguster of zuurbes een aanrader. Deze struiken kun je goed met elkaar combineren en geven je inheemse tuin lekker veel body.
Eetbare Inheemse Planten
Er zijn ook eetbare inheemse planten die geschikt zijn voor de keuken. Voorbeelden zijn de blauwe bes, adderwortel, en watermunt. Deze planten kunnen worden gebruikt in gerechten of als kruiden. Het is belangrijk om zeker te weten dat de planten eetbaar zijn en geen giftige varianten bevatten.