Fietsroutes in het Nederlandse Limburg: Knooppunten en een uitgebreid netwerk voor fietsers
juli 11, 2025
De geschiedenis van homoseksuele ontmoetingsplekken (HOP’s) in Nederland is een onverwacht maar belangrijk onderdeel van de maatschappelijke ontwikkeling van het land. Deze plekken, vaak in het openbaar domein gelegen, zijn al sinds de 18e eeuw in gebruik geweest. In de loop van de jaren zijn er verschillende veranderingen geweest in de toegankelijkheid, de maatschappelijke acceptatie en de rol die deze plekken spelen in de homoseksuele gemeenschap.
De bronnen laten zien dat de HOP’s niet alleen een plek zijn voor seksuele activiteiten, maar ook een sociaal en cultureel onderdeel vormen. Ze zijn vaak gecorreleerd met historische gebeurtenissen, zoals de sodomi-affaire in Utrecht, waarin homoseksuelen werden gejaagd en zelfs ter dood werden gebracht. Deze geschiedenis onderstrepen de rol die deze plekken spelen in de emancipatie van de homoseksuele gemeenschap.
Historische achtergrond
De geschiedenis van HOP’s in Nederland begint al in de 18e eeuw, waarin contacten tussen mannen in parken en bossen werden geplaatst. In sommige parken, zoals het Haagsche Bos, worden al vanaf de 17e eeuw contacten tussen mannen gedocumenteerd. Homoseksualiteit, ook wel sodomie genoemd, werd destijds als een grote zonde beschouwd. Het was strafbaar en werd gezien als "verspilling van levenssap". In 1730 werden in Utrecht 18 homoseksuelen ter dood gebracht, wat een van de eerste ernstige jacht op homoseksuelen is geweest.
De sodomi-affaire van Faanis is nog steeds een beroemd onderwerp in de geschiedenis van Nederland. In 1999 werd er een homomonument op het Domplein geplaatst, ter nagedachtenis aan de slachtoffers van deze jacht. Vanaf die tijd werden homoseksuelen "Utrechtenaren" genoemd naar de stad Utrecht, waar de jacht ooit begon. In het stadhuis van Utrecht loopt er tegenwoordig een tentoonstelling over deze geschiedenis, waarin het belang van deze plekken voor de emancipatie van de homoseksuele gemeenschap wordt benadrukt.
Locaties en toegankelijkheid
In Nederland zijn er verschillende bekende HOP’s, vooral langs snelwegen en in parken. Deze plekken zijn vaak moeilijk te vinden, maar worden gedeeld via online fora en sociale media. Sommige van de bekendste zijn:
- Parkeerplaats Veenbult langs de A15 bij Gorinchem, waar mannen al tientallen jaren lang contact zoeken voor anonieme seks.
- Parkeerplaats Aalsterhut (A2, Eindhoven-Weert), waar men gezellige sfeer en weinig repressie van de politie vindt.
- Vensedijk (Best, bij Eindhoven Airport), waar de sfeer slecht is en veel oude homoseksuelen aanwezig zijn.
- Naaktstrand bij Berkendonk en Zandbos (Helmond), waar het wachten is op het moment dat er wachttorens worden geplaatst.
- Parkeerplaats Leijsing (A67, Venlo-Eindhoven), waar de sfeer ideaal is voor mensen die van hun werk komen en nog even een verzetje nodig hebben.
In sommige steden zijn er ook bekende plekken zoals:
- Amsterdam: Er zijn meerdere bekende plekken, waaronder de saunaplein en verschillende clubs en bars.
- Den Haag: Er zijn ook veel plekken, waaronder de Cruisebar The Boss en dansfeesten zoals De Boot.
- Eindhoven: Er zijn plekken zoals de parkeerplaats Venedig en het naaktstrand bij Helmond.
- Utrecht: Er zijn verschillende plekken, waaronder de parkeerplaats Huis Ter Heide en de sauna Nieuwezijds.
Maatschappelijke impact
De HOP’s spelen een belangrijke rol in de maatschappelijke integratie van homoseksuelen. Ze bieden ruimte voor het uiten van de eigen identiteit op een manier die elders niet beschikbaar is. Veel bezoekers van HOP’s zijn getrouwd en hebben kinderen, en ze willen hun homoseksualiteit niet blootgeven in hun sociale omgeving. Anonieme contacten bieden hen de grootste kans om hun verlangens uit te leven en tegelijkertijd onbekend te blijven.
De overheid en gemeenten staan onder druk om de toegankelijkheid van deze plekken te bepalen. Er zijn steeds meer aanpassingen die ervoor zorgen dat de plekken moeilijker bereikbaar worden. Bijvoorbeeld, in Groningen werd een pad vanaf de Rijksweg naar het bos erachter weggemaakt door Rijkswaterstaat, wat de toegankelijkheid van de plek beïnvloedde.
Bezoekers en ervaringen
De bezoekers van HOP’s zijn vaak van verschillende leeftijden en achtergronden. Sommigen zijn openlijk homoseksueel, anderen zoeken een tijdelijke oplossing voor hun verlangens. De ervaringen variëren van gezellig tot gevaarlijk, afhankelijk van de locatie en het tijdstip.
Een bekende persoon is Hans, die al 40 jaar naar een HOP naast de A15 rijdt voor anonieme seks. Hij vertelt dat het hier vaak gezellig is, maar dat de sfeer ook kan veranderen, afhankelijk van de omstandigheden. Ook is er sprake van een stijgende drempel voor bezoekers, omdat er steeds meer beveiligingsmaatregelen worden genomen.
Beveiliging en repressie
De repressie op HOP’s is in de loop der jaren toegenomen. De overheid en gemeenten bepalen steeds vaker de toegankelijkheid van deze plekken. Er wordt gesproken over een "kat-en-muisspel" tussen de overheid en de mannen die afspreken op deze plekken. Sommige plekken zijn al tientallen jaren in gebruik, maar worden steeds vaker gesloten of beperkt.
Er zijn ook beveiligingsmaatregelen genomen, zoals het plaatsen van hekken en het kappen van bomen. Hierdoor wordt de toegankelijkheid van de plekken beïnvloed. De stichting Platform Keelbos treedt in de strijd voor het behoud van deze plekken, omdat zij denken dat deze een belangrijk onderdeel zijn van de vitale kern voor homoseksuelen in de gemeente.
Conclusie
De geschiedenis van homoseksuele ontmoetingsplekken in Nederland is een belangrijk onderdeel van de maatschappelijke ontwikkeling van het land. Deze plekken spelen een rol in de emancipatie van de homoseksuele gemeenschap en bieden ruimte voor het uiten van de eigen identiteit. Hoewel ze onder druk staan, blijven ze een belangrijk onderdeel van de maatschappelijke integratie van homoseksuelen.