Aantal dorpen in Nederland: een overzicht van de gemeentelijke herindelingen

In Nederland zijn de aantallen dorpen en gemeenten in de loop der jaren sterk veranderd. De gemeentelijke herindelingen, waarbij kleine gemeenten worden samengevoegd of opgeheven, hebben ertoe geleid dat het aantal gemeenten sinds 1899 is gedaald van 1.121 naar 342 in 2025. Dit proces heeft ook gevolgen voor het aantal dorpen, aangezien sommige dorpen zijn opgeheven of zijn opgenomen in grotere gemeenten. In dit artikel bespreiden we de geschiedenis van de gemeentelijke herindelingen in Nederland en kijken we naar het aantal dorpen in het land, met name in 2018.

Geschiedenis van de gemeentelijke herindelingen in Nederland

Nederland heeft sinds de 19e eeuw veel te maken gehad met gemeentelijke herindelingen. In 1899 telde het land nog 1.121 gemeenten. In de loop van de jaren zijn veel gemeenten samengevoegd, gesplitst of opgeheven. Dit proces is vooral in de jaren zestig van de twintigste eeuw begonnen, toen het aantal gemeenten flink afnam. De nadruk lag op het versterken van de bestuurskracht van gemeenten en het efficiënter organiseren van lokale overheidstaken.

In 2025 telt Nederland nog 342 gemeenten, een aanzienlijke afname ten opzichte van 1899. In 2018 telde het land nog 355 gemeenten. Tijdens deze jaren vonden er veel herindelingen plaats, waardoor het aantal kleine gemeenten sterk is gedaald. Vooral het aantal gemeenten met minder dan 25.000 inwoners is afgenomen. Sinds 2019 zijn er meer gemeenten met 25.000 tot 50.000 inwoners dan met minder dan 25.000 inwoners.

Gemeentelijke herindelingen in 2018

In 2018 vonden er meerdere gemeentelijke herindelingen plaats. De volgende gemeenten verdwenen:

• Bellingwedde
• het Bildt
• Franekeradeel
• Hoogezand-Sappemeer
• Leeuwarderadeel
• Littenseradiel
• Menameradiel
• Menterwolde
• Rijnwaarden
• Slochteren
• Vlagtwedde

Deze gemeenten werden opgeheven en hun gebieden zijn opgenomen in andere gemeenten. Daarnaast zijn er ook nieuwe gemeenten ontstaan:

• Midden-Groningen
• Waadhoeke
• Westerwolde

Deze herindelingen vonden plaats om het bestuur efficiënter te maken en de gemeenten te versterken. Het was een poging om de gemeenten te laten samenwerken op bepaalde terreinen, in plaats van ze te verkleinen.

Aantal dorpen in Nederland in 2018

De exacte aantallen dorpen in Nederland in 2018 zijn niet direct in de bronnen te vinden. Toch kunnen we op basis van de gemeentelijke herindelingen en de veranderingen in het aantal gemeenten een inschatting maken van het aantal dorpen. In 2018 telde Nederland nog 355 gemeenten. Aangezien veel gemeenten zijn opgeheven of samengevoegd, is het aantal dorpen waarschijnlijk minder dan in de jaren vóór 2018.

Deze vermindering van het aantal dorpen is het gevolg van de gemeentelijke herindelingen, waarbij kleine dorpen zijn opgenomen in grotere gemeenten. In sommige gevallen zijn dorpen zelfs volledig verdwenen. In 2018 zijn er nog vele dorpen in Nederland, maar het aantal is aanzienlijk gedaald ten opzichte van de jaren vóór 2018.

Invloed van gemeentelijke herindelingen op dorpen

De gemeentelijke herindelingen hebben een grote invloed gehad op het aantal dorpen in Nederland. Veel dorpen zijn opgeheven of zijn opgenomen in grotere gemeenten. Dit heeft ertoe geleid dat het aantal dorpen is gedaald, maar ook dat de gemeenten efficiënter zijn geworden.

De invloed van de herindelingen is niet alleen zichtbaar in het aantal dorpen, maar ook in de samenstelling van de gemeenten. De gemeenten hebben zich aangepast aan de veranderende behoeften van de bevolking en zijn beter in staat om hun taken uit te voeren. Ook hebben de herindelingen ertoe geleid dat het aantal kleine gemeenten is gedaald, wat weer heeft bijgedragen aan een betere organisatie en efficiëntie.

Conclusie

De gemeentelijke herindelingen in Nederland zijn een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van het land. Sinds 1899 is het aantal gemeenten met ruim 70 procent gedaald, wat ook heeft geleid tot een daling van het aantal dorpen. In 2018 telde Nederland nog 355 gemeenten, maar de herindelingen hebben ertoe geleid dat het aantal dorpen is gedaald. De invloed van deze herindelingen is zichtbaar in de samenstelling van de gemeenten, maar ook in het aantal dorpen. Het blijft belangrijk om de veranderingen in de gemeenten en dorpen in de gaten te houden, aangezien deze invloed kunnen hebben op de toekomstige samenleving.

Bronnen

1. https://data.overheid.nl/dataset/15705-woonplaatsen-in-nederland-2021
2. https://www.vzinfo.nl/bevolking/regionaal
3. https://allecijfers.nl/definities/aantal-gemeenten-en-overzicht-gemeentelijkeherindelingen/
4. https://allecijfers.nl/ranglijst/grootste-en-kleinste-gemeenten-in-inwoners-in-nederland/
5. https://www.startpagina.nl/v/overig/vraag/172423/plaatsen-nederland/
6. https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/dashboard-bevolking/regionaal/inwoners
7. https://www.vzinfo.nl/gebiedsindelingen/bestuurlijk
8. https://www.rijkssoverheid.nl/onderwerpen/gemeenten/gemeentelijke-herindeling
9. https://www.klusidee.nl/Forum/topic/hoeveel-liter-per-minuut-gaat-er-door-14mm-waterleidingen.152685/