Fietsroutes in Nederland: Aantal, lengte en impact op het landschap

In Nederland is fietsen een van de meest gebruikte vervoerwijzen. Het land staat bekend om zijn uitgebreide fietsinfrastructuur en het grote aantal fietsen dat in omloop is. Onderdeel van deze infrastructuur is het fietsnetwerk, dat bestaat uit fietspaden, wegen met fietsstroken en knooppunten. Daarnaast zijn er ook veel fietsroutes die deelnemen aan het landelijke fietsnetwerk. In dit artikel worden de aantallen fietsroutes in Nederland, hun lengte en de impact op het landschap besproken, gebaseerd op de bronnen die in de bronlijst zijn opgenomen.

Aantal fietsroutes in Nederland

Het aantal fietsroutes in Nederland is aanzienlijk. In de bronnen wordt gesproken over zowel landelijke als regionale fietsroutes. Op de website van Fietsen Eén Twee Drie worden op dit moment 744 fietsroutes in Nederland, 223 in België en 50 wereldwijd aangeboden. Daarnaast zijn er 425 GPS-fietsroutes, onderverdeeld in Nederland, België en wereldwijd. In totaal zijn er dus 1442 fietsroutes beschikbaar. De 50ste wereldwijde route is een nieuwe route op het eiland Kos, wat aantoont dat het aantal fietsroutes wereldwijd groeit.

Daarnaast wordt er ook gesproken over de LF-routes (Langeafstandsfietsroutes), die onderdeel uitmaken van het nationale fietsnetwerk. Deze routes zijn bedoeld voor fietsvakanties en zijn vaak langere routes. In de bronnen wordt aangegeven dat er vier LF-routes ‘nieuwe stijl’ zijn opgeleverd: LF Maasroute, LF Zuiderzeeroute, LF Kustroute en LF Waterlinieroute. Parallel zijn er LF-routes gesaneerd. En daarnaast zijn er nog zes ‘oude’ LF-routes. Het aantal LF-routes is dus aanzienlijk, maar het aantal is niet expliciet opgegeven in de bronnen.

Lengte van fietsroutes in Nederland

De lengte van fietsroutes in Nederland varieert afhankelijk van het type route. De bronnen geven aan dat Nederland in totaal 37.000 kilometer fietspaden heeft, wat meer is dan de eerdere schatting van 29.000 kilometer van de Fietsersbond uit 2009. Het aantal kilometer wegen met fietsstroken bedraagt 4.700 kilometer, gelijk aan de eerdere schatting. De lengte van fietspaden en wegen is dus aanzienlijk, wat aantoont dat Nederland over een uitgebreid fietsnetwerk beschikt.

De meest gebruikte fietspaden zijn vooral te vinden in steden zoals Utrecht, Amsterdam en Groningen. De drukste fietspaden zijn bijvoorbeeld de Smakkelaarsveld, Vredenburg, Jaarbeursplein, De Ruiterkade, Weesperzijde, Grote Markt, en Van Diemerbroeckstraat. Deze fietspaden worden regelmatig gebruikt en zijn onderdeel van het nationale fietsenbeleid. De Nationale Fiets Telweek, die in 2015, 2016 en 2017 werd gehouden, onderzoekt de activiteiten op fietspaden en geeft een overzicht van de drukste routes.

De gemiddelde snelheid van fietsers in Nederland is in 2016 gemeten op 15,8 kilometer per uur. In grote steden wordt langzamer gefietst dan in de buitenwijken, vooral in Amsterdam (14,4 km/h) en Utrecht (14,7 km/h). Er zijn ook verschillen per provincie. In Fryslân fietsen mensen met 15,1 km/h het langzaamst, in Zeeland met 16,6 km/h het snelst.

Impact van fietsroutes op het landschap

Fietsroutes hebben een aanzienlijke impact op het landschap van Nederland. Het land heeft een uitgebreid fietsnetwerk, dat bestaat uit fietspaden, wegen met fietsstroken en knooppunten. Deze infrastructuur heeft bijgedragen aan het feit dat fietsen in Nederland een van de meest gebruikte vervoerwijzen is.

De bronnen geven aan dat het grootste deel van het Nederlandse fietsnetwerk – 43 duizend kilometer – loopt tussen huizen en gebouwen met weinig of geen groen. In de natuur kunnen fietsers de minste kilometers maken (15 duizend). Nederlanders stappen het vaakst op de fiets om boodschappen te doen of om te winkelen. In totaal heeft Nederland 153 duizend kilometer aan paden en wegen waar fietsers welkom zijn. Dat zijn 3,8 rondjes om de aarde. Het fietsnetwerk van Nederland bestaat voor zo’n 60 procent uit wegen waar zowel fietsers als automobilisten welkom zijn.

De kwaliteit van de fietspaden is aanzienlijk. Volgens de Fietsersbond was in 2022 het grootste deel van alle fietspaden en -wegen van goede kwaliteit. Ook is er voor fietsers (zeer) weinig hinder op de weg. De meeste paden en wegen bestaan uit asfalt/beton (58 procent) of klinkers (25 procent). Bijna 70 procent van de fietspaden wordt verlicht, op 40 procent wordt gestrooid bij gladheid.

Conclusie

In Nederland zijn er veel fietsroutes beschikbaar, zowel landelijk als regionaal. Het aantal fietsroutes is aanzienlijk, met 744 fietsroutes in Nederland, 223 in België en 50 wereldwijd. Daarnaast zijn er ook LF-routes die onderdeel uitmaken van het nationale fietsnetwerk. De lengte van fietspaden en wegen is aanzienlijk, met 37.000 kilometer fietspaden en 4.700 kilometer wegen met fietsstroken. De impact van fietsroutes op het landschap is groot, aangezien fietsen in Nederland een van de meest gebruikte vervoerwijzen is. De kwaliteit van de fietspaden is goed, met veel verlichte en goed onderhouden paden. Samenvattend is het fietsnetwerk van Nederland een belangrijk onderdeel van de infrastructuur en draagt het bij aan de duurzame mobiliteit in het land.

Bronnen

1. https://longreads.cbs.nl/nederland-in-cijfers-2023/waar-liggen-onze-fietspaden-en-wegen/
2. https://www.fietsen123.nl/fietsnieuws/routes-in-nederland-en-belgie-ook-wereldwijd
3. https://www.allesoversport.nl/thema/beleid/dit-is-de-waarde-van-fietsen-in-nederland/
4. https://www.fietsplatform.nl/2024/05/07/25-jaar-fietsknooppunten-nederland/
5. https://www.fietsen123.nl/fietsnieuws/hoeveel-fietsen-zijn-er-in-nederland
6. https://indeheiligestede.nl/blog/post/8081/fietsen-in-nederland-hoeveel-fietsen-zijn-er-en-wat-betekent-dit-voor-de-toekomst/
7. https://www.fietsersbond.nl/organisatie/fietsen-cijfers/
8. https://www.fietsberaad.nl/Kennisbank/Fietsnetwerk-in-cijfers