Fietsen in Nederland: Een Overzicht van Cijfers, Trends en Impact

Fietsen is in Nederland een onmisbaar onderdeel van de maatschappelijke en economische structuur. Het land staat bekend om zijn fietsen, niet alleen vanwege het grote aantal fietsen, maar ook vanwege de kwaliteit en de ruimte die fietsen in het landschap innemen. In dit artikel wordt gekeken naar hoeveel fietsen er in Nederland zijn, hoe vaak ze worden gebruikt, en welke rol ze spelen in het land. De informatie is gebaseerd op gegevens uit meerdere bronnen, waaronder brancheverenigingen, overheidsrapporten en onderzoeken.

Aantal fietsen in Nederland

In Nederland zijn er meer fietsen dan mensen. Volgens de laatste schatting van brancheverenigingen BOVAG en RAI zijn er 22,8 miljoen fietsen in Nederland. Dit betekent dat iedere Nederlander ongeveer 1,3 fiets bezit. Dit is uniek in de wereld en geeft aan dat fietsen een van de meest gebruikte verplaatsingswijzen is in het land. Bovendien zijn er 1,8 miljoen elektrische fietsen in gebruik, waarvan het aantal speed pedelecs iets boven de 14.000 ligt. Dit getal duidt op een toenemende trend van elektrische fietsen, die vooral in stedelijke gebieden worden gebruikt.

In 2023 blijkt uit verschillende cijfers en rapportages dat het aantal fietsen in Nederland blijft toenemen, en dat de fiets een belangrijk onderdeel is van de dagelijkse mobiliteit. De gegevens uit meerdere bronnen, waaronder de RAI Vereniging en BOVAG, geven een duidelijk beeld van de situatie. Volgens de laatste schatting van brancheverenigingen BOVAG en RAI Vereniging zijn er in Nederland 24,1 miljoen fietsen. Dit aantal omvat zowel traditionele fietsen als elektrische fietsen (e-fietsen) en speed pedelecs. Het aantal fietsen is sinds 2010 gestegen van 22,3 miljoen naar 24,1 miljoen. Dit betekent dat elke Nederlander gemiddeld 1,3 fiets bezit, een cijfer dat wereldwijd uniek is.

Van de 24,1 miljoen fietsen zijn er 4,2 miljoen elektrische fietsen. Dit is een stijging van 56 procent ten opzichte van het aantal nieuwe fietsen dat in 2023 is verkocht. Het aantal e-bikes heeft dus een aanzienlijk aandeel in het totale fietsenpark. Daarnaast zijn er nog 32.000 speed pedelecs in gebruik, hoewel dit aantal in de afgelopen jaren is gedaald.

Fietspaden en Fietsinfrastructuur

Nederland beschikt over een uitgebreid fietsnetwerk. Het land heeft 37.000 kilometer fietspad, wat veel meer is dan de eerdere schatting van 29.000 kilometer van de Fietsersbond uit 2009. Ook is het aantal kilometer wegen met fietsstroken 4.700 kilometer, gelijk aan de eerdere schatting. Dit betekent dat er voldoende fietspaden beschikbaar zijn om het gebruik van de fiets te stimuleren. De Fietsersbond Routeplanner biedt betrouwbare informatie voor alle provincies en geeft aan waar de meest gebruikte fietspaden liggen.

De drukste fietspaden in Nederland zijn vooral te vinden in steden zoals Utrecht, Amsterdam en Groningen. De meest gebruikte fietspaden zijn:

• Smakkelaarsveld, Utrecht
• Vredenburg, Utrecht
• Jaarbeursplein, Utrecht
• De Ruiterkade, Amsterdam
• Weesperzijde, Amsterdam
• Grote Markt, Groningen
• Van Diemerbroeckstraat, Nijmegen

Deze fietspaden worden regelmatig gebruikt en zijn onderdeel van het nationale fietsenbeleid. De Nationale Fiets Telweek, die in 2015, 2016 en 2017 werd gehouden, onderzoekt de activiteiten op fietspaden en geeft een overzicht van de drukste routes.

De gemiddelde snelheid van fietsers in Nederland is in 2016 gemeten op 15,8 kilometer per uur. In grote steden wordt langzamer gefietst dan in de buitenwijken, vooral in Amsterdam (14,4 km/h) en Utrecht (14,7 km/h). Er zijn ook verschillen per provincie. In Fryslân fietsen mensen met 15,1 km/h het langzaamste, in Zeeland met 16,6 km/h het snelste. Dit verschil in snelheid kan worden toegeschreven aan verschillen in het verkeer, het fietspad en de toegankelijkheid van fietspaden.

Fietsgebruik en Reisdoelen

In 2023 was de fiets met 27 procent van alle verplaatsingen, na de auto (als bestuurder en passagier) de meest gebruikte vervoerwijze. Een inwoner van Nederland van 6 jaar of ouder verplaatste zich dat jaar gemiddeld 266 keer met de fiets. Over het hele jaar fietste een persoon gemiddeld 1065 kilometer en deed daar 96 uur over. Daarmee was de fijs goed voor 9 procent van alle reizigerskilometers en 22 procent van de totale reisduur van Nederlanders binnen de landsgrenzen.

Fietsen naar reismotief:

• 70 procent van alle fietsverplaatsingen was korter dan 3,7 kilometer.
• Het vaakst – meer dan 4 op de 10 keer (44 procent) – werd op de fiets gestapt om boodschappen te doen en te winkelen, en voor uitgaan, sport en hobby.
• Ook het grootste deel van de kilometers op de fiets (40 procent) werd afgelegd om te toeren en te wandelen en voor het doel uitgaan, sport en hobby.
• De meeste tijd werd op de fiets doorgebracht voor recreatieve doeleinden zoals toeren en wandelen en uitgaan, sport en hobby. Van de bijna 16 minuten fietsen op een dag werd bijna de helft van de tijd (46 procent) besteed aan een recreatief doel.

Fietsverkeer en Impact op Maatschappelijke Kosten

Fietsen heeft een grote impact op de maatschappelijke kosten. In Nederland heeft het fietsen bijgedragen aan de vermindering van gezondheidskosten, milieuvervuiling en mobiliteitskosten. De Bikenomics-studie schat dat de fietsers in Amsterdam in totaal jaarlijks zorgen voor:

• 50.000 minder ziektedagen, met een besparing van € 15,3 miljoen
• 120 extra levensjaren, met de waarde van € 8,3 miljoen
• Besparing van € 21,6 miljoen op gezondheidskosten
• Besparing van € 87,6 miljoen op mobiliteitskosten
• Toegevoegde waarde van de kwaliteit van leven ter waarde van € 13,7 miljoen
• Besparing van 40.000 ton CO2, de positieve effecten van een betere luchtkwaliteit heeft een waarde van € 9,2 miljoen

In België is er ook een Bikenomics-studie gedaan met onder andere de vraag: ‘Wat zijn de maatschappelijke kosten en/of baten als 20% van de woon-werkverplaatsingen van 10 km of minder die nu met de auto worden gedaan, met de fiets worden gedaan?’. Wanneer 20% van de woon-werkverplaatsing wordt vervangen met de fiets, zou dit 55 vroegtijdige overlijdens per jaar voorkomen, zie afbeelding. Daarnaast zal de toename van het fietsgebruik zorgen voor een jaarlijks afname van 6.531 ton CO2-uitstoot in vergelijking met het referentiejaar 2021. In totaal komt dit uit op een maatschappelijke besparing van € 360 miljoen per jaar.

Fietsen en Duurzaamheid

Fietsen is een van de duurzaamste vervoermiddelen. Het heeft een positief effect op het milieu, gezondheid, mentale welzijn, reiskosten en reistijd. De impact van fietsen op het milieu is significant. Het gebruik van fietsen in plaats van auto’s leidt tot een aanzienlijke afname van CO2-uitstoot. Bovendien is fietsen een duurzame en milieuvriendelijke manier om te reizen. Het vermindert ook het verkeersvolume en de drukte in steden.

Fietsen is ook goed voor de gezondheid. Het stimuleert lichaamsbeweging en draagt bij aan een betere gezondheid. Onderzoek heeft zelfs aangetoond dat mensen die dagelijks fietsen een langer leven hebben. Fietsen heeft ook een positief effect op het mentale welzijn. Het vermindert stress, helpt bij het afvallen en draagt bij aan een betere stemming.

Conclusie

Fietsen is in Nederland een onmisbaar onderdeel van de maatschappelijke en economische structuur. Het land staat bekend om zijn fietsen, niet alleen vanwege het grote aantal fietsen, maar ook vanwege de kwaliteit en de ruimte die fietsen in het landschap innemen. In dit artikel is gekeken naar hoeveel fietsen er in Nederland zijn, hoe vaak ze worden gebruikt, en welke rol ze spelen in het land. De informatie is gebaseerd op gegevens uit meerdere bronnen, waaronder brancheverenigingen, overheidsrapporten en onderzoeken.

Fietsen is een van de duurzaamste vervoermiddelen. Het heeft een positief effect op het milieu, gezondheid, mentale welzijn, reiskosten en reistijd. Fietsen is ook goed voor de gezondheid. Het stimuleert lichaamsbeweging en draagt bij aan een betere gezondheid. Onderzoek heeft zelfs aangetoond dat mensen die dagelijks fietsen een langer leven hebben. Fietsen heeft ook een positief effect op het mentale welzijn. Het vermindert stress, helpt bij het afvallen en draagt bij aan een betere stemming.

Bronnen

1. https://indeheiligestede.nl/blog/post/8081/fietsen-in-nederland-hoeveel-fietsen-zijn-er-en-wat-betekent-dit-voor-de-toekomst/
2. https://www.allesoversport.nl/thema/beleid/dit-is-de-waarde-van-fietsen-in-nederland/
3. https://www.fietsersbond.nl/organisatie/fietsen-cijfers/
4. https://www.legebatterijen.nl/actueel/blog/nederland-fietsland-de-meest-fascinerende-fietsfeiten-op-een-rij/
5. https://indeheiligestede.nl/blog/post/5733/aantal-fietsen-in-nederland-trends-en-cijfers-in-2023/
6. https://www.raivereniging.nl/secties/fietsen/kennis/marktinformatie/branche-analyses/branche-analyse-fietsen/
7. https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/verkeer-en-vervoer/personen/fietsen
8. https://allecijfers.nl/nieuws/23-miljoen-fietsen/