Bevolking van Nederlandse steden in 1927: Inzichten uit historische bronnen
juli 10, 2025
Het Verborgen Verhaal; Indische Nederlanders in oorlogstijd 1942–1949 is een boek dat een onbekende geschiedenis vertelt over de situatie van Indische Nederlanders tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië. Het boek is ontstaan als vervolg op de expositie ‘Het Verborgen Verhaal’ die in 1995 en 1996 te zien was op de Pasar Malam Besar (nu Tong Tong Fair) in Den Haag, en daartussen elders in het land. Het boek bundelt de vele, vaak zeer persoonlijke en ontroerende, getuigenissen die bezoekers achterlieten na het zien van de tentoonstelling. Het doet dienst als een belangrijk historisch werk, dat een compleet ander beeld geeft van de situatie in die jaren dan de heersende opvattingen. Dit artikel bespreekt de inhoud, betekenis en historische waarde van het boek, evenals de context waarin het ontstaan is.
Het boek, uitgegeven door Stichting Tong Tong en geschreven door Beatrijs van Agt, Florine Koning en Esther Tak, vertelt de goeddeels onbekende geschiedenis van de ‘buitenkampers’ tijdens de oorlog in Indië en de bersiap die daarop volgde. Het is een vervolg op de expositie ‘Het Verborgen Verhaal’ en bevat een overzicht van de historische gebeurtenissen, de positie van de Indische Nederlanders en hun beleving van de Japanse bezetting. Het boek is geademiseerd aan de historische feiten en bevat informatie die tot op heden onbekend was.
De kern van het verhaal is dat de meerderheid van de Nederlanders in Nederlands-Indië tijdens de Japanse bezetting niet geïnterneerd was. In tegenstelling tot de heersende opvatting bleven veel vrouwen en kinderen van Indo-Europese afkomst buiten het kamp. Deze groep, vaak aangeduid als ‘buitenkampers’, stonden in een onmogelijke spagaat: de Japanse bezetter wilde dat zij zich als ‘mede-Aziaat’ achter het Japanse ideaal zouden scharen, maar de meeste Indo-Europeanen wilden geen Indonesiër worden. Ze wilden trouw blijven aan de Nederlandse Kroon. Uiteindelijk werden steeds meer Indo-Europeanen geïnterneerd omdat zij weigerden loyaliteitsverklaringen te tekenen.
Het boek is een belangrijk historisch werk, dat een compleet ander beeld geeft van de situatie in die jaren dan de heersende opvattingen. De inhoud van het boek is gebaseerd op getuigenissen van bezoekers van de expositie, wat het een persoonlijke en ontroerende kant geeft. De schrijvers, onder wie Beatrijs van Agt, Florine Koning en Esther Tak, geven een overzicht van de geschiedenis van de Indische Nederlanders tijdens de oorlog en tonen aan hoe deze groep mensen zich probeerde te positioneren in een onzeker tijdsbestek.
Het boek bevat ook informatie over de ‘bersiap’, een periode van grote onrust en chaos in de jaren na de oorlog. De geschiedenis van Nederlands-Indië kent nog vele verborgen verhalen, en het boek is een poging om deze te ontrafelen. Het is een waardevol document voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van Nederlands-Indië en de positie van Indische Nederlanders in die periode.
De inhoud van het boek is een belangrijke bijdrage aan de historische wetenschap, omdat het een onbekende geschiedenis vertelt en zo de historische kijk op de Japanse bezetting van Nederlands-Indië aanvult. De schrijvers geven een overzicht van de situatie van de Indische Nederlanders en tonen aan hoe deze groep mensen zich probeerde te positioneren in een onzeker tijdsbestek.
Het boek is ook een bijdrage aan de herinterpretatie van de geschiedenis van Nederlands-Indië. Het toont aan dat de meeste Nederlanders in Nederlands-Indië tijdens de Japanse bezetting niet geïnterneerd waren, en dat er een groep was die zich probeerde te positioneren in de nieuwe situatie. Dit is een belangrijke bijdrage aan de historische wetenschap, omdat het de klassieke visie op de bezetting aanvult.
Het boek is beschikbaar via verschillende boekhandels, waaronder Moby Dick, Boekwinkeltjes.nl en andere online boekhandels. Het is verkrijgbaar in een paperback-uitgave, met een prijs van rond de € 9,90 tot € 11,-. De uitgever, Stichting Tong Tong, geeft aan dat het boek beschikbaar is voor directe levering, met een leveringsduur van maximaal één werkdag. De uitgave is gemaakt in samenwerking met diverse historische en culturele instellingen, waaronder het Nederlands Instituut voor Oorlogstudies (NIOD) en andere betrokkenen.
Het boek bevat 144 pagina’s, een afmeting van 21,2 x 26,9 x 1,5 cm en een gewicht van 642 gram. De uitgave is gemaakt in samenwerking met diverse historische en culturele instellingen, waaronder het Nederlands Instituut voor Oorlogstudies (NIOD) en andere betrokkenen. Het is een waardevol document voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van Nederlands-Indië en de positie van Indische Nederlanders in die periode.
Het Verborgen Verhaal; Indische Nederlanders in oorlogstijd 1942–1949 is een belangrijk historisch werk dat een onbekende geschiedenis vertelt over de situatie van Indische Nederlanders tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië. Het boek is een vervolg op de expositie ‘Het Verborgen Verhaal’ en bevat een overzicht van de historische gebeurtenissen, de positie van de Indische Nederlanders en hun beleving van de Japanse bezetting. Het is een waardevol document voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van Nederlands-Indië en de positie van Indische Nederlanders in die periode. Het boek is beschikbaar via verschillende boekhandels en is een belangrijke bijdrage aan de historische wetenschap.