Tramlijnen in Nederland: een overzicht van steden en historische ontwikkelingen
juli 10, 2025
De Nederlandse bevolking groeit, maar de groei is niet gelijkmatig verdeeld over het land. De sterkste bevolkingsgroei vindt plaats in en rondom de grote steden, terwijl het aantal inwoners in sommige regio’s afneemt. Dit verschijnsel, ook wel verstedelijking genoemd, heeft gevolgen voor de ruimtelijke opbouw, woningbouw en de interne ruimtelijke indeling van woningen. Voor interieurontwerpers is het belangrijk om hier rekening mee te houden bij het ontwerpen van woningen, appartementen en openbare ruimtes in groeiende steden. De gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en andere bronnen geven inzicht in de trends en het verschil in bevolkingsgroei tussen steden en plattelandsgebieden.
Groeiende steden en hun impact op interieurontwerp
De sterkste bevolkingsgroei wordt waargenomen in de vier grote steden: Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Deze groei komt vooral door immigratie en het aantrekken van jonge mensen die in de stad werken of studeren. In de periode van 2016 tot 2024 groeide de bevolking in deze steden aanzienlijk. Volgens het CBS groeide de bevolking van Nederland in die jaren met 5,7 procent. In absolute zin kreeg Amsterdam de meeste inwoners bij, gevolgd door Den Haag, Rotterdam en Utrecht. De steden groeiden vooral door toestroom uit het buitenland, terwijl kleinere gemeenten rondom de grote steden hun bevolking vooral dankzij binnenlandse verhuizingen en natuurlijke groei vermeerderen.
De groei in de steden leidt ook tot een toenemende vraag naar woningen. Dit betekent dat er steeds meer appartementen en woningen in centraal gelegen gebieden worden gebouwd. Voor interieurontwerpers is het belangrijk om te rekening te houden met de ruimtelijke opbouw van woningen en de behoeften van de bewoners. De keuze voor een open plan of gesloten woonkeuken kan afhankelijk zijn van de grootte van de woning en de voorkeuren van de bewoner. De groei in de steden leidt ook tot een toenemende vraag naar openbare ruimtes, winkelcentra en kantoren. Dit vereist dat interieurontwerpers ook rekening houden met de functie van ruimtes en de manier waarop ze gebruikt worden.
De prognose van het CBS en het PBL zegt dat de bevolking van Nederland in 2035 naar verwachting 18,9 miljoen inwoners zal zijn. De grootste relatieve groei wordt verwacht in Utrecht, gevolgd door Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Deze steden zullen vooral groeien door het aantrekken van immigranten, expats en internationale studenten. De bevolking in deze steden is relatief jonger, wat leidt tot een groter aandeel van de bevolking in de vruchtbare leeftijd.
Bevolkingsgroei en ruimtelijke indeling
De bevolkingskrimp in deze gebieden komt vooral door de vergrijzing en het weggaan van jongeren naar de steden. In veel gemeenten is het aantal overledenen groter dan het aantal geboren kinderen. Daarnaast verlaten veel mensen de gemeente om zich elders in Nederland te vestigen. De bevolkingskrimp is vooral in Zuid-Limburg, in delen van de noordelijke provincies en in Zeeland te zien.
De groei van de bevolking in de grote steden heeft gevolgen voor de ruimtelijke indeling. De steden moeten zich uitbreiden om de toenemende vraag naar woningen, kantoren en openbare ruimtes te kunnen beantwoorden. Dit vereist een zorgvuldige planning van woningen, openbare ruimtes en infrastructuur. Voor interieurontwerpers is het belangrijk om rekening te houden met de behoefte aan ruimte en de verdeling van ruimtes in woningen, appartementen en commerciële ruimtes. De bevolkingsgroei leidt ook tot een toename van de bevolkingsdichtheid. In 99 van de 342 gemeenten wonen meer dan 1000 personen per vierkante kilometer. Deze gemeenten vormen een groot deel van de Nederlandse bevolking. De hoge bevolkingsdichtheid betekent dat ruimtelijke oplossingen efficiënt en functioneel moeten zijn.
De bevolkingsdichtheid is in de grote steden aanzienlijk hoger dan in het platteland. In 2024 telde Nederland 533 inwoners per vierkante kilometer landoppervlak, wat het tweede dichtstbevolkte land van de Europese Unie maakt. De hoogste bevolkingsdichtheid is in de Randstad, met name in de stad Den Haag. Deze regio’s zijn duidelijk herkenbaar op kaarten vanwege hun hoge bevolkingsdichtheid.
Snelst groeiende steden in Nederland
De gemeente Utrecht kreeg er in de periode van 2016 tot 2024 35.200 inwoners bij. In absolute aantallen is het hiermee na Amsterdam, Rotterdam en Den Haag de snelst groeiende stad van Nederland, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Procentueel gezien groeit Utrecht sneller dan Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Onze stad kende in acht jaar tijd een bevolkingsgroei van 10,4 procent. De gemeente verwacht dat de groei doorzet en denkt in 2029 de 400.000ste inwoner te verwelkomen.
Volgens de bevolkingsprognose van de gemeente Utrecht, blijft Utrecht de komende jaren groeien. De gemeente baseert deze verwachting op de bouwplannen voor nieuwe woningen en cijfers over de verwachte geboortes, sterfgevallen en nieuwkomers. Alle Utrechtse wijken hebben in 2040 naar verwachting meer inwoners dan nu. Opvallend is dat Leidsche Rijn met een toekomstige groei van 16.700 inwoners niet meer de snelst groeiende wijk is. Dat is namelijk Zuidwest. In deze wijk komen er volgens de prognose 29.000 inwoners bij. Ook de wijk Oost gaat flink groeien. De gemeente verwacht dat de wijk er in zestien jaar 16.000 inwoners bij krijgt. Door deze ontwikkelingen is Zuidwest in 2040 de grootste wijk van de stad. Zoals het er nu naar uitziet heeft de wijk dan 69.000 inwoners.
De sterkste bevolkingsgroei wordt waargenomen in Flevoland en universiteitssteden. In alle Nederlandse provincies viel de bevolkingsgroei lager uit dan in 2022. Net als in eerdere jaren groeide de bevolking in Flevoland het sterkst, met 13 per duizend inwoners. In 2022 waren dat er nog 22 per duizend. In Flevoland groeide de bevolking omdat er meer mensen vanuit andere provincies naar Flevoland verhuisden dan andersom, maar ook door natuurlijke aanwas (meer geboorten dan sterfgevallen). Daarnaast was er sprake van een positief migratiesaldo, wat betekent dat er meer mensen vanuit het buitenland naar Flevoland toe kwamen dan er vanuit Flevoland emigreerden.
Ook in de provincies Noord-Holland, Groningen, Utrecht en Zuid-Holland groeide de bevolking meer dan het landelijk gemiddelde. In Overijssel, Drenthe, Fryslân en vooral Zeeland (2 per duizend) viel de bevolkingsgroei juist lager uit dan gemiddeld. Dat komt vooral doordat er in die provincies door de vergrijzing meer mensen overleden dan er baby’s werden geboren. In geen enkele provincie was sprake van bevolkingskrimp.
Bevolkingsgroei in de Randstad en de omgeving
De hoogste bevolkingsdichtheid vinden we in Den Haag met 6.868 inwoners per vierkante kilometer. De Waddeneilanden Schiermonnikoog en Vlieland zijn met respectievelijk 23 en 30 de minst dichtbevolkte gemeenten. Hoogste bevolkingsdichtheid in steden. De steden kennen over het algemeen de hoogste bevolkingsdichtheid en zijn dus ook duidelijk herkenbaar op de kaart. De provincies Groningen, Friesland, Drenthe en Zeeland hebben veel gemeenten met een lage bevolkingsdichtheid. In de Randstad zijn grote clusters te vinden met een hoge bevolkingsdichtheid.
Hogere bevolkingsgroei rond de grote steden. Tussen 1 januari 2018 en 1 januari 2023 is de totale Nederlandse bevolking met 3,7% gegroeid. Vooral in Flevoland en in en rondom de grotere steden in het midden van het land en Noord-Brabant liggen de meeste gemeenten met een hoge bevolkingsgroei. Waddinxveen is de snelst groeiende gemeenten. In 24 gemeenten is het aantal inwoners gekrompen. Deze gemeenten liggen voornamelijk in Limburg, Groningen, Zeeuws-Vlaanderen en de Achterhoek.
De sterkste bevolkingsgroei vindt plaats in de grote steden, wat leidt tot een toenemende vraag naar woningen. Dit betekent dat er steeds meer appartementen en woningen in centraal gelegen gebieden worden gebouwd. Voor interieurontwerpers is het belangrijk om te rekening te houden met de ruimtelijke opbouw van woningen en de behoeften van de bewoners. De keuze voor een open plan of gesloten woonkeuken kan afhankelijk zijn van de grootte van de woning en de voorkeuren van de bewoner.
Bevolkingskrimp in sommige regio’s
De bevolkingskrimp in deze gebieden komt vooral door de vergrijzing en het weggaan van jongeren naar de steden. In veel gemeenten is het aantal overledenen groter dan het aantal geboren kinderen. Daarnaast verlaten veel mensen de gemeente om zich elders in Nederland te vestigen. De bevolkingskrimp is vooral in Zuid-Limburg, in delen van de noordelijke provincies en in Zeeland te zien.
De groei van de bevolking is niet alleen beperkt tot de centra van de grote steden, maar ook in de omringende gemeenten. In de periode van 2016 tot 2024 groeide de bevolking vooral in en rondom de grote steden in het midden van het land en Noord-Brabant. De gemeenten met de grootste groeiprocenten zijn bijvoorbeeld Blaricum, Waddinxveen, Diemen en Rijswijk. Deze gemeenten groeiden vooral door binnenlandse verhuizingen en, in mindere mate, door natuurlijke aanwas.
De bevolkingsdichtheid is in de grote steden aanzienlijk hoger dan in het platteland. In 2024 telde Nederland 533 inwoners per vierkante kilometer landoppervlak, wat het tweede dichtstbevolkte land van de Europese Unie maakt. De hoogste bevolkingsdichtheid is in de Randstad, met name in de stad Den Haag. Deze regio’s zijn duidelijk herkenbaar op kaarten vanwege hun hoge bevolkingsdichtheid.
Conclusie
De Nederlandse bevolking groeit, maar de groei is niet gelijkmatig verdeeld over het land. De sterkste bevolkingsgroei vindt plaats in en rondom de grote steden, terwijl het aantal inwoners in sommige regio’s afneemt. Dit verschijnsel, ook wel verstedelijking genoemd, heeft gevolgen voor de ruimtelijke opbouw, woningbouw en de interne ruimtelijke indeling van woningen. Voor interieurontwerpers is het belangrijk om hier rekening mee te houden bij het ontwerpen van woningen, appartementen en openbare ruimtes in groeiende steden. De gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en andere bronnen geven inzicht in de trends en het verschil in bevolkingsgroei tussen steden en plattelandsgebieden. De groei in de steden leidt ook tot een toenemende vraag naar woningen, openbare ruimtes, winkelcentra en kantoren. Dit vereist dat interieurontwerpers ook rekening houden met de functie van ruimtes en de manier waarop ze gebruikt worden. De prognose van het CBS en het PBL zegt dat de bevolking van Nederland in 2035 naar verwachting 18,9 miljoen inwoners zal zijn. De grootste relatieve groei wordt verwacht in Utrecht, gevolgd door Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Deze steden zullen vooral groeien door het aantrekken van immigranten, expats en internationale studenten. De bevolking in deze steden is relatief jonger, wat leidt tot een groter aandeel van de bevolking in de vruchtbare leeftijd. De vergrijzing zal in het hele land verder toenemen. In 2035 zal ruim 24 procent van de bevolking 65 jaar of ouder zijn. De vier grote steden zullen ook verder vergrijzen, maar minder snel dan andere delen van Nederland.
Bronnen
- De Mooiste Hardlooproutes in Nederland: Een Gids voor Liefhebbers van de Natuur en de Stad
- Utrecht is een van de snelst groeiende gemeenten van Nederland
- Sterkste bevolkingsgroei in Flevoland en universiteitssteden
- Almere en Amsterdam behoren tot snelst groeiende steden
- Prognose: in 2035 vooral meer inwoners in en om grotere gemeenten
- Top 10 groei gemeenten
- 18 miljoen inwoners in Nederland
- Regionale bevolking
- Bevolkingsgroei in Nederland