Groningen: Een stad met een rijke geschiedenis en een complexe economische situatie

In het hart van Noord-Nederland ligt Groningen, een stad die zowel rijk is aan geschiedenis als rijk aan economische uitdagingen. Hoewel Groningen op sommige gebieden sterk is, zoals het aantal miljonairs en het bruto binnenlands product (bbp) per inwoner, blijkt de stad ook onderliggende economische problemen te hebben. In dit artikel zullen we nader ingaan op de economische situatie van Groningen en de impact daarvan op de inwoners, met als uitgangspunt het onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en andere relevante bronnen.

Economische positie van Groningen

Groningen is in veel opzichten een rijke stad. Het bruto binnenlands product (bbp) per inwoner lag in 2023 op €41.500, wat onder het landelijke gemiddelde van €52.400 ligt. De stad staat op de achtste plek in Nederland op basis van bbp per inwoner. Dit is echter gedaald ten op zichte van het landelijke gemiddelde, wat kan worden toegeschreven aan de afname van de delfstoffenwinning. In 2023 was er in de provincie Groningen sprake van een flinke krimp (-9,1%), terwijl landelijk de economie juist groeide (+0,1%).

Hoewel het bbp per inwoner van Groningen daalde, blijft het wel het hoogste van de drie noordelijke provincies. Dit suggereert dat de economie van Groningen nog steeds solide is, maar dat er ook aandacht voor de toekomst is nodig om de economische groei te stimuleren.

Het aantal miljonairs in Groningen

De stad Groningen telt een aanzienlijk aantal miljonairs. Volgens het CBS had 5 procent van de huishoudens in Nederland een vermogen van 1 miljoen euro of meer. In Groningen is dit percentage iets lager dan in andere delen van het land. Het aandeel miljonairs in Groningen is met 1,2 procent het laagste in de regio, in vergelijking met andere gemeenten zoals Bloemendaal (29,7 procent) of Laren (27 procent). Dit suggereert dat Groningen een lagere concentratie van rijke inwoners heeft dan enkele andere steden.

Toch zijn er ook in Groningen veel rijke inwoners. Bijvoorbeeld Wijnand Pon, de rijkste inwoner van de provincie Groningen, met een vermogen van 1,7 miljard euro. Ook andere Groningse rijken, zoals de broers Rob en Eric Wagenborg, hebben een aanzienlijk vermogen. Deze groepen rijke inwoners kunnen bijdragen aan de economische groei van de stad.

Het besteedbare inkomen en armoede in Groningen

Hoewel Groningen economisch gezien een aanzienlijk bbp heeft, blijkt het besteedbare inkomen van de inwoners van de stad onder het landelijke gemiddelde te liggen. In 2015 lag het besteedbare inkomen van Groningers op 18.400 euro, vergeleken met 24.700 euro in het landelijk gemiddelde. Dit verschil is onder andere te verklaren door het grote aandeel studenten in de stad. In Groningen wonen relatief veel studenten, wat het besteedbare inkomen naar beneden trekt.

Daarnaast blijkt uit onderzoek dat 20,4 procent van de Groningers moeite heeft met rondkomen, in vergelijking met 18,8 procent van de Nederlandse bevolking. Dit verschijnsel is vooral aan te treffen bij jongere Groningers. In 2024 vroegen we aan het Groninger Panel in hoeverre zij in de afgelopen 12 maanden moeite hadden met rondkomen. Het beeld dat hieruit kwam, is dat jonge inwoners van Groningen het lastiger hebben dan hun oudere medeburgers.

Deze situatie kan ook worden toegeschreven aan de economische situatie van de stad. De stad heeft een hoge werkloosheid en een grote groep studenten die hun inkomen niet voldoende kunnen verhogen. Dit maakt het moeilijk om rond te komen, vooral voor jonge inwoners.

Sociale problemen in Groningen

De stad Groningen heeft ook te maken met sociale problemen. De aandeel schuldenaren in de stad is relatief laag, maar het aantal bijstandsuitkeringen is hoger dan landelijk. In 2023 ontvingen in de provincie Groningen 47,2 op de 1.000 inwoners van 15 tot 65 jaar een bijstandsuitkering, wat een afname is sinds 2017. Het Nederlandse gemiddelde lag dat jaar op 34,9 per 1.000 inwoners en dat aantal neemt ook af sinds een aantal jaar.

Binnen de provincie Groningen zijn er grote verschillen in het aantal bijstandsuitkeringen per 1.000 inwoners. In 2023 was het aantal bijstandsuitkeringen het hoogst in de gemeenten Groningen (56,2 per 1.000 inwoners) en Oldambt (55,3 per 1.000 inwoners), en het laagst in Westerkwartier (20,2 per 1.000 inwoners).

Hoewel het aandeel schuldenaren in Groningen iets lager is dan landelijk, blijkt dat er ook in de stad veel mensen zijn met problematische schulden. In 2023 had 8,1% van de huishoudens in de provincie Groningen geregistreerde problematische schulden. Dit is minder dan het landelijke gemiddelde van 8,8 procent, maar het verschil is klein.

De invloed op de inwoners

De economische situatie van Groningen heeft een grote impact op de inwoners van de stad. Hoewel er genoeg rijke inwoners zijn, is de stad ook de armste in Nederland, met een groot deel van de bevolking dat onder het levensonderhoud valt. Dit is vooral het geval bij jonge inwoners en studenten, die hun inkomen niet voldoende kunnen verhogen.

De stad heeft dus een complexe economische situatie. Aan de ene kant zijn er veel rijke inwoners, aan de andere kant is het aantal mensen met een laag inkomen hoog. Dit betekent dat er veel aandacht is voor sociale problemen en armoede in Groningen.

Conclusie

Groningen is een stad met een rijke geschiedenis en een complexe economische situatie. De stad heeft een hoge economische waarde, maar ook veel uitdagingen, zoals een hoog aandeel studenten, armoede en een laag besteedbaar inkomen. De stad heeft veel te maken met sociale problemen, zoals een groot aantal bijstandsuitkeringen en problematische schulden. De situatie van de inwoners is dus niet eenduidig, maar het is duidelijk dat er veel aandacht is voor de economische en sociale problemen in Groningen.

Bronnen

1. Top 10: Dit zijn de rijkste gemeenten van Nederland
2. Groningen bij drie armste steden van Nederland
3. De 10 Nederlandse gemeentes met de meeste en minste miljonairs
4. Groningen vijfde op lijst rijkste Europese regio's
5. Materiele welvaart in Nederland 2024
6. Hoogste en laagste inkomen per wijk in de gemeente Groningen
7. Wie zijn de rijkste inwoners van stad en ommeland?
8. Waar wonen de rijkste gezinnen van Nederland
9. In 2021 weer meer miljonairs
10. Breedte welvaart: materiele welvaart