De gezondste steden in Nederland: een overzicht en analyse

Deze analyse biedt een overzicht van de gezondste steden in Nederland op basis van het onderzoek van het advies- en ingenieursbureau Arcadis, de Gezonde Stad Index. Deze lijst wordt elk tweetal jaar opgesteld en meet de bijdrage van de fysieke inrichting van steden aan de gezondheid van de bewoners. Het onderzoek richt zich op factoren zoals de kwaliteit van openbare ruimtes, verkeersveiligheid, fietsvriendelijkheid, voetgangersvriendelijkheid, luchtkwaliteit, en de mate van sociale interactie. In dit artikel worden de belangrijkste inzichten en trends geanalyseerd, met aandacht voor de meest gezonde steden, de rol van groen in de stad, en de positie van de grote steden.

De top 5 gezondste steden in Nederland

Volgens de meest recente Gezonde Stad Index 2024 staat Apeldoorn aan de top van de lijst. De stad, met ongeveer 170.000 inwonenaars, heeft in het afgelopen jaar een sterke prestatie geleverd. De onderzoekers van Arcadis stellen dat Apeldoorn vooral op het onderdeel “gezonde gemeenschap” een hoge score haalde. Hierbij speelt een lage criminaliteitsgraad en een hoge sociaal-cultuurlijke cohesie een rol. Daarnaast is de stad ook een behoorlijk groene stad, wat een positieve invloed heeft op de gezondheid van de inwoners.

Op de tweede plek staat Maastricht, gevolgd door Groningen, Nijmegen en Arnhem. De positie van Groningen is in de afgelopen twee jaar iets gedaald, van de eerste plek naar de derde. Dit komt onder meer door een toename van het aantal verkeersongevallen met letsel of zelfs de dood, en een toename van het aantal geregistreerde misdrijven. Bovendien bleek het aantal mensen dat voldoet aan de bewegingsrichtlijnen iets afgenomen.

De rol van groen in de stad

Een van de belangrijkste factoren die bijdragen aan de gezondheid van een stad is de hoeveelheid groen. De onderzoekers van Arcadis stellen vast dat groene steden, zoals Apeldoorn, een positieve invloed hebben op de stressreductie en de gezondheid van de inwoners. De analyse toont aan dat er in veel steden aandacht is voor vergroening naast verdichting. Dit kan door iets hoger te bouwen of door overtollige verharding om te vormen naar groen. Dit is een van de meest effectieve middelen om stress te reduceren.

De groene inrichting van een stad heeft ook invloed op de luchtkwaliteit en het comfort van de bewoners. In Apeldoorn is de luchtkwaliteit goed, en is er sprake van een hoge mate van groen in de openbare ruimtes. Dit maakt de stad aantrekkelijk voor bewoners die op zoek zijn naar een gezonde leefomgeving.

De positie van de grote steden

De grootste steden van Nederland, waaronder Amsterdam, Den Haag en Rotterdam, vallen in de onderste helft van de lijst. Volgens de Gezonde Stad Index 2024 staan deze steden onderaan de ranglijst. De onderzoekers stellen vast dat deze steden minder goed presteren op het gebied van “gezonde mobiliteit” en “gezonde gemeenschap”.

Rotterdam staat op de laatste plek van de 25 onderzochte steden. De stad scoort het laagste op het onderdeel “gezonde gemeenschap”, met een lage mate van veiligheid en beperkte mogelijkheden om stress te verminderen. Ook op het gebied van mobiliteit verliest Rotterdam punten, aangezien er minder veilige fietsroutes zijn.

Amsterdam en Den Haag vallen ook in de onderste helft, maar blijven volgens de onderzoekers nog steeds goed in het internationale perspectief. De lat in Nederland is namelijk hoog, en andere steden doen het simpelweg nog beter.

De invloed van de coronacrisis

De coronacrisis heeft ook invloed gehad op de gezondheidsindicatoren van steden. De onderzoekers van Arcadis stellen vast dat landelijk een forse toename van angst- en stressgevoelens is vastgesteld. Dit is vooral het gevolg van de lockdownmaatregelen en de beperkte sociale interactie. In Apeldoorn is deze stijging minder dan in andere steden, waarschijnlijk door het groene karakter van de stad.

De coronacrisis heeft ook geleid tot een toename van het wandelen en fietsen als vervoersmiddel. Dit heeft een positieve invloed op de gezondheid van de bewoners. Daarnaast is er meer aandacht voor het tegengaan van hittestress in steden, vooral als gevolg van de stijgende temperaturen door klimaatverandering.

De invloed van de fysieke inrichting op de gezondheid

De fysieke inrichting van een stad speelt een belangrijke rol bij de gezondheid van de inwoners. De onderzoekers van Arcadis beoordelen de bijdrage die de fysieke inrichting van steden levert aan de gezondheid van de bewoners. Hierbij worden onder andere de volgende factoren beoordeeld:

• Kwaliteit van openbare ruimtes
• Verkeersveiligheid
• Fietsvriendelijkheid
• Voetgangersvriendelijkheid
• Luchtkwaliteit
• Zichtbaarheid van groen
• Sociale interactie

Deze factoren worden beoordeeld en vergeleken met andere steden in Nederland. Op basis van deze analyse wordt de ranglijst opgesteld.

De invloed van groen op de gezondheid

Een van de belangrijkste factoren in het onderzoek is de mate van groen in de stad. De onderzoekers stellen vast dat groene steden een positieve invloed hebben op de gezondheid van de inwoners. Hierbij speelt de luchtkwaliteit, het comfort en de stressreductie een rol. In Apeldoorn is de mate van groen hoog, wat bijdraagt aan een gezonde leefomgeving.

De analyse toont aan dat het aanleggen van groene ruimtes en het vergroten van het groen in de stad een effectieve manier is om de gezondheid van de inwoners te verbeteren. Dit is vooral belangrijk in tijden van klimaatverandering en toenemende temperatuur.

Samenvatting en conclusie

In dit artikel is gekeken naar de gezondste steden in Nederland, op basis van het onderzoek van Arcadis. De belangrijkste conclusies zijn als volgt:

• Apeldoorn is de gezondste stad van Nederland, gevolgd door Maastricht, Groningen, Nijmegen en Arnhem.
• De grootste steden zoals Amsterdam, Den Haag en Rotterdam vallen in de onderste helft van de lijst.
• Groen speelt een cruciale rol in de gezondheid van de inwoners. Steden met veel groen, zoals Apeldoorn, presteren beter.
• De coronacrisis heeft invloed gehad op de gezondheidsindicatoren van steden, met name op het gebied van angst- en stressgevoelens.
• De fysieke inrichting van een stad heeft invloed op de gezondheid van de inwoners. Factoren als luchtkwaliteit, veiligheid en sociale interactie spelen een rol.

De Gezonde Stad Index geeft een overzicht van de beste en slechtste steden in Nederland op basis van gezondheid, en is een nuttig instrument voor bewoners, architecten en beleidshouders.

Bronnen

1. Groningen gezondste stad van Nederland, Rotterdam onderaan
2. De meest gezonde stad van Nederland van 2024 is nu Apeldoorn
3. Apeldoorn haalt Groningen in als gezondste stad van Nederland
4. De gezondste steden in Nederland
5. Apeldoorn gezondste stad van Nederland, Rotterdam scoort het laagst
6. De meest gezonde stad van Nederland (en dit de minst gezonde)
7. Beste Italiaanse restaurants in Newport Beach, CA
8. Beste koffiebars in Newport Beach, California
9. Niet Groningen, maar Apeldoorn is gezondste stad van Nederland
10. Cafés en koffiebars in Newport Beach die je zult waarderen
11. Cafés en koffiebars in Newport Beach die je zult waarderen