Gevaarlijkste wegen in Nederland voor fietsers: Waarom veiligheid belangrijker is dan ooit

Fietsen in Nederland is een van de meest gebruikte vervoersvormen, maar het is ook gevaarlijk. In het land gebeuren jaarlijks ongeveer 19.000 ongelukken met fietsers, waarvan 246 in 2024 om het leven zijn gekomen. In veel gevallen zijn de gevaarlijkste wegen voor fietsers de N-wegen, waar de snelheden vaak zo’n 80 km/u bedragen. Dit onderzoek en de rapportages van diverse instellingen laten zien dat het risico op een ongeluk op sommige plekken aanzienlijk groter is dan op andere. In dit artikel worden de gevaarlijkste wegen voor fietsers in Nederland bekeken, de oorzaken van ongelukken en maatregelen om veiliger te fietsen.

De gevaarlijkste N-wegen

In Nederland zijn de N-wegen de meest gebruikte wegen buiten de bebouwde kom. Deze wegen zijn vaak niet voorzien van vangrails en hebben een snelheidslimiet van 80 km/u. Onderzoek van Verkeersveiligheid Nederland (VVN) toont aan dat 22,4% van de verkeersdoden op deze wegen gebeurt. De meest gevaarlijke N-wegen zijn:

• N322 in de Betuwe: Dit gedeelte heeft het hoogste aantal dodelijke ongelukken.
• N514 bij Wormerveer: Hier is het ongevalrisico het grootst.
• N482 bij Sliedrecht, N514 bij Wormerveer, N827 bij 's Heerenberg en N991 bij Delfzijl: Deze wegen vallen onder de gevaarlijkste N-wegen van het land.

Deze wegen zijn vooral gevaarlijk vanwege de hoge snelheden en het gebrek aan afslagen of oversteekplaatsen. Bovendien is het verkeer op deze wegen vaak intensief, wat het risico op ongelukken verder vergroot.

Veiligheidsmaatregelen op N-wegen

De overheid heeft in 2023 besloten om 200 miljoen euro te investeren in het verbeteren van de veiligheid op N-wegen. Dit geld wordt gebruikt om middeneilanden aan te leggen, rotondes te bouwen en de snelheid te verlagen. Zo is op de N798 bij de Hoofdlaan in Putten een middeneiland aangelegd, wat het oversteken voor fietsers en voetgangers iets overzichtelijker maakt. Toch blijft het probleem bestaan, vooral als de snelheid op 80 km/u blijft.

De gevaarlijkste gemeenten voor fietsers

Volgens onderzoek van Independer en Rijkswaterstaat zijn er bepaalde gemeenten waar het aantal fietsongevallen per inwoner het hoogst is. Hieronder volgt een overzicht van de vijf gevaarlijkste gemeenten:

Leiden staat bovenaan met 29,3 fietsongevallen per 10.000 inwoners. Dit komt door de hoge dichtheid van studenten en het drukke verkeer in de stad. Ook in Wassenaar en Texel zijn de risico’s voor fietsers groot. Op Texel is het aantal fietsongevallen vooral te verklaren door de veelvuldige fietstochten in het land.

Veilig fietsen: Tips en maatregelen

De veiligheid van fietsers kan worden verbeterd door een aantal eenvoudige maatregelen. Hier zijn enkele tips om veiliger te fietsen:

• Gebruik een helm: Hoewel het niet de kans op een ongeluk vermindert, verlaagt een helm het risico op ernstig hoofdletsel.
• Houd rekening met andere verkeersdeelnemers: Fietsers moeten rekening houden met auto’s, vrachtwagens en voetgangers.
• Houd afstand: Houd bij het fietsen een veilige afstand tot andere verkeersdeelnemers.
• Gebruik fietsverlichting: In het donker is het belangrijk om zichtbaar te zijn.
• Volg de verkeersregels: Houd rekening met voorrang, stopbordjes en andere verkeersborden.

Gevaarlijke kruispunten en oversteekplaatsen

De meeste dodelijke ongevallen met fietsers gebeuren op kruispunten. Volgens het onderzoek van Verkeersveiligheid Nederland ligt bijna de helft van de dodelijke fietsslachtoffers op kruispunten. Binnen de bebouwde kom gebeurt het ongeval vaak met minder ernstige gevolgen, maar buiten de bebouwde kom is de afloop vaak ernstiger. Hieronder volgt een overzicht van de vijf gevaarlijkste kruispunten in Nederland:

• Amsterdamsestraatweg in Utrecht (Tweede Daalsebuurt): Dit is de meest ongevalrijke plek in Utrecht.
• Leidseplein, Amsterdam: Met 21 ongevallen is dit een van de gevaarlijkste kruispunten in Nederland.
• N798 bij de Hoofdlaan, Putten: Hier gebeurt het vaak mis met scholieren en fietsers.
• Oldenzaalsestraat/Schouwinkstraat, Enschede: Sinds 2021 zijn hier zes ongevallen geregistreerd.
• Kruising N798/Hoofdlaan, Putten: Hier is het risico op ongelukken groot door de hoge snelheid en het gebrek aan veilige oversteekplaatsen.

Veiligheidsmaatregelen voor gemeenten

De gemeenten moeten actief zijn om de veiligheid van fietsers te verbeteren. Hier zijn een paar maatregelen die gemeenten kunnen nemen:

• Aanleg van vrijligende fietspaden: Dit verlaagt het risico op ongelukken en maakt het fietsen veiliger.
• Verlaging van de snelheid: Op gevaarlijke wegen kan het snelheidsplafond worden verlaagd naar 60 km/u.
• Herinrichting van oversteekplaatsen: Middeneilanden, rotondes en duidelijke markeringen kunnen helpen om ongelukken te voorkomen.
• Beperking van de verkeersdruk: In bepaalde steden kan het verkeer worden beperkt door autovrije pleinen of fietsenstallen aan te leggen.

Veilig fietsen in grote steden

In grote steden zoals Amsterdam, Den Haag en Rotterdam gebeuren de meeste ongelukken met fietsers. Dit komt door de hoge dichtheid van fietsers en het drukke verkeer. De gemeenten moeten hier actief op inpassen, bijvoorbeeld door het aanleggen van bredere fietspaden, het verlagen van de snelheid en het verbeteren van de oversteekplaatsen. In Amsterdam is er bijvoorbeeld een herinrichting van het Leidseplein aangekondigd, waaronder het verlagen van de snelheid en de transformatie naar een autovrij plein.

De rol van de overheid en wetenschap

De overheid heeft in het verleden actief opgepast voor de veiligheid van fietsers. Onderzoek van Sweco en de Fietsersbond toont aan dat er 2,3 miljard euro nodig is om de veiligheid van fietsers in de komende 30 jaar te verbeteren. Daarnaast heeft de overheid besloten om in te zetten op het aanleggen van meer fietspaden en het verbeteren van de verkeersveiligheid op N-wegen.

De wetenschap speelt ook een rol bij het bepalen van de veiligste fietspaden en het bepalen van de gevaarlijkste wegen. Onderzoek van de TU Delft en andere universiteiten helpt bij het bepalen van de veiligste routes en het verbeteren van de verkeersveiligheid.

Conclusie

Fietsen in Nederland is een van de meest gebruikte vervoersvormen, maar het is ook gevaarlijk. De gevaarlijkste wegen voor fietsers zijn vooral de N-wegen, waar de snelheid vaak 80 km/u bedraagt. De meest gevaarlijke gemeenten zijn Leiden, Wassenaar, Texel, Delft en Noordwijk. De veiligheid van fietsers kan worden verbeterd door meer fietspaden aan te leggen, de snelheid te verlagen en de oversteekplaatsen te verbeteren. De overheid moet actief zijn om de veiligheid van fietsers te verbeteren en de risico’s te verminderen.

Bronnen

1. Sweco: Veiligheid fietsroutes niet op orde
2. Leiden: Gevaarlijkste fietsstad van Nederland
3. Fietsongevallen en gevaarlijke wegen
4. De gevaarlijkste fietsgemeenten van Nederland
5. Dit zijn de gevaarlijkste wegen in Nederland
6. Deze gemeentes zijn het gevaarlijkst voor (elektrische) fietsers
7. De gevaarlijkste N-wegen van Nederland
8. Gevaarlijke oversteekplaatsen en kruispunten
9. De gevaarlijkste kruispunten in Nederland
10. Fietsongevallen in Nederland: Onderzoek en cijfers
11. De gevaarlijkste wegen van Nederland