Geslachtssverhoudingen in Nederlandse steden: een analyse van cijfers en trends

In Nederland zijn de verhoudingen tussen mannen en vrouwen in steden aanzienlijk verschillend. De gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en andere bronnen tonen aan dat sommige steden meer jonge vrouwen hebben dan mannen, wat het gevolg is van onderwijs, migratie en demografische trends. In dit artikel worden de belangrijkste trends, cijfers en invloeden besproken die het verschil tussen het aantal mannen en vrouwen in Nederlandse steden bepalen.

Geslachtssverhoudingen in steden

In Nederland zijn de geslachtssverhoudingen in steden sterk van elkaar verschillend. In sommige steden zijn er veel meer jonge vrouwen dan mannen, terwijl in andere steden het omgekeerde het geval is. De steden Utrecht, Amsterdam, Den Haag en Rotterdam vallen hierin op. In Utrecht is het verschil tussen het aantal jonge vrouwen en mannen het grootst. In de leeftijdscategorie 18-30 jaar zijn er 54.000 vrouwen tegenover 45.000 mannen. Dit verschil komt vooral door het studieaanbod in Utrecht, waar veel jonge vrouwen naar toe komen voor hun opleiding.

In Amsterdam zijn er 122 jonge vrouwen op 100 jonge mannen. In Den Haag en Rotterdam wonen ook meer vrouwen, maar niet zoveel als in Utrecht. In Delft zijn er juist meer mannen dan vrouwen tussen de 20 en 30 jaar oud. Dit verschil komt vooral door het aandeel mannen in technische opleidingen.

In andere steden zoals Leiden, Maastricht, Nijmegen, Wageningen en Enschede zijn er ook meer jonge vrouwen dan mannen. Deze steden zijn overwegend universiteitssteden, waar het onderwijs zich richt op andere dan technische richtingen. In steden als Eindhoven, Delft en Terschelling zijn de verhoudingen echter weer anders. Hier zijn er meer jonge mannen dan vrouwen, wat vooral te maken heeft met het aandeel mannen in technische opleidingen.

Geslachtssverhoudingen in de bevolking

De algemene verhouding tussen mannen en vrouwen in Nederland is vrij gelijk. Op 1 januari 2020 telde Nederland 8.648.031 mannen en 8.759.554 vrouwen. Dit betekent dat er 99 mannen op elke 100 vrouwen zijn. In de jaren daarna is het verschil tussen het aantal mannen en vrouwen bijna gelijk gebleven. In 2025 is het aantal mannen en vrouwen evenredig verdeeld, al blijft het aantal vrouwen iets groter.

In de leeftijdscategorie 45 tot 64 jaar is het verschil tussen het aantal mannen en vrouwen het grootst. In Rotterdam is deze leeftijdsgroep met 24,6% het sterkst vertegenwoordigd. In Utrecht is het aandeel vrouwen in de 65-plussers ook groter dan dat van mannen.

In de jonge leeftijdscategorieën is het verschil tussen het aantal jonge vrouwen en jonge mannen groot. In de leeftijdsgroep 20-35 jaar is het aandeel vrouwen in de vier grootste steden 21%, terwijl het voor de hele bevolking 14% is. In de stad Groningen zijn de meeste éénpersoonshuishoudens van Nederland te vinden, wat ook het gevolg is van het aandeel jonge vrouwen in de stad.

Invloed van migratie en onderwijs

De invloed van migratie en onderwijs is aanzienlijk op de geslachtssverhoudingen in Nederlandse steden. In veel steden met een universiteit of hogeschool zijn er relatief veel twintigers, waarvan het aandeel vrouwen groter is dan dat van mannen. Dit komt door het feit dat vrouwen vaker naar het onderwijs gaan dan mannen.

In de stad Utrecht is het aandeel vrouwen in de leeftijdscategorie 20-35 jaar aanzienlijk groter dan in andere steden. Dit komt door het aandeel vrouwen in de studierichtingen als diergeneeskunde, -verzorging, welzijn en gezondheidszorg. In technische richtingen zoals informatica, techniek en technische dienstverlening is het aandeel mannen groter.

De migratie heeft ook een invloed op de geslachtssverhoudingen. In Utrecht wonen 41% van de inwoners met een herkomst buiten Nederland. Dit aandeel is in 2001 nog 30% geweest. In de stad Groningen is het aandeel van personen met een herkomst buiten Nederland ook sterk toegenomen.

Geslachtssverhoudingen en maatschappelijke invloeden

De geslachtssverhoudingen in Nederlandse steden hebben ook invloed op maatschappelijke trends. In veel steden zijn er meer jonge vrouwen dan mannen, wat leidt tot een groter aandeel van eenoudergezinnen. In Utrecht is het aandeel eenoudergezinnen in 2025 toegenomen, terwijl het landelijk gemiddelde lager ligt.

In de steden waar meer vrouwen wonen, is het aandeel eenoudergezinnen ook groter. Dit komt door het feit dat vrouwen vaker uit huis gaan dan mannen. Ook is het aandeel van eenoudergezinnen in de steden met een hoger aandeel jonge vrouwen groter dan in steden met meer jonge mannen.

Geslachtssverhoudingen in de toekomst

De toekomstige geslachtssverhoudingen in Nederlandse steden hangen af van verschillende factoren. De migratie, het onderwijs en de demografie spelen hierbij een rol. In veel steden is het verschil tussen het aantal jonge vrouwen en jonge mannen groot, wat leidt tot een toename van het aandeel eenoudergezinnen.

In de toekomst is het verwacht dat het verschil tussen het aantal jonge vrouwen en jonge mannen in Nederlandse steden blijft bestaan, hoewel het aandeel vrouwen in de bevolking mogelijk zal toenemen. In de steden waar het aandeel jonge vrouwen groter is dan dat van mannen, is het verwacht dat het aandeel eenoudergezinnen zal blijven toenemen.

Conclusie

De geslachtssverhoudingen in Nederlandse steden zijn sterk van elkaar verschillend. In sommige steden zijn er veel meer jonge vrouwen dan mannen, terwijl in andere steden het omgekeerde het geval is. De invloed van onderwijs, migratie en demografie is aanzienlijk op deze verhoudingen. In de toekomst is verwacht dat het verschil tussen het aantal jonge vrouwen en jonge mannen in Nederlandse steden blijft bestaan, hoewel het aandeel vrouwen in de bevolking mogelijk zal toenemen.

Bronnen

1. https://webwoordenboek.nl/kenniscentrum/waar-zijn-de-meeste-vrouwen-in-nederland
2. https://www.cbs.nl/nl-nl/cijfers/detail/03759ned
3. https://www.linda.nl/nieuws/binnenland/global-gender-gap-report-nederland-daling/
4. https://www.bevolkingspiramide.nl
5. https://blaauwberg.nl/behind-the-numbers-6-de-opmars-van-vrouwen-2-0/
6. https://utrecht-monitor.nl/bevolking-bestuur/bevolking/bevolking-naar-groepen
7. https://destaatvangroningen.nl/interneduurzaamheidsmonitor-diversiteitinclusieenveiligheid-gendergelijkheid.html
8. https://boommanagement.nl/artikel/emancipatie-van-vrouwen-stagneert-nederland-blijft-steken-op-de-28e-positie-in-de-global-gender-gap-index/
9. https://www.who.int/europe/health-topics/gender
10. https://allecijfers.nl/nederland/
11. https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/dashboard-bevolking/verdeling/
12. https://dub.uu.nl/nl/nieuws/niet-alleen-utrecht-heeft-meer-jonge-vrouwen-dan-mannen