De warmste plek in Nederland: Analyse van temperaturen en invloeden

De gemiddelde temperatuur in Nederland varieert per regio, en het is lastig om eenduidig te bepalen wat de warmste plek is. De bronnen tonen aan dat de warmste plekken vaak te maken hebben met de aanwezigheid van groen en water, de ligging van de stad, en de oververharding van gebieden. In dit artikel wordt de invloed van deze factoren op de temperatuur besproken, met aandacht voor de meest betrouwbare bronnen en de juiste interpretatie van de gegevens.

De warmste plekken in Nederland

De bronnen geven aan dat Hengelo in de regel de warmste stad is, met een gemiddelde temperatuur van 45,3 graden. Dit is een extreem hoge waarde, die vooral te danken is aan de oververharding van de stad, het gebrek aan groen en water, en de positie in het binnenland. In de buurt van Hengelo is het ook ongewoon warm, maar de stad is volgens dit onderzoek de absolute winnaar.

In de top 10 van warmste plekken in Nederland spelen de afwezigheid van groen en water een grote rol. Het Jaarbeursplein in Utrecht was met een temperatuur van 55,5 graden dat weekend de heetste plek van het land. In de rest van de top 10 staan onder andere vier bedrijventerreinen, drie indoor-evenementhallen en een meubelboulevard. Deze plekken zijn oververhard en hebben weinig groen of water, waardoor de temperatuur snel kan stijgen.

De warmste stad en provincie

De gemiddelde jaartemperatuur in Nederland varieert per regio. Als je puur naar de gemiddelde jaartemperatuur kijkt, is Zeeland met gemiddeld 11,4 graden de warmste provincie van Nederland. In grote delen van Zuid-Holland, Noord-Brabant en Limburg ligt de gemiddelde jaartemperatuur op 10,9 graden. In het noorden is het duidelijk minder warm dan in het zuiden en zuidwesten. Het verschil is 1,5 graden, want de gemiddelde jaartemperatuur in Groningen is namelijk 9,9 graden.

De warmste stad in Nederland is Maastricht, met een temperatuur van 40,7 graden op 25 juli 2019. De stad ligt in het meest zuidelijke deel van het land en heeft een relatief warme geografische ligging. In de zomer is het zuidoosten van het land gemiddeld de warmste plek. De stad heeft ook een hoge gemiddelde temperatuur, wat het resultaat is van de ligging en het gebrek aan groen en water.

De invloed van de zee

De Noordzee heeft grote invloed op het Nederlandse klimaat. Het zeewater beïnvloedt de temperatuur in de kustgebieden sterk. Dit komt doordat de wind in Nederland vaak over zee waait. Op de Zeeuwse en Zuid-Hollandse Eilanden spelen ook de warme binnenwateren een rol. Doordat de eilanden omringd zijn met water blijft het ook bij zuidelijke en oostelijke winden relatief warm. In de winter vinden we de warmste plaatsen van Nederland dus in het zuidwesten van het land.

In het voorjaar en de vroege zomer heeft de zee een matigende werking op de temperatuur. In een smalle strook langs de westkust en het hele Waddengebied blijft de temperatuur bij wind over zee vaak achter. Omdat de Wadden aan alle kanten omringd zijn door het relatief koude Noordzee water wordt het hier niet echt warm. In de nazomer en het najaar keert de situatie langzaam weer om. Op de Wadden heeft dit dan een positieve uitwerking op de temperatuur.

De warmste jaren en temperaturen

De temperatuurrecords zijn in de loop der jaren steeds hoger geworden. In de vorige eeuw waren extreem warme dagen vrij zeldzaam, maar tegenwoordig komen extreem warme dagen in ruim de helft van de jaren voor. De hoogste temperatuur in Nederland sinds het begin van de metingen is 40,7°C op 25 juli 2019, gemeten in het Noord-Brabantse Gilze-Rijen. In de zomer van 2019 kwam voor het eerst in Nederland de temperatuur boven de 40°C.

In de jaren daarvoor waren er al meerdere keer temperaturen boven de 35 graden, zoals in 1944 in Warnsveld, 1947 in Maastricht en in 1976 in de zomer van 1976, waarin er vijftien opeenvolgende dagen meer dan 30 graden gemeten werden. De gemiddelde temperatuur in Nederland is in de afgelopen jaren gestegen, wat te maken heeft met de klimaatverandering.

De warmste maanden en temperaturen

De gemiddelde temperatuur in Nederland varieert per maand. In januari is het gemiddeld 3,6 graden, in februari 3,9 graden, in maart 6,5 graden, in april 9,8 graden, in mei 13,4 graden, in juni 16,2 graden, in juli 18,3 graden, in augustus 17,9 graden, in september 14,7 graden, in oktober 10,9 graden, in november 7,0 graden, en in december 4,2 graden. Het gemiddelde van het jaar is 10,5 graden.

De hoogste temperatuur in de maanden januari tot december is als volgt: januari 6,1 graden, februari 7,0 graden, maart 10,5 graden, april 14,8 graden, mei 18,3 graden, juni 20,9 graden, juli 23,1 graden, augustus 22,9 graden, september 19,5 graden, oktober 14,8 graden, november 9,9 graden, en december 6,7 graden. Het gemiddelde van het jaar is 14,5 graden.

De invloed van het klimaat op de temperatuur

De klimaatverandering heeft invloed op de temperatuur in Nederland. Als Nederland gemiddeld nog zo'n 3 graden extra opwarmt, dan zou een dag als vandaag tot wel 6 graden warmer kunnen worden. Dus 37 graden in De Bilt in plaats van 31 graden. Extreme temperaturen warmen dus veel sneller op dan het gemiddelde. Hoe kan dat?

Het weer bij ons wordt sterk bepaald door uit welke hoek de wind waait. Vandaag voert een zuidenwind warme lucht uit Zuid-Europa richting Nederland (zie animatie in afbeelding 1). Bovendien staat de zon in juni hoog aan de hemel en is de zonnestraling daardoor krachtig. Doordat daarnaast het land nog relatief droog is door het droge voorjaar, verdampt er weinig water. Verdamping zorgt voor verkoeling, dus ook de droge grond draagt bij aan de hoge temperaturen van vandaag.

De warmste plekken in de zomer

In de zomer is het zuidoosten van het land gemiddeld de warmste plek. In grote delen van Zuid-Holland, Noord-Brabant en Limburg ligt de gemiddelde jaartemperatuur op 10,9 graden. Zeeland is met een gemiddelde jaartemperatuur van 11,4 graden de warmste provincie van Nederland. In de zomer is het zuidoosten van het land gemiddeld de warmste plek.

De gemiddelde temperatuur in het binnenland is extremer dan in de kustgebieden. In het binnenland worden zomerse dagen en tropische dagen vaker geregistreerd. In het noorden van Limburg is het op 100 dagen in het jaar warmer dan 20 graden, op 36 dagen is het warmer dan 25 graden, en op gemiddeld 6 dagen is het tropisch warm. In de zomer van 2003 werden in het binnenland ruim 40 zomerse dagen genoteerd, en op 7 augustus in het Limburgse Arcen werd zelfs 37,8 graden gemeten.

De warmste dagen in Nederland

De hoogste temperatuur ooit gemeten in Nederland is 40,7 graden, gemeten op 25 juli 2019 in het Noord-Brabantse Gilze-Rijen. Dit was de eerste keer dat de temperatuur boven de 40 graden kwam. In de zomer van 2019 kwam voor het eerst in Nederland de temperatuur boven de 40 graden. In de jaren daarvoor waren er al meerdere keer temperaturen boven de 35 graden, zoals in 1944 in Warnsveld, 1947 in Maastricht en in 1976 in de zomer van 1976, waarin er vijftien opeenvolgende dagen meer dan 30 graden gemeten werden.

De warmste stad in Nederland

De gemiddelde temperatuur in Nederland is in de afgelopen jaren gestegen, wat te maken heeft met de klimaatverandering. De warmste stad in Nederland is Maastricht, met een temperatuur van 40,7 graden op 25 juli 2019. De stad ligt in het meest zuidelijke deel van het land en heeft een relatief warme geografische ligging. In de zomer is het zuidoosten van het land gemiddeld de warmste plek. De stad heeft ook een hoge gemiddelde temperatuur, wat het resultaat is van de ligging en het gebrek aan groen en water.

Bronnen

1. Wat zijn de warmste plekken in Nederland?
2. De warmste plek in Nederland: analyse van de meest extreme temperaturen en locaties
3. Klimaatverandering en extreme temperaturen in Nederland
4. Wat is de warmste plek van Nederland?
5. Binnensteden: Hengelo het heetst, Maastricht en Amsterdam het koelst
6. Welke provincie in Nederland heeft de hoogste temperatuur?
7. Gemiddeld
8. Lijst met gemiddelde temperatuur in Nederland
9. Waar is het warm in Nederland?
10. Extreem warme dagen in Nederland
11. Weerrecords in Nederland en de wereld
12. Klimaat van Nederland
13. Nederlandse stad: beste weer onderzoek
14. Welke provincie in Nederland is het warmst?