Gelukkigste Steden in Nederland: Analyse en Overzicht

In Nederland zijn bepaalde steden en gemeenten opvallend gelukkig, volgens verschillende onderzoeken en rapportages. Deze gelukkigheid wordt vaak bepaald door factoren zoals de kwaliteit van leven, de levensverwachting, de veiligheid, de beschikbaarheid van groene ruimtes, en de mate van sociale betrokkenheid. In dit artikel worden de gelukkigste steden en gemeenten in Nederland geanalyseerd, op basis van de beschikbare bronnen.

De Gelukkigste Steden en Gemeenten

Volgens meerdere bronnen is Ede de gelukkigste stad in Nederland. In de Atlas voor Gemeenten 2023 staat Ede op de 21e plek in de ranglijst van de 50 grootste gemeenten. Dit onderzoek beoordeelt gemeenten op basis van meer dan 50 indicatoren, waaronder werkgelegenheid, onderwijs, woningprijzen en culturele voorzieningen. Daarnaast wordt er gekeken naar de kwaliteit van het woon- en leefklimaat, inclusief de mate van sociaal contact en het gevoel van veiligheid.

Een ander onderzoek, gedaan door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), wijst uit dat Dalfsen de gelukkigste gemeente is van Nederland. In dit onderzoek wordt gekeken naar brede welvaart, inclusief inkomen, werkgelegenheid, levensverwachting, en de mate van tevredenheid met het leven. Dalfsen scoort op economisch gebied redelijk gemiddeld, maar heeft een hoge levensverwachting, veel vermogen per huishouden, en een sterke gemeenschapszin.

Amersfoort staat eveneens in de top van de gelukkigste steden. In 2023 werd de stad verkozen tot European City of the Year door de Academy of Urbanism. De jury noemt de kwaliteit van leven, vooruitstrevende planning en de behoud van het unieke erfgoed als belangrijke argumenten voor de titel. Het welzijn en geluk van de inwoners staan duidelijk centraal, wat de positie van de stad ondersteunt.

De Ronde Venen, een gemeente in de Randstad, is de gelukkigste gemeente van de Randstad. Hoewel het in de ranglijst van de Atlas voor Gemeenten niet zo hoog staat, scoort de gemeente goed op verschillende punten, waaronder de levensverwachting, het sociaal contact en de kwaliteit van de woonomgeving.

De Minst Gelukkige Steden en Gemeenten

Aan de onderkant van de ranglijst staan gemeenten zoals Heerlen, Rotterdam, Kerkrade, Brunssum en Schiedam. Deze gemeenten scoren slecht op indicatoren zoals criminaliteit, levensverwachting en inkomen. In Heerlen is de criminaliteit hoog, de levensverwachting en het inkomen relatief laag, en is het sociaal contact met buren, familie en vrienden beperkt. Deze factoren dragen bij aan de lage gelukkigheid in deze gemeenten.

Rotterdam staat op de vijfde plek in de lijst van de minst gelukkige gemeenten. Het is de grootste stad van Nederland, maar heeft een lage levensverwachting en een hoge criminaliteitscijfers. Daarnaast is het woon- en leefklimaat in sommige wijken minder gunstig, wat bijdraagt aan de lagere gelukkigheid van de inwoners.

Amsterdam en Arnhem vallen ook onder de minst gelukkige gemeenten. In het onderzoek van de Atlas voor Gemeenten wordt duidelijk dat deze steden minder gunstig zijn in termen van gelukkigheid. De mate van sociale betrokkenheid en de kwaliteit van het woon- en leefklimaat spelen hierbij een rol.

Regionale Verschillen in Geluk en Tevredenheid

Er zijn grote regionale verschillen in geluk en tevredenheid met het leven in Nederland. Volgens het CBS is het aandeel gelukkigen in Noord-Friesland significant hoger dan in de rest van Nederland. Net als op het niveau van de hele provincie heeft dit vooral te maken met het feit dat in dit gebied meer mensen met een Nederlandse achtergrond wonen dan in de rest van Nederland. Ook in de Gooi en Vechtstreek was het percentage gelukkigen hoger dan in de rest van het land; hier is er vooral een verband met de gemiddeld hogere huishoudensinkomens.

In Drenthe en Friesland is het percentage tevredenen met het leven hoger dan in de rest van Nederland. Net als bij geluk geldt ook hier dat migratieachtergrond bij dit verschil een doorslaggevende rol speelt. In Drenthe en Friesland wonen relatief meer mensen met een Nederlandse achtergrond van wie een hoger percentage tevreden is met het leven dan bij mensen met een migratieachtergrond.

De Rol van de Stedelijkheid

In stedelijke gebieden zijn 85% van de mensen gelukkig, ten opzichte van 89% van de Nederlanders in niet-stedelijke gebieden. De paradox is dat stedelingen minder gelukkig zijn maar dat Nederland in rap tempo verstedelijkt. De stad wordt gezien als levendiger en minder saai. Uitgaansgelegenheden trekken jongeren aan. En wat blijkt? Bijna alle bevolkingsgroepen zijn gelukkiger buiten de stad, maar de uitzondering hierop zijn jongvolwassenen en mensen met hoge inkomens.

De primaire behoeftes van stedelingen minder vaak vervuld. Uit jarenlang onderzoek blijkt dat er een aantal basisvoorwaarden zijn voor geluk. Het gaat hierbij om primaire behoeftes als genoeg eten en drinken, slaap en fysieke veiligheid. Vervolgens zijn zaken als een dak boven je hoofd, psychologische veiligheid, gezondheid en financiële zekerheid belangrijk. Daarna komt sociaal contact en ten slotte zelfrealisatie.

De Kwaliteit van het Woon- en Leefklimaat

De kwaliteit van het woon- en leefklimaat speelt een belangrijke rol in de gelukkigheid van een stad of gemeente. In de Quality of Life Index 2024 van Numbeo toont Den Haag de beste levenskwaliteit van alle steden ter wereld. De stad staat op de eerste plek met een index van 2017,3. Daarna volgt Eindhoven (206,9), Luxemburg (205,5) en Rotterdam (203,7). Deze cijfers geven een overzicht van de kwaliteit van leven op basis van verschillende factoren, waaronder koopkracht, huurprijs, zorg, verkeer, criminaliteit en vervuiling.

Amsterdam staat op de tiende plek van de lijst met de beste levenskwaliteit. Hoewel de stad goed is in onderwijs, culturele voorzieningen en openbare voorzieningen, is de huurprijs en de drukte van de stad een nadeel. De stad staat op de 10e plek met een index van 185,8.

Eindhoven is de tweede stad in de lijst met de beste levenskwaliteit. De stad heeft een goede koopkracht, veel werkgelegenheid en een lage criminaliteitscijfers. De stad staat op de tweede plek met een index van 206,9.

De Invloed van de Migratieachtergrond

De invloed van de migratieachtergrond op de gelukkigheid is duidelijk merkbaar. In gemeenten met een hoge concentratie van mensen met een migratieachtergrond is de gelukkigheid vaak lager. Dit komt door factoren zoals het gebrek aan sociaal contact, de lage mate van tevredenheid met het leven en de lagere levensverwachting.

In Drenthe en Friesland wonen relatief meer mensen met een Nederlandse achtergrond van wie een hoger percentage tevreden is met het leven dan bij mensen met een migratieachtergrond. In Flevoland telde minder tevredenen dan de rest van Nederland. In Flevoland wonen relatief meer mensen met een (met name niet-westerse) migratieachtergrond dan in de rest van Nederland.

Conclusie

De gelukkigheid in Nederland varieert sterk per regio en gemeente. De gelukkigste steden en gemeenten, zoals Ede, Dalfsen, Amersfoort en de Ronde Venen, scoren goed op basis van de kwaliteit van leven, de mate van tevredenheid met het leven, de levensverwachting, en het sociaal contact. Aan de onderkant van de ranglijst staan gemeenten zoals Heerlen, Rotterdam, Kerkrade, Brunssum en Schiedam, die minder gunstig zijn in termen van gelukkigheid.

De kwaliteit van het woon- en leefklimaat, de mate van sociale betrokkenheid en de invloed van de migratieachtergrond spelen een belangrijke rol in de gelukkigheid van een stad of gemeente. De regio's met een hoger inkomen en een lagere criminaliteit scoren vaak beter op de gelukkigheidsschaal.

Bronnen

1. Unieke Overnachtingen in Nederland: Een Overzicht van Excentrieke En Gekke Plekken
2. Rotterdam is de mooiste rotstad die er is!
3. Gelukkigste Nederlanders wonen in Ede
4. De kwaliteit van leven in Nederland
5. Regionale verschillen in geluksbeleving en tevredenheid met het leven in 2013-2019
6. Waar zijn de mensen nu echt gelukkig?
7. In deze plaatsen wonen de gelukkigste mensen van Nederland
8. In deze plaatsen wonen de gelukkigste mensen van Nederland