Nederlandse en Franse plaatsnamen in de Franse Nederlanden

In de Franse Nederlanden, ook wel bekend als de Noord-Franse regio, zijn verschillende steden en gemeenten gevestigd die zowel een Nederlandse als een Franse naam hebben. Deze dubbele naamgeving is ontstaan door historische en culturele invloeden, met name door de aanhechting van dit gebied aan Frankrijk in de 17e eeuw. In dit artikel zullen we de Nederlandse en Franse namen van enkele belangrijke steden en gemeenten bespreken, en de relatie tussen de twee talen in dit gebied analyseren. De informatie is gebaseerd op de bronnen die in het gegeven zoekquery zijn opgenomen.

Historische achtergrond van de naamgeving

In de Franse Nederlanden, dat vroeger deel uitmaakte van het Koninkrijk der Nederlanden, zijn er verschillende steden en gemeenten die zowel een Nederlandse als een Franse naam hebben. Dit komt door het feit dat het gebied eeuwenlang onderworpen was aan zowel Nederlandse als Franse invloeden. Tijdens de late middeleeuwen begon het gebied zich te verfransen, en in de 17e eeuw werd het volledig opgenomen in het Franse rijk. Hierdoor ontstonden er veel dubbele namen, waarbij de Nederlandse naam vaak nog steeds gebruikt wordt in bepaalde regio’s, terwijl de Franse naam de officiële is.

In het kader van dit onderzoek wordt opgemerkt dat de Nederlandse namen in het oosten van de regio vaak nog steeds gebruikt worden, terwijl de Franse namen in het westen dominant zijn. Dit verschijnsel is te vinden in de streek rond de rivieren zoals de Lys, de Leie en de Somme. De naamgeving is hierbij vaak afhankelijk van de positie ten opzichte van de grens met België en de regio Noord-Frankrijk.

Voorbeelden van Nederlandse en Franse namen

Er zijn meerdere steden en gemeenten in de Franse Nederlanden waarbij zowel de Nederlandse als de Franse naam in gebruik is. Hieronder volgen enkele voorbeelden:

Lille

De stad Lille heeft in Nederland de naam Rijsel. Dit verschijnsel komt voor in verschillende bronnen, waaronder het werk van Willem Pée, die opmerkt dat het gebruik van de Nederlandse naam in bepaalde situaties nog steeds gangbaar is. In Nederland wordt de naam Rijsel vaker gebruikt dan de Franse naam Lille, vooral in contexten waarin de historische betekenis van de stad centraal staat.

Dunkerque

De stad Dunkerque heeft in Nederland de naam Duinkerke. Dit is een bekende variant van de Franse naam, en de term wordt vaak gebruikt in historische contexten. In de literatuur en in bepaalde regionale contexten wordt de Nederlandse naam Duinkerke vaak gebruikt, terwijl de Franse naam Dunkerque de officiële is.

Saint-Omer

De stad Saint-Omer heeft in Nederland de naam Sint-Omaars. Dit is een typisch voorbeeld van een stad waarbij de Nederlandse naam nog steeds in gebruik is, vooral in regio’s die dicht bij de Belgische grens liggen. De Franse naam wordt in de officiële context gebruikt, terwijl de Nederlandse naam vooral in lokale gemeenschappen en historische contexten voorkomt.

Arras

De stad Arras heeft in Nederland de naam Atrecht. Dit is een bekende naamvariant, en de term Atrecht wordt in sommige bronnen gebruikt. In tegenstelling tot de Franse naam Arras, die in het Frans het meest gangbaar is, wordt de Nederlandse naam Atrecht in bepaalde contexten nog steeds gebruikt.

Bergues

De stad Bergues heeft in Nederland de naam Sint-Winoksbergen. Dit is een typisch voorbeeld van een stad waarbij de Nederlandse naam in gebruik is, terwijl de Franse naam Bergues de officiële is. In de regio wordt de Nederlandse naam vaak gebruikt in historische en culturele contexten.

Bapaume

De stad Bapaume heeft in Nederland de naam Batpalmen. Dit is een bekende variant, en de naam wordt in sommige bronnen gebruikt. In tegenstelling tot de Franse naam Bapaume, die in het Frans het meest gangbaar is, wordt de Nederlandse naam Batpalmen in bepaalde contexten nog steeds gebruikt.

Bois-du-Ham

De stad Bois-du-Ham heeft in Nederland de naam Hambos. Dit is een typisch voorbeeld van een stad waarbij de Nederlandse naam in gebruik is, terwijl de Franse naam Bois-du-Ham de officiële is. In de regio wordt de Nederlandse naam vaak gebruikt in historische en culturele contexten.

Arras

De stad Arras heeft in Nederland de naam Atrecht. Dit is een bekende naamvariant, en de term Atrecht wordt in sommige bronnen gebruikt. In tegenstelling tot de Franse naam Arras, die in het Frans het meest gangbaar is, wordt de Nederlandse naam Atrecht in bepaalde contexten nog steeds gebruikt.

Tabel met Nederlandse en Franse namen

Hieronder volgt een overzicht van enkele Nederlandse en Franse namen van steden en gemeenten in de Franse Nederlanden:

Invloed van de taal en de naamgeving

De naamgeving in de Franse Nederlanden is sterk beïnvloed door de historische en culturele context. De Nederlandse namen worden vaak nog gebruikt in regio’s die dichtbij de Belgische grens liggen, terwijl de Franse namen in het westen van de regio dominant zijn. Dit verschijnsel is te vinden in de streek rond de rivieren zoals de Lys, de Leie en de Somme. De naamgeving is hierbij vaak afhankelijk van de positie ten opzichte van de grens met België en de regio Noord-Frankrijk.

In de regio zijn er ook veel gemeenten en dorpen waarin de Nederlandse naam nog steeds in gebruik is, vooral in de streek van de Franse Westhoek. In deze regio wordt de Nederlandse naam vaak gebruikt in historische contexten, terwijl de Franse naam de officiële is. Dit verschijnsel is te vinden in de streek rond de rivieren zoals de Lys, de Leie en de Somme. De naamgeving is hierbij vaak afhankelijk van de positie ten opzichte van de grens met België en de regio Noord-Frankrijk.

Conclusie

De naamgeving in de Franse Nederlanden is een interessant fenomeen dat zowel historische als culturele invloeden weerspiegelt. De Nederlandse namen worden vaak nog gebruikt in regio’s die dichtbij de Belgische grens liggen, terwijl de Franse namen in het westen van de regio dominant zijn. Dit verschijnsel is te vinden in de streek rond de rivieren zoals de Lys, de Leie en de Somme. De naamgeving is hierbij vaak afhankelijk van de positie ten opzichte van de grens met België en de regio Noord-Frankrijk.

Bronnen

1. https://www.dbnl.org/tekst/naa00219760101/naa00219760101_0014.php
2. https://www.dbnl.org/tekst/naa00219850101/naa00219850101_0006.php
3. https://namen.taalunie.org/namen-frans-vlaanderen-franse-westhoek
4. http://allevestingsteden.nl/franse%20nederlanden.htm
5. https://www.widopedia.eu/nederlandstalige-benamingen-van-gemeenten-in-frans-vlaanderen
6. https://www.noviomagus.info/plaatsen.htm
7. https://nl.wikipedia.org/wiki/LijstvanFranseplaatsnamenindeFranse_Nederlanden
8. https://nl.frwiki.wiki/wiki/Listedesnomsfran%C3%A7aisdetoponymesdes_Pays-Bas
9. https://namen.taalunie.org/streekgebonden-namen-noord-frankrijk