Fietsen in Nederland: Doelgroep, gebruik en trends

Fietsen is in Nederland een van de meest gebruikte vervoermiddelen. In 2023 was de fiets met 27 procent van alle verplaatsingen de meest gebruikte vervoerwijze, gevolgd door de auto. Per inwoner van 6 jaar of ouder verplaatste zich gemiddeld 266 keer met de fiets per jaar. Over het hele jaar fietste een persoon gemiddeld 1065 kilometer en deed daar 96 uur over. Daarmee was de fiets goed voor 9 procent van alle reizigerskilometers en 22 procent van de totale reisduur van Nederlanders binnen de landsgrenzen. Fietsen is dus niet alleen een populaire vervoermethode, maar ook een belangrijk onderdeel van het dagelijks leven en de recreatie.

Fietsen als recreatief doel

De meeste fietsverplaatsingen vonden plaats voor recreatieve doeleinden. 70 procent van de fietsverplaatsingen was korter dan 3,7 kilometer. Het vaakst – meer dan 4 op de 10 keer (44 procent) – werd op de fiets gestapt om boodschappen te doen en te winkelen, en voor uitgaan, sport en hobby. Ook het grootste deel van de kilometers op de fiets (40 procent) werd afgelegd om te toeren en te wandelen en voor het doel uitgaan, sport en hobby. De meeste tijd werd op de fiets doorgebracht voor recreatieve doeleinden zoals toeren en wandelen en uitgaan, sport en hobby. Van de bijna 16 minuten fietsen op een dag werd bijna de helft van de tijd (46 procent) besteed aan een recreatief doel.

Fietsvakanties zijn in Nederland steeds populairder geworden. Volgens het onderzoek van Fietsplatform Nederland in 2020 fietste 8,1 miljoen personen tijdens hun vakantie in Nederland. 2,5 miljoen personen hielden een complete fietsvakantie. Fietsen tijdens vakantie heeft dus enorm aan populariteit gewonnen. In Nederland wordt het fietsen goed gefaciliteerd. Overal zie je de bekende fietsknooppunten terug, waardoor je in alle rust de fietsroutenetwerken kunt ontdekken. In totaal zijn er 40 van dit soort netwerken die allemaal op elkaar aansluiten.

Fietsen als transportmiddel

Fietsen wordt ook vaak gebruikt voor het reizen naar het werk of andere zakelijke doeleinden. 24 procent van de fietskilometers werd gemaakt voor vrijetijdsdoeleinden, gevolgd door fietsen van en naar het werk (24 procent). In steden is het vaak sneller en goedkoper om voor een korte afstand de fiets te pakken in plaats van de auto. Bij verplaatsingen tussen de 7,5-15 kilometer vindt 15% met de fiets en 70% met de auto plaats. Aanwezigheid van veilige en aantrekkelijke fietspaden is een belangrijke voorwaarde voor het stimuleren van fietsgebruik. De meeste kilometers fietspad liggen in de provincie Noord-Brabant, op de voet gevolgd door Gelderland. Dat is vooral een gevolg van de grootte van die provincies. Rekening houdend met de oppervlakte ligt er in de drie provincies van de randstad (Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht) 30 – 70 % meer fietspad dan in het landelijk gemiddelde. Ook is het fietsgebruik daar hoog. Per kilometer fietspad wordt er in de Randstad 35 – 60 % meer kilometers gefietst dan het landelijk gemiddelde.

Fietsen en deelname aan sport en recreatie

Fietsen is niet alleen een transportmiddel, maar ook een sport. De wielersport, waaronder wielrennen, mountainbiken en gravelbiken, is in Nederland steeds populairder geworden. Het aantal wielersporters in Nederland is toegenomen tot meer dan 900.000. Steeds meer mensen wielrennen, mountainbiken of gravelbiken, blijkt uit onderzoek van wielersportbond NTFU in samenwerking met Ipsos. Wat opvalt is dat de helft van de vrouwen in de wielersport jonger dan 35 jaar is. Bij de mannen is dit 23 procent.

De groei van de wielersport is ook te zien in het aantal nieuwe MTB-routes. In de afgelopen jaren nam het aantal nieuwe MTB-routes toe. Dat is maar goed ook, want aantrekkelijke routes voorkomen overlast. Fietsen is ook een populair sportieve activiteit in de natuur. De organisaties laten in kaart brengen waar fietsen in de natuur wel en niet is toegestaan. De resultaten worden gebruikt om de gegevens in OpenStreetMap te verbeteren. Fietsen in de natuur is dus zowel een recreatieve als sportieve activiteit.

Fietsen en het gebruik van elektrische fietsen

In de afgelopen jaren is de belangstelling voor de fiets met elektrische trapbekrachtiging aanzienlijk gestegen. Van 6% aandeel in de totale fietsverkooping in 2007 nam de verkoop van de E-bike in de afgelopen jaren toe naar een aandeel van 42% in 2019. De E-bike is nu de meest verkochte fiets in Nederland en verwacht wordt dat de groei in de verkoop van deze E-bikes de komende jaren nog verder zal stijgen. Naast de stadsfiets komen leveranciers ook steeds meer in de andere segmenten met een E-bike uitvoering, waaronder hybride en MTB.

De gemiddelde levensduur van een fiets bedraagt ca. 13 jaar. Dit betekent dat Nederland alleen al voor de vervangingsmarkt goed is voor meer dan 1 miljoen fietsen per jaar. In 2019 werden er in ons land 1.007.000 nieuwe fietsen verkocht waarvan 75% werd afgezet via het fietsvakkanaal. Bij de vakhandel werd door de consument gemiddeld voor € 1.323 besteed aan de aankoop van een nieuwe fiets.

Fietsen en de toekomst

Fietsen is in Nederland een van de meest gebruikte vervoermiddelen. Het is een veelzijdig middel, zowel voor het reizen als voor sport en recreatie. De groei van de wielersport en het gebruik van elektrische fietsen laten zien dat fietsen ook in de toekomst een belangrijk onderdeel zal blijven van het dagelijks leven. Fietsen is een duurzame en gezonde manier om te reizen en te sporten. Het is ook een manier om de natuur en de omgeving te verkennen. Fietsen is dus niet alleen een transportmiddel, maar ook een manier om te genieten van het leven.

Bronnen

1. Fietsen in cijfers
2. Fietsen en deelname aan sport en recreatie
3. Fietsen als recreatief doel
4. Fietsen als transportmiddel
5. Fietsen en deelname aan sport en recreatie
6. Fietsen en elektrische fietsen
7. Fietsen en deelname aan sport en recreatie
8. Fietsen en deelname aan sport en recreatie
9. Fietsen als transportmiddel
10. Fietsen en elektrische fietsen