Famelab Nederland: Tips voor een overtuigende wetenschapscommunicatie

Famelab is een internationale wedstrijd waarin jonge wetenschappers hun onderzoek in drie minuten moeten uitleggen voor een breed publiek. In Nederland speelt de wedstrijd een belangrijke rol in de wetenschapscommunicatie, waarbij de deelnemers leren hoe ze hun onderzoek krachtig en begrijpelijk kunnen overbrengen. De tips en aanpakken die tijdens de trainingen worden gegeven, zijn niet alleen van toepassing op de wedstrijd, maar ook op andere vormen van communicatie, zoals presentaties, pitchvorming en het overbrengen van wetenschappelijke informatie aan een bredere groep. In dit artikel worden de belangrijkste tips en aanpakken van Famelab Nederland besproken, gebaseerd op de beschikbare bronnen.

Voorbereiding en training

Een van de belangrijkste onderdelen van Famelab is de voorbereiding. De deelnemers krijgen tijdens de trainingen lessen over hoe ze hun onderzoek in een drie minuten durende presentatie kunnen uitleggen. Dit is een uitdaging, omdat ze geen hulpmiddelen zoals PowerPoint mogen gebruiken. De trainingen richten zich op het leren van de kern van het onderzoek, het structureren van het verhaal en het leren omgaan met het publiek.

In een van de bronnen wordt aangegeven dat de deelnemers van de TU/e een avondtraining kregen met een presentatie-expert, Mark Robinson. Deze training was erg nuttig en zette de deelnemers aan het denken. Een andere tip die tijdens de trainingen wordt gegeven, is dat de deelnemers hun verhaal moeten onthouden. Dit wordt vaak aangeduid als “be memorizable”. Het is belangrijk dat de luisteraars iets kunnen onthouden van het verhaal, zodat ze het later kunnen delen of herinneren.

Structuur en logica van het verhaal

Een overtuigende presentatie begint met een duidelijke logica. In een van de bronnen wordt het piramideprincipe beschreven, waarbij de presentatie begint met een inleiding die zowel het probleem als het antwoord vermeldt. De rest van de presentatie ondersteunt dit antwoord. Dit principe helpt bij het structureren van het verhaal en zorgt ervoor dat de kern van het onderzoek duidelijk is.

In de bronnen wordt ook uitgelegd dat het belangrijk is om actietitels te gebruiken, d.w.z. echte zinnen met een werkwoord erin. Dit helpt om de luisteraars direct te laten weten wat het doel van de dia is. Ook moet het verhaal duidelijk zijn en moet het publiek niet hoeven raden wat de bedoeling is.

Communicatie en charisma

Een ander belangrijk onderdeel van Famelab is het gebruik van charisma en het opbouwen van een connectie met het publiek. In de bronnen wordt benadruid dat de jury niet alleen naar de inhoudelijke kwaliteit kijkt, maar ook naar hoe helder en overtuigend het taalgebruik is. Daarnaast wordt het charisma en de energie van de deelnemer beoordeeld.

In een van de bronnen wordt uitgelegd dat het belangrijk is om te genieten van de presentatie. De tijd die je hebt, is kort, maar het is belangrijk om ervan te genieten en je te laten stralen. Een betrouwbare tip is om te lachen en je te laten zien dat je geniet van het geven van de presentatie.

Werken met voorwerpen en lichaamstaal

Tijdens de presentaties mogen de deelnemers twee voorwerpen gebruiken om hun verhaal te ondersteunen. Dit is een manier om het verhaal visueel te maken en het publiek te helpen bij het onthouden van het verhaal. In de bronnen wordt uitgelegd dat het belangrijk is om bewegingen groter te maken dan normaal, extra nadruk te leggen op je woorden met pauzes en gebruik te maken van een voorwerp dat het verhaal ondersteunt.

Bijvoorbeeld, in een van de bronnen wordt uitgelegd dat het gebruik van een speelgoedolifant helpt om een verhaal over de perceptie van onderwerpen te vertellen. Dit is een voorbeeld van hoe een voorwerp het verhaal kan ondersteunen en het publiek kan helpen bij het begrijpen van het onderwerp.

Oefenen en feedback

De voorbereiding op Famelab vereist veel oefenen. In de bronnen wordt aangegeven dat de deelnemers vooraf een training krijgen en dat ze de kans krijgen om hun presentaties te laten horen. Dit helpt om feedback te krijgen en eventuele fouten te verbeteren.

Een van de bronnen benadruidt dat het belangrijk is om je tijd te nemen, in plaats van snel te praten. Als je nerveus bent, loop je het risico dat je te snel spreekt, waardoor het publiek niet alles begrijpt. Daarom wordt aangeraden om je voor te stellen dat je het verhaal aan een lege zaal of alleen aan een paar mensen vertelt.

Belang van een duidelijke boodschap

Een overtuigende presentatie moet een duidelijke kernboodschap hebben. In de bronnen wordt uitgelegd dat de kern van het verhaal moet zijn, wat de hoofdlijn is van het onderzoek. De ondersteunende punten moeten de belangrijkste redenen of bewijzen zijn die de kernboodschap ondersteunen.

In een van de bronnen wordt uitgelegd dat het belangrijk is om de kern van het onderzoek te definiëren en die vervolgens te structureren. Dit helpt om het verhaal overzichtelijk en begrijpelijk te houden.

Toepasbaarheid van de tips voor andere vormen van communicatie

De tips en aanpakken van Famelab zijn niet alleen van toepassing op de wedstrijd, maar ook op andere vormen van communicatie, zoals presentaties, pitchvorming en het overbrengen van wetenschappelijke informatie aan een breed publiek. In de bronnen wordt uitgelegd dat de tips ook van toepassing zijn op het geven van een elevator pitch, waarbij je je verhaal in een korte tijd moet uitleggen.

Daarnaast wordt in een van de bronnen uitgelegd dat het gebruik van een PechaKucha-presentatie een andere vorm van communicatie is, waarbij je 20 slides hebt die elk 20 seconden in beeld blijven. Dit is een manier om snel en overtuigend je verhaal te vertellen.

Conclusie

Famelab Nederland is een belangrijke wedstrijd voor jonge wetenschappers die leren hoe ze hun onderzoek in drie minuten kunnen uitleggen voor een breed publiek. De tips en aanpakken die tijdens de trainingen worden gegeven, zijn niet alleen van toepassing op de wedstrijd, maar ook op andere vormen van communicatie. De kern van het verhaal moet duidelijk zijn, de structuur moet overzichtelijk zijn en het gebruik van lichaamstaal en voorwerpen helpt bij het overbrengen van het verhaal. De trainingen en feedback helpen de deelnemers om hun presentatie te verbeteren en het publiek beter te bereiken.

Bronnen

1. Mijn weg naar Famelab
2. Probleme page Facebook inaccessible
3. Famelab.io
4. Famelab-nl
5. Geef je presentaties een briljante structuur met het piramideprincipe
6. Met diagnoseapparaat en waarnemingsmeter naar nationale Famelab finale
7. Kort korter kortst: vier presentatieformats in een notendop
8. Nieuwe pitching battle bouwt voort op Famelab
9. Laura van Steenbergen en Christian Eistrup winnen Famelab Leiden