Emissieklassen en milieuzones in Nederland: Wat betekent dit voor jou?

De invoering van milieuzones in Nederland is een actueel onderwerp dat zowel bestuurders als bedrijven aanspreekt. De regels rondom emissieklassen en toegangsbeperkingen voor voertuigen zijn in de loop van de jaren aangescherpt en geïntroduceerd om de luchtkwaliteit in stedelijke gebieden te verbeteren. In dit artikel bespreiden we de belangrijkste informatie over emissieklassen, milieuzones en de toegangsregels die van kracht zijn in verschillende steden in Nederland.

Wat zijn milieuzones en waarom zijn ze ingevoerd?

Milieuzones zijn gebieden binnen stedelijke omgevingen waar het verboden is om met vervuilende voertuigen te rijden. De bedoeling is om de uitstoot van schadelijke stoffen, zoals fijnstof, stikstofdioxide en koolstofmonoxide, te beperken. Deze zones worden meestal aangevraagd door gemeenten en hebben betrekking op voertuigen op diesel, benzine of andere brandstoffen. Door de vervuilende wagens een verbod op te leggen, willen de gemeenten de CO2-uitstoot in de stad verlagen.

De invoering van milieuzones is het gevolg van het klimaatbeleid en de streef naar een zuiniger en schoner milieu. In Nederland zijn sinds 2007 verschillende milieuzones ingevoerd, en in 2025 wordt de eerste zero-emissiezone (ZE-zone) geïnitieerd. Deze zones zijn gericht op het verminderen van uitstoot van schadelijke stoffen en het bevorderen van elektrisch vervoer.

Emissieklassen en hun betekenis

Een emissieklasse bepaalt hoeveel schadelijke stoffen een voertuig uitstoot. De emissieklassen worden aangeduid met ‘Euro’-normen, zoals Euro 3, Euro 4, Euro 5 of Euro 6. Hoe hoger de emissieklasse, hoe schoner de auto. Bijvoorbeeld: een Euro 6-voertuig produceert minder schadelijke stoffen dan een Euro 4-voertuig.

De emissieklasse wordt bepaald aan de hand van de uitstoot van het voertuig. Hierbij geldt vaak: hoe ouder het voertuig, hoe lager de emissieklasse. Als een voertuig aan de Euro 3-norm voldoet, dan valt dit voertuig ook in emissieklasse 3.

In de praktijk zijn de emissieklassen gekoppeld aan de toegangsregels voor milieuzones. Bijvoorbeeld: alleen voertuigen met een emissieklasse 6 of hoger mogen de milieuzones betreden. Dit geldt zowel voor personenauto’s, bestelwagens als vrachtwagens.

Milieuzones voor personenauto’s en bestelwagens

In Nederland zijn er verschillende steden waar een milieuzone geldt voor personen- en bestelwagens. Op dit moment zijn er vier steden die een milieuzone hebben voor personen- en bestelauto’s die op diesel rijden. Dit zijn: Amsterdam, Arnhem, Den Haag en Utrecht. Deze zones gelden alleen voor dieselvoertuigen, benzineauto’s mogen de milieuzone vrijwel altijd betreden.

De regels voor de milieuzones zijn van kracht sinds 1 januari 2020, met een nieuw, geharmoniseerd systeem van milieuzones. De belangrijkste punten zijn:

• De milieuzone geldt alleen voor oudere dieselvoertuigen, benzineauto’s worden niet geweerd.
• De toegangsregimes voor personen- en bestelwagens worden aan elkaar gekoppeld.
• Tussen 2020 en 2025 kan een gemeente kiezen voor:
  • Toegang tot de milieuzone voor alle dieselvoertuigen met emissieklasse 3 of hoger (in 2020 gaat het om voertuigen van 20 jaar en ouder).
  • Toegang voor voertuigen met emissieklasse 4 of hoger (in 2025).

De milieuzones zijn gekoppeld aan de emissieklasse. Ze gelden alleen voor voertuigen op diesel. Benzineauto’s mogen beide zones betreden, ongeacht hun emissieklasse.

Milieuzones voor vrachtwagens en autobussen

Naast de milieuzones voor personen- en bestelwagens gelden er ook regels voor vrachtwagens en autobussen. In Nederland zijn er 15 gemeenten waar een milieuzone geldt voor dieselvrachtwagens. Dit zijn: Amsterdam, Arnhem, Breda, Delft, Den Haag, Eindhoven, Haarlem, Leiden, Maastricht, Maasvlakte Rotterdam, Rijswijk, Rotterdam, ’s-Hertogenbosch, Tilburg en Utrecht.

Voor de gemeenten Den Haag, Eindhoven, Haarlem, Leiden, Rotterdam, Tilburg, Utrecht en ’s-Hertogenbosch is de milieuzone voor dieselvrachtauto’s komen te vervallen met de invoering van de zero-emissiezones.

Amsterdam, Den Haag, Eindhoven en Utrecht hebben ook een milieuzone voor autobussen. Rijswijk gaat in augustus 2025 een milieuzone voor autobussen invoeren. De toegangsregels voor autobussen zijn vergelijkbaar met die voor vrachtwagens, namelijk dat alleen voertuigen met een emissieklasse 6 of hoger toegelaten zijn.

Zero-emissiezones: de toekomst van milieuzones

Vanaf 1 januari 2025 mogen gemeenten ook zero-emissiezones (ZE-zones) vastleggen. In deze zones mag je met een bedrijfswagen of vrachtauto geen schadelijke stoffen uitstoten. Wagens die wel in deze zones mogen, rijden op waterstof of elektriciteit.

De toegangsregels voor de zero-emissiezones zijn gebaseerd op de leeftijd van het voertuig. De leeftijd van de wagen wordt bepaald aan de hand van de Datum Eerste Toelating, ofwel DET. De DET vind je op je kentekenbewijs.

• Emissieklasse 6-opleggers die op 1 januari 2025 maximaal 8 jaar oud zijn (DET vanaf 1 januari 2017), hebben tot 1 januari 2030 toegang tot de ZE-zones.
• Emissieklasse 6-bakwagens die op 1 januari 2025 maximaal 5 jaar oud zijn (DET vanaf januari 2020), hebben tot januari 2030 toegang tot de ZE-zones.

Voor bakwagens (geen opleggertrekkers) met een Euro 6-motor die tussen 1 januari 2017 en 31 december 2019 op kenteken zijn gezet, geldt een toegangsperiode tot 1 januari 2028. Vanaf 1 januari 2030 moeten alle vrachtauto’s die in een ZE-zone rijden uitstootvrij zijn.

Toegangsregels en boetes

Als je in een milieuzone rijdt terwijl je daar niet mag komen, loop je het risico op een boete. Voor bedrijfswagens is dat €100,- en voor een vrachtauto betaal je €250,-, exclusief de administratiekosten. Zorg er daarom voor dat je zeker weet waar je wel en niet mag rijden.

De regels zijn afhankelijk van de emissieklasse en het type voertuig. Bijvoorbeeld: personen- en bestelauto’s met een emissieklasse 4 of hoger mogen de milieuzone in, terwijl oudere dieselvoertuigen dat niet mogen. Ook gelden er regels voor brom- en snorfietsen, die in sommige steden een milieuzone hebben.

Waar zijn de milieuzones in Nederland?

De milieuzones zijn in veel steden in Nederland ingevoerd. Voor personen- en bestelauto’s zijn dat vooral Amsterdam, Arnhem, Den Haag en Utrecht. Voor vrachtwagens en autobussen zijn dat meer gemeenten, waaronder Breda, Delft, Eindhoven, Haarlem, Leiden, Maastricht, Maasvlakte Rotterdam, Rijswijk, Rotterdam, ’s-Hertogenbosch, Tilburg en Utrecht.

Om te weten of je voertuig mag rijden in een milieuzone, kun je je kenteken controleren via de website van de gemeente of op milieuzones.nl. Daarnaast zijn er ook websites zoals opwegnaarzes.nl waar je je kenteken kunt invullen om te zien of je toegang hebt tot milieuzones.

Wat zijn de voordelen van milieuzones?

De invoering van milieuzones leidt tot een verbetering van de luchtkwaliteit in stedelijke gebieden. Daarnaast draagt het bij aan het klimaatbeleid en het beperken van de uitstoot van schadelijke stoffen. Daarnaast worden er ook maatregelen genomen om het openbaar vervoer, elektrische mobiliteit en duurzame verkeersoplossingen te stimuleren.

Conclusie

Milieuzones spelen een belangrijke rol in het verbeteren van de luchtkwaliteit in Nederland. Ze zijn ingevoerd om de uitstoot van schadelijke stoffen te beperken en de kwaliteit van het milieu te verbeteren. De regels zijn gebaseerd op emissieklassen, waarbij alleen voertuigen met een bepaalde emissieklasse mogen rijden. De invoering van zero-emissiezones is een stap naar een duurzamere toekomst. Voor bestuurders is het belangrijk om te weten welke regels van toepassing zijn in de verschillende steden en gemeenten.

Bronnen

1. Milieuzones in Nederland
2. Juraforum: Witwenrente
3. ANWB: Milieuzones
4. Iveco: Milieuzones in Nederland
5. Mobility Centre Holland: Milieuzones
6. Juraforum: Mindestlohn
7. Juraforum: Gebührstreitwert
8. ANWB: Emissieklassen en milieuzones
9. Juraforum: Entfernungspauschale
10. Broekhuis: Milieuzones
11. EvoFenedex: Zero-emissiezones