De Ronde van Nederland via LF-routes: Een complete fietsroute door het land
juli 9, 2025
In Nederland zijn de grenzen tussen steden en dorpen vaak onduidelijk. Dit geldt met name voor Apeldoorn, dat vaak als het grootste dorp van Nederland wordt aangeduid, ondanks het feit dat het officieel als stad wordt beschouwd. De stad heeft een bevolking van ongeveer 165.000 inwoners, wat de omvang van een stad geeft, maar het behoudt toch veel karakteristieke dorpskenmerken. Deze combinatie van omvang en ruimtelijke structuur maakt Apeldoorn tot een bijzonder voorbeeld van hoe een dorp zich kan ontwikkelen tot een betrekkelijk grote stad, terwijl het toch zijn karakter behoudt. In dit artikel wordt ingegaan op de kenmerken van Apeldoorn, de historische context, en hoe het verschijnsel van een “groot dorp” zich in Nederland voordoet.
Apeldoorn heeft ongeveer 165.000 inwoners, wat het op de plek van een grote stad plaatst. De stad is gelegen in de provincie Gelderland en ligt op de rand van het groene gebied van de Veluwe. De gemeente strekt zich uit over een groot gebied, met veel natuur en open ruimtes. Dit maakt het onderscheid met andere grote steden, die vaak dichter op elkaar liggen en een meer stadsachtige structuur hebben.
Hoewel Apeldoorn officieel een stad is, heeft het veel kenmerken van een dorp. De stad beschikt over grote woonwijken, die vaak op een rustige manier zijn georganiseerd. Er is veel groen, waardoor het gevoel van ruimte en rust het voorbeeld geeft. De stad heeft geen traditionele stadsstructuur zoals andere grote steden, zoals Amsterdam of Rotterdam. In plaats daarvan is er een ruimtelijke indeling die meer aansluit bij de kenmerken van een dorp.
De geschiedenis van Apeldoorn ligt in het midden van de 19e eeuw, toen het een koninklijke residentie werd. In de jaren 1900 groeide het stadje uit tot een betere stad, maar behield het dorps-achtige karakter. In de jaren 1910 werd er een globaal plan opgesteld voor de uitbreiding van de stad, wat leidde tot het ontstaan van de huidige vorm van Apeldoorn.
De natuur speelt een grote rol in het uiterlijk van Apeldoorn. Het ligt op de rand van de Veluwe, een gebied dat bekend staat om zijn bossen, heide en duinen. De stad heeft veel open ruimtes en parken, die een belangrijk onderdeel uitmaken van het stadsbeeld. Dit maakt het mogelijk om in de stad te wonen, terwijl je toch dichtbij de natuur bent.
Hoewel het grootste dorp van Nederland vaak wordt aangeduid als Apeldoorn, is het kleinste dorp van Nederland een ander verhaal. Ruigoord, een klein dorp in het havengebied van Amsterdam, wordt vaak genoemd als het kleinste dorp in de traditionele zin. Het heeft een beperkte permanente bevolking en wordt vooral gebruikt voor culturele evenementen en artistieke projecten. Krewerd, met zijn historische karakter en kleine inwoneraantal, wordt ook vaak genoemd als het kleinste dorp in de traditionele zin.
Ruigoord heeft een unieke status als kunstenaarsdorp en is tegenwoordig vooral bekend als een culturele enclave binnen het havengebied van Amsterdam. Dit maakt het tot een aparte plek in de Nederlandse geschiedenis.
In Nederland zijn veel historische dorpen en steden bekend om hun hoge monumentendichtheid. Dit is een maatstaf voor het aantal onroerend goed rijksmonumenten per 100 hectare landoppervlak. Sint Anna ter Muiden staat op de eerste plaats met 141 monumenten per 100 hectare, gevolgd door Heusden met 129 en Nieuwpoort met 89. Deze dorpen en steden tonen het authentieke Nederland en geven bezoekers het gevoel dat ze eeuwen terug naar gelukkiger tijden gaan.
De lijst met de mooiste historische dorpen van Nederland bevat onder andere Giethoorn, dat bekend staat om zijn kanalen, punters en bruggetjes. Ook Thorn, bekend als het ‘Witte Stadje’, is een bijzonder dorp met een interessante geschiedenis. Deze dorpen en steden zijn een aantrekkelijke keuze voor wie op zoek is naar een unieke ervaring in het land.
In veel delen van Nederland is het landschap bepalend voor de ontwikkeling van dorpen en steden. Water speelt een belangrijke rol, zoals in Giethoorn, waar het centrum geen wegen heeft, waardoor het vooral op bootjes is aangeweest. Ook in andere dorpen is het landschap bepalend voor de vormgeving van de stad.
De natuur speelt een grote rol in het uiterlijk van veel dorpen en steden. Apeldoorn ligt op de rand van de Veluwe, een gebied dat bekend staat om zijn bossen, heide en duinen. De stad heeft veel open ruimtes en parken, die een belangrijk onderdeel uitmaken van het stadsbeeld. Dit maakt het mogelijk om in de stad te wonen, terwijl je toch dichtbij de natuur bent.
Apeldoorn is een uniek voorbeeld van hoe een dorp zich kan ontwikkelen tot een betrekkelijk grote stad, terwijl het toch zijn karakter behoudt. De combinatie van omvang en ruimtelijke structuur maakt het tot een bijzonder voorbeeld van een “groot dorp” in Nederland. Daarnaast zijn er ook andere dorpen en steden die interessant zijn vanwege hun historische en culturele waarde. Deze dorpen en steden tonen het authentieke Nederland en geven bezoekers het gevoel dat ze eeuwen terug naar gelukkiger tijden gaan.