De mooiste meisjes van Nederland: Een overzicht van de afgelopen tien jaar
juli 9, 2025
In Nederland zijn in de afgelopen jaren verschillende ecologische dorpen en ecowijken ontstaan. Deze initiatieven combineren duurzaamheid, ecologisch bouwen en sociaal gemeenschapsgevoel. Ze vormen een alternatief voor traditionele woningbouw en zijn gericht op een leefomgeving die op maat gemaakt is voor duurzame levensstijl. In dit artikel bespreiden we verschillende ecologische dorpen en initiatieven in Nederland, met een focus op hun kenmerken, toekomstige ontwikkelingen en het belang van bewonersparticipatie.
In Nederland zijn ecologische dorpen en ecowijken steeds populairder geworden. Deze dorpen en wijken zijn gericht op een duurzame leefstijl, waarbij zowel het milieu als de sociale banden centraal staan. Er zijn al verschillende projecten gerealiseerd, en er zijn ook veel initiatieven in ontwikkeling. Een ecologisch dorp kan variëren in omvang, van kleine groepen tot grote gemeenschappen, en kan op verschillende locaties liggen: in bebouwde kom, in het platteland of zelfs op water.
In het noordoosten van Nederland staat bijvoorbeeld het ecodorp Boekel, dat gebouwd wordt aan een zelfvoorzienend en circulair dorp. De 35 duurzame woningen zijn gemaakt van circulaire materialen zoals stro en hout. Daarnaast zorgt het dorp voor zijn eigen energie, drinkwater en voedsel. Wat dit project uniek maakt, is de sterke focus op gemeenschapsvorming. De bewoners werken samen aan oplossingen en versterken hun onderlinge band. Dit dorp is een voorbeeld van hoe ecologisch bouwen en sociaal samenkomen gecombineerd kunnen worden.
Een ander voorbeeld is het ecodorp in Nijmegen-Noord, dat in 2022 is gerealiseerd. Hier zijn 50 woningen gebouwd met een focus op duurzaamheid, sociaal contact en delen van zorg. Ook in Olst zijn aardehuizen gebouwd met materialen zoals autobanden, leem en hout. Deze aardehuizen zijn ontworpen om energiezuinig te zijn, met grote ramen op het zuiden voor natuurlijke verwarming. Dit project laat zien hoe ecologisch bouwen een combinatie kan zijn van innovatie en eenvoud.
Een van de belangrijkste kenmerken van ecologische dorpen is de combinatie van duurzaamheid en gemeenschapsvorming. In veel van deze dorpen is actieve bewonersparticipatie een belangrijk onderdeel. De bewoners zijn vanaf het begin actief betrokken bij het ontwerp en de uitvoering van de wijk, wat de sociale betrokkenheid vergroot. Dit is bijvoorbeeld het geval bij Ecowijk Mandora in Houten, waar de woningen energiezuinig zijn en de bewoners actief betrokken zijn bij het onderhoud van de gemeenschappelijke tuinen.
In sommige ecologische dorpen wordt ook gewerkt aan een sociaal-ecologische samenleving, waarin zorg, delen en onderlinge hulp centraal staan. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het ecodorp in Almere-Buiten, waar een buurthuis is aangelegd dat gezamenlijk eigendom is en waar allerlei activiteiten mogelijk zijn. Ook het beheer van het terrein en de bosrand wordt in eigen beheer uitgevoerd. Dit laat zien dat ecologische dorpen niet alleen duurzaam zijn, maar ook sociaal en gemeenschappelijk.
Naast ecologische dorpen zijn er ook ecowijken in Nederland. Deze wijken zijn vaak gericht op energieneutrale woningen en een groene omgeving. Een voorbeeld is het GWL-terrein in Amsterdam, waarin in 1997 de eerste ecowijk van Nederland werd gerealiseerd. Met 600 duurzaam gebouwde huur- en koopwoningen, winkels, bedrijfsruimtes en ruimtes voor voorzieningen, is dit een voorbeeld van hoe een ecowijk eruit kan zien.
Een ander voorbeeld is het ecodorp in Den Haag, waarin de bewoners in de gemeenschappelijke binnentuin kunnen ontspannen en kinderen samen ravotten. De tuin is tegel-vrij, zodat het water door de grond opgenomen kan worden. Door de sponswerking van de bodem blijft het grondwater op peil. En dat is niet het enige duurzame: de huizen zijn goed geïsoleerd en voorzien van zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen, waardoor de meeste gezinnen niet meer dan honderd euro aan energiekosten per jaar betalen!
Bewonersparticipatie speelt een grote rol in de ontwikkeling van ecologische dorpen en ecowijken. In vrijwel alle projecten die op deze pagina staan vermeld is actieve bewonersparticipatie een belangrijk onderdeel. De meeste projecten hebben een lange wachtlijst. Wie meer wil dan een ecologische wijk, droomt misschien over een ecodorp. Zulke dorpen zijn er in Nederland nog niet, maar het concept leeft al wel in de hoofden van verschillende mensen. De Vereniging Ecodorp zet zich hiervoor in. In Pijnacker en Doetinchem zijn 'proefprojecten'.
De meeste ecologische dorpen en initiatieven zijn grotendeels gebaseerd op het concept van een ecodorp, dat is gedefinieerd als een gemeenschap van mensen die streven naar duurzaamheid. In veel ecodorpen vormen ecologie, gemeenschapsvorming en spiritualiteit de belangrijkste pijlers. De concrete uitwerking daarvan kan per project, land of regio sterk verschillen.
In Nederland zijn er al veel ecologische dorpen en initiatieven, maar er is ruimte voor meer. De ecodorpen in Nederland laten zien dat samenwerking, innoveren en denken in gemeenschapsverband de sleutel zijn tot succes. Of het nu gaat om ecologisch bouwen, energieopwekking of sociale cohesie: er zijn talloze manieren om een dorp te verduurzamen. Door te leren van deze pioniers kan iedere gemeenschap stappen zetten richting een groenere toekomst.
In het kader van duurzaamheid en klimaatverandering is het belangrijk dat ecologische dorpen en initiatieven op de juiste manier worden geïnitieerd en georganiseerd. Hierbij speelt de rol van netwerken zoals het Global Ecovillage Network (GEN), dat actief is in of betrokken bij verschillende initiatieven. Deze netwerken helpen bij het delen van kennis, ervaringen en inspiratie.