Elektrische Fietsen en Duurzame Mobiliteit in Nederland: Trends en Ontwikkelingen

In Nederland is de opmars van elektrische fietsen (e-fietsen) en het gebruik van duurzame mobiliteit een duidelijk en blijvend fenomeen. De afgelopen jaren is de vraag naar elektrische fietsen aanzienlijk toegenomen, wat leidt tot veranderingen in de fietsenmarkt, het gebruik van fietsen in het algemeen, en het verkeersbeeld. In dit artikel worden de belangrijkste trends, ontwikkelingen en cijfers in kaart gebracht, gebaseerd op de meest recente onderzoeken en rapportages van betrouwbare bronnen zoals het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM), RAI Vereniging, BOVAG en andere relevante instellingen. De focus ligt op het gebruik van elektrische fietsen, de groei in het aantal fietskilometers, en het effect op het milieu en de maatschappelijke omgeving.

Trends in het gebruik van elektrische fietsen

In 2023 was het aantal fietskilometers in Nederland 17,9 miljard, wat ongeveer 1 procent meer is dan in 2019 en 5 procent meer dan in 2022. Het aandeel van de elektrische fiets in alle fietskilometers is inmiddels 38 procent. Tien jaar geleden was dit nog 6 procent. De stijging van e-fietskilometers gaat vooral ten koste van de gewone fiets. Toch steeg de totaal afgelegde afstand op een gewone fiets tussen 2022 en 2023 met twee procent. Dit wijst erop dat zowel de elektrische als de gewone fiets een belangrijke rol spelen in de Nederlandse mobiliteitsstructuur.

De groei van het aantal elektrische fietsen wordt vooral beïnvloed door het toenemende aantal jongeren dat op e-bike rijdt. Onder 12-24 jarigen is het aantal e-bikers bijna verdrievoudigd sinds 2019, terwijl de toename onder 70-plussers 18 procent was. Binnen de groep van 60-plussers leggen meer dan de helft van hun fietskilometers af op een e-bike. Dit suggereert dat elektrische fietsen niet alleen een praktische maar ook een populairere oplossing zijn voor jonge en oudere Nederlanders.

Verkoop en marktaandeel van elektrische fietsen

In 2023 werden er 804.101 nieuwe fietsen aangeschaft, waarvan 56 procent op rekening komt van de e-bike. Dit zijn er 453.219 stuks. Het grotere marktaandeel van de e-bike zorgde ervoor dat het gemiddelde aankoopbedrag in 2023 met 1.815 euro 2 procent hoger lag dan in 2022. De sterke vraag naar e-bikes en hun hogere gemiddelde prijs hielden in 2023 de totale omzet in de fietsenmarkt stabiel, ondanks een lichte daling van 6 procent van het aantal fietsen dat werd verkocht. Nederland staat internationaal gezien op een koppositie op het gebied van elektrische fietsen, samen met Duitsland en Frankrijk.

De stijging van e-bikes is ook te zien in de verkoopcijfers van de elektrische bromfiets. In 2022 waren er 14.910 verkochte elektrische bromfietsen, 85 procent meer dan in 2021. De benzinevariant werd met 18.502 verkochte bromfietsen 15 procent vaker verkocht dan in 2021. De stijging in het aantal verkochte bromfietsen ging echter ten koste van de snorfiets, waarvan er in 2022 29.304 werden verkocht, 41,6 procent minder dan in 2021.

Impact op het verkeer en de veiligheid

De toenemende populariteit van elektrische fietsen heeft ook gevolgen voor het verkeer en de veiligheid. De cijfers laten zien dat elektrische fietsers vaker een helm dragen dan gewone fietsers, namelijk 15 procent tegen 10 procent. Toch zijn er ook risico’s. Bijvoorbeeld, elektrische fietsers negeren vaker een rood licht dan de gemiddelde ‘gewone’ fietser. De gevaarlijkste verkeersproblemen zijn in combinatie met racefietsers (20%), met auto’s (20%) en met bestel- of vrachtauto’s (16%). Voor gebruikers van de bakfiets is de racfietser nog net iets gevaarlijker dan de auto.

Voor fietsers is de veiligheid een belangrijk onderdeel. In het kader van Wereld Fiets Dag heeft Upway een onderzoek gedaan naar het gebruik en de veiligheid van elektrische fietsen in Nederland. De resultaten tonen aan dat meer dan de helft (54%) van de Nederlanders momenteel een elektrische fiets gebruikt, en dat 39% dit minstens wekelijks doet. Voor bakfietsen geldt: 7% van de respondenten gebruikt een elektrische, 4% een ‘gewone’ bakfiets.

Duurzaamheid en milieueffecten

De groei van e-bikes heeft ook gevolgen voor het milieu en de duurzaamheid van mobiliteit. De fiets is al een duurzaam vervoermiddel, maar kan nog circulairer worden. In de Quickscan Circulariteit van de fiets onderzoeken we hoe Nederlandse fietsbedrijven de fiets meer circulair kunnen maken. Dit helpt Nederland richting een circulaire economie in 2050. Ook versterkt het de internationale concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven.

De elektrificatie van de bromfiets zette in 2022 stevig door. Van de elektrische variant werden er 14.910 verkocht, 85 procent meer dan in 2021. Dit wijst erop dat er een duidelijke overgang is van traditionele bromfietsen naar elektrische varianten. Dit is een positief teken voor het milieu, aangezien elektrische fietsen minder vervuiling veroorzaken.

Toekomstige verwachtingen

De toekomst van het fietsgebruik in Nederland lijkt positief. KiM verwacht dat het fietsgebruik in 2029 11 procent hoger is dan in 2023. Het gebruik van de elektrische fiets zal met 40 procent toenemen en dat van de gewone fiets met 7 procent afnemen. KiM verwacht dat door de opmars van de elektrische fiets het gebruik van de gewone fiets nooit meer boven het niveau van 2019 uitkomt.

De groei van e-bikes wordt ook verwacht in de komende jaren. In 2028 zullen e-bikes naar verwachting 45 procent van het totale aantal fietskilometers uitmaken, blijkt uit onderzoek van KiM. Dankzij de populariteit van de elektrische fiets gaan Nederlanders ook meer fietsen: in 2028 verwacht KiM 13 procent meer fietskilometers dan in 2022.

Conclusie

De opmars van elektrische fietsen in Nederland is een duidelijk en blijvend fenomeen. De stijging van e-fietskilometers en het groeiende marktaandeel van e-bikes wijzen erop dat elektrische fietsen een belangrijke rol spelen in de toekomst van duurzame mobiliteit. Bovendien heeft de groei van e-bikes ook gevolgen voor het verkeer, de veiligheid en het milieu. De toekomst van het fietsgebruik in Nederland lijkt positief, met een verwachting van meer fietskilometers en een stijging van e-bikes in het gebruik. De elektrificatie van de bromfietsen en de groei van e-bikes tonen aan dat Nederland zich op een duurzame manier beweegt in de toekomst.

Bronnen

1. Mobiliteit in cijfers Tweewielers 2023-2024
2. Duurzame mobiliteit: Fietsen
3. Mobiliteitsbeeld: E-bikekilometers stijgen met 29 procent
4. Meer dan een op de twee Nederlanders fietst elektrisch
5. Kim: Elektrische fiets blijft groeien in populariteit
6. Opmars Nederlandse tweewielersmarkt
7. Kerncijfers Mobiliteit 2024
8. Mobiliteit in cijfers Tweewielers 2024-2025