Duurzaamste steden in Nederland: Analyse en overzicht

De afgelopen jaren is duurzaamheid een steeds belangrijker onderwerp geworden, zowel op het niveau van particulieren als van gemeenten en steden. In Nederland zijn er meerdere rapportages en indices verschenen die aangeven welke steden en gemeenten het beste presteren op het gebied van duurzaamheid. Deze analyse baseert zich op de beschikbare gegevens uit meerdere bronnen, waaronder onderzoek van Arcadis, Vattenfall, en andere onderzoeksbureaus. In dit artikel wordt gekeken naar de duurzaamste steden en gemeenten in Nederland, de voordelen en uitdagingen die zij hebben, en de maatregelen die zijn genomen om duurzaamheid te bevorderen.

Duurzaamste steden en gemeenten

Volgens het onderzoek van Arcadis is Amsterdam de duurzaamste stad ter wereld, gevolgd door Rotterdam. De twee Nederlandse steden blijven opvallend goed presteren op het gebied van duurzaamheid, met name in de categorieën ‘planeten’ (klimaat), ‘mensen’ (welzijn), ‘winst’ (economie), en ‘voortgang’ (ontwikkeling). In de economie-pijler staat Amsterdam bovenaan, dankzij een goed evenwicht tussen inkomens, werkgelegenheid, en levensstandaard. In de milieu-pijler staat de hoofdstad op plek 6, door het verminderen van klimaatrisico’s en het aantal elektrische oplaadpunten per duizend inwonenaars. In de pijler ‘voortgang’ staat de stad op plek 11, wat aangeeft dat er nog veel te doen valt op het gebied van duurzame ontwikkeling.

Rotterdam scoort in de categorie ‘planeten’ goed, met name op het gebied van luchtvervuiling, CO2-uitstoot, en afvalbeheer. De stad heeft ook ambitieuze doelen voor 2030 rond het terugdringen van de totale energieconsumptie. Daarnaast heeft Rotterdam investeringen gedaan in vergroening, circulaire economie, en het verbeteren van de kwaliteit van de buitenruimte. Echter, volgens de onderzoekers van Arcadis is er nog ruimte voor verbetering op het gebied van groen in de stad, duurzaam vervoer, en het aandeel hernieuwbare energieproductie.

De meest duurzame gemeenten in Nederland zijn volgens de Duurzaamheidsindex van Vattenfall Tynaarlo, Borsele, Mook en Middelaar, Aa en Hunze, en Weststellingwerf. Deze gemeenten scoren hoog op het gebied van duurzaamheid, met name op het gebied van het aantal zonnepanelen, het aantal inwoners met duurzaamheidssubsidie, en de hoeveelheid versteende tuinen. Tynaarlo scoort met 71,2% het hoogst, gevolgd door Borsele met 60,2% en Mook en Middelaar met 58,9%. Deze gemeenten laten zien dat duurzaamheid niet alleen afhangt van economische kracht, maar ook van de inzet van inwoners en de juiste beleidshuishouding.

Almere is de meest duurzame gemeente van Nederland op basis van energielabels. Twee derde van de woningen heeft hier een energielabel A of beter, wat het beste is in het land. Dit komt door het feit dat de meeste huizen pas na 2000 zijn gebouwd, waarbij strengere regels gold voor isolatie en energiegebruik. Ook andere gemeenten zoals Lansingerland en Pijnacker-Nootdorp scoren goed, vooral door het veel voorkomen van nieuwbouw.

De minst duurzame gemeenten bevinden zich allemaal in Zuid-Holland, waaronder Leiden, Capelle aan den IJssel, Maassluis, Den Haag, en Schiedam. Deze gemeenten scoren onder het landelijk gemiddelde, met name op het gebied van versteende tuinen en het aandeel hernieuwbare energie. De verschillen tussen de gemeenten zijn groot, en het is duidelijk dat er nog veel te doen is om de duurzaamheid van de stad te verbeteren.

Duurzaamheidsmaatregelen en uitdagingen

De steden en gemeenten die het beste presteren op het gebied van duurzaamheid, hebben een aantal maatregelen genomen om hun duurzaamheidsdoelen te verwezenlijken. Deze maatregelen omvatten het vergroten van het aandeel hernieuwbare energiebronnen, het verbeteren van de luchtkwaliteit, het verminderen van CO2-uitstoot, en het bevorderen van duurzamere mobiliteit. Bovendien hebben veel steden hun eigen duurzaamheidsstrategieën opgesteld, met als doel om in 2050 klimaatneutraal te zijn.

Amsterdam heeft een ambitieus plan opgesteld om in 2050 de uitstoot met 95 procent te verminderen ten opzichte van 1990. Dit plan omvat maatregelen zoals het vergroten van het aandeel hernieuwbare energie, het verbeteren van de energieprestaties van gebouwen, en het stimuleren van duurzamere mobiliteit. De stad heeft ook samenwerking geïnspeld met lokale stakeholders, waardoor duurzaamheid beter oplosbaar is in het stadsbeleid.

Rotterdam heeft zich gericht op vergroening, circulaire economie, en het verbeteren van de kwaliteit van de buitenruimte. De stad heeft ook een burgerberaad voor klimaatzaken opgezet, waarmee inwoners betrokken worden bij de toekomst van hun stad. Daarnaast is er investering gedaan in duurzamere mobiliteit, zoals elektrische bussen en fietsinfrastructuur.

De gemeenten Tynaarlo, Borsele, en Mook en Middelaar hebben veel gedaan op het gebied van duurzaamheid, met name in de categorieën zonnepanelen, duurzaamheidssubsidie, en groene ruimtes. Deze gemeenten tonen aan dat duurzaamheid ook in kleinere gemeenten effectief kan zijn.

Hoewel veel steden en gemeenten goede stappen zetten op het gebied van duurzaamheid, zijn er nog uitdagingen. De energieprestaties van oude gebouwen blijven een probleem, en er is nog ruimte voor verbetering op het gebied van groen in de stad, duurzamere mobiliteit, en het aandeel hernieuwbare energieproductie. Daarnaast is de inzet van inwoners en de samenwerking tussen verschillende stakeholders belangrijk om duurzaamheid effectief te kunnen realiseren.

Conclusie

De analyse van de duurzaamste steden en gemeenten in Nederland toont aan dat de Nederlandse steden en gemeenten op het gebied van duurzaamheid veel te verwezenlijken hebben. Amsterdam en Rotterdam staan bovenaan in de wereld, en zijn voorbeelden van hoe duurzaamheid effectief kan worden gerealiseerd. De gemeenten Tynaarlo, Borsele, en Mook en Middelaar tonen aan dat ook kleinere gemeenten goed kunnen presteren op het gebied van duurzaamheid. De inzet van inwoners, samenwerking tussen stakeholders, en het opstellen van duurzame strategieën zijn essentieel om duurzaamheid te bevorderen.

Bronnen

1. Arcadis: Amsterdam en Rotterdam bovenaan lijst duurzaamste steden
2. Top 10 meest duurzame steden van Nederland 2023
3. Vattenfall publiceert de Duurzaamheidsindex Nederlandse Gemeenten
4. De meest duurzame gemeenten in Nederland en geld maakt uit
5. Onderzoek: Amsterdam en Rotterdam duurzaamste steden ter wereld
6. Dit zijn de meest duurzame gemeenten van Nederland (en dit de minste)
7. 15 steden met meest duurzame woningen van Nederland
8. Arcadis helpt Amsterdam met laadinfrastructuur voor elektrische bussen
9. Zeven Nederlandse steden geselecteerd voor de Missie ‘100 Klimaatneutrale en Slimme Steden in 2030’ van de Europese Commissie
10. Duurzaamste steden in Nederland: Analyse en overzicht
11. De meest duurzame gemeenten van Nederland
12. Top 10 meest duurzame steden van Nederland 2023
13. Duurzaamste steden in Nederland: Analyse en overzicht