Het dorp Dussen: een blik op de taal en cultuur in het Land van Altena

De regio van Dussen, gelegen in het land van Altena, valt onder Noord-Brabant en heeft een rijke geschiedenis en unieke taalkundige kenmerken. In de bronnen wordt de taal van dit gebied beschreven als een typisch brabants dialect, dat in veel opzichten verschilt van andere delen van het land. De tekst geeft aan dat de taal in deze regio sterk beïnvloed is door de dialecten van de omringende gebieden, waaronder de streek rondom de Maas en Zeeland. Toch is er ook sprake van overeenkomsten met de hollandsche tongval, vooral in de uitspraak van klanken zoals de scherpe en zachte e en o.

De bronnen tonen aan dat het dialect van Dussen en de omliggende dorpen een rijke woordenschat heeft, met veel eigenaardigheden die elders in Nederland niet meer voorkomen. Zo zijn er woorden als "hikkop", "hakkestart", "hof", "koets", "krieze", "memme", "tuig", "wagge" en andere die typisch zijn voor deze regio. Deze woorden zijn niet alleen betekenisvol, maar ook van historische aard, waardoor ze een belangrijk onderdeel vormen van het culturele erfgoed van het land van Altena.

De taal van Dussen is ook betrokken bij oude spreekwijzen en uitdrukkingen. Zo wordt in de bronnen verwezen naar "ins was t'r is 'ne miinsch", wat letterlijk "er was een mens" betekent, en "die d'r goed bij kost", wat "die goed van levensonderhoud leefde" betekent. Deze uitdrukkingen zijn een overblijfsel van een vroeger tijdperk, waarin het dialect sterk beïnvloed was door de oude nederduitsche talen.

Er is ook sprake van een unieke uitspraak van sommige woorden. Zo wordt de "è" in bepaalde woorden als "ège" (eigen) als een scherp klinkend "e" uitgesproken, terwijl de "û", "â", "ê" enz. een beetje gerekte klanken zijn. Dit is een kenmerk van het dialect van Dussen en andere dorpen in het land van Altena.

De bronnen geven ook aan dat het dialect van Dussen en de omliggende dorpen zich onderscheidt van andere dialecten in Noord-Brabant, met name de streek rondom de stad Bergen op Zoom. In deze regio is het dialect iets minder sterk brabants en meer overgegaan op het maashollands en zeeuws. Dit wijst erop dat de taalkundige invloeden van nabijgelegen gebieden het dialect van Dussen hebben beïnvloed.

De tekst bevat ook verwijzingen naar oude spreekwoorden en uitdrukkingen, zoals "groot is de kudde, klein is de lammel", "hij schee d'r nie af", "tegemoet gaan" en "tegen de haren in". Deze uitdrukkingen zijn typisch voor het dialect van Dussen en geven een blik op de culturele en taalkundige kenmerken van dit gebied.

De taal van Dussen is dus niet alleen een taalkundig verschijnsel, maar ook een weerspiegeling van de geschiedenis, cultuur en tradities van dit deel van Noord-Brabant. De bronnen laten zien dat het dialect van Dussen en de omringende dorpen een rijke en unieke taal heeft, die zowel historisch als cultureel van belang is.

Bronnen

1. De gelijkenis van den verlorenen zoon in den tongval van het dorp Dussen (Land van Altena)
2. Hoogste punt in Nederland
3. Kataster van de neergelegde onroerende zaken
4. Mijn dagboek: dag 3, coast to coast walk
5. Belangenvereniging Hooglanderveen
6. Kataster van onroerende zaken
7. Geodetisch en kartografisch instituut