Wandelen met tussenstop: routekeuzes en overnachtingen in Nederland
juli 9, 2025
Inleiding
De afgelopen jaren is de vraag naar donorbanken in Nederland steeds belangrijker geworden, vooral voor moeders die hulp nodig hebben bij de voortplanting. Deze banken bieden een oplossing voor paren die last hebben van onvruchtbaarheid of die een kind willen met hulp van een donor. De wetgeving en het gebruik van donormaterialen zijn in de afgelopen jaren aangescherpt, zodat de veiligheid en het welzijn van zowel de ouders als het kind in het oog worden gehouden. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van donorbanken in Nederland besproken, met name in het licht van de huidige regelgeving, de praktijk van de klinieken en de rol van de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting (SDKB).
Donorbanks in Nederland: Overzicht en functie
Donorbanks in Nederland spelen een cruciale rol in de medische hulpmiddelen voor paren die met hulp van donormaterialen een kind willen krijgen. De term “donorbanks” verwijst hier naar de centrales waar sperma, eicellen of胚胎’s worden opgeslagen en verstrekt. In het geval van sperma zijn de meest gebruikte banken de ESB (European Sperm Bank) en Cryos International. Deze banken werken samen met Nederlandse klinieken en stellen veilige voorwaarden vast voor het gebruik van donormaterialen.
Een belangrijk onderdeel van de werking van deze banken is het beheren van het maximum aantal kinderen dat per donor mag worden gecreëerd. Tot 2018 gold er een limiet van maximaal 25 kinderen per donor, maar deze is aangepast naar maximaal 12 gezinnen per donor. Dit betekent dat een donor niet meer dan 12 keer mag worden gebruikt om een kind te verwekken. Deze limiet is van kracht sinds 2019 en is vastgelegd in de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting.
Donorbanks en de rol van de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting (SDKB)
De Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting (SDKB) is verantwoordelijk voor het registreren van donorinformatie en het beheren van de gegevens van donorkinderen. De stichting zorgt ervoor dat donorkinderen vanaf een leeftijd van 16 jaar toegang hebben tot de identificerende gegevens van de donor. Deze gegevens omvatten onder meer naam, leeftijd, woonplaats en eventuele medische informatie.
De gegevens van de donor worden opgeslagen op het moment van donatie en worden niet geactualiseerd. De bewaringstermijn van deze gegevens is 80 jaar. Dit betekent dat de informatie van de donor gedurende een lange periode beschikbaar is voor toekomstige generaties.
De SDKB werkt ook mee aan het opvolgen van de toestand van donorkinderen. Dit omvat onder meer het opvolgen van psychosociale ontwikkelingen en het bepalen of er sprake is van eventuele risico’s. De stichting is ook betrokken bij het bepalen van de maximale hoeveelheid kinderen per donor.
De impact van massadonoren
De afgelopen jaren zijn er verschillende rapportages verschenen die het aantal massadonoren in Nederland onderzoeken. Volgens een rapport uit 2021 is er sprake van zeker 85 massadonoren in de klinieken. Het aantal kinderen dat per donor is gecreëerd, varieert van 26 tot 40 kinderen per persoon, met uitzonderingen tot 50 of zelfs 70 kinderen per donor.
Deze aantallen zijn opvallend, aangezien het aantal kinderen dat per donor gecreëerd wordt, veel hoger ligt dan de toegestane limiet van 12 gezinnen. Dit betekent dat er in de praktijk veel te veel kinderen zijn gecreëerd met hetzelfde donorzaad. Dit kan leiden tot problemen zoals een groter aantal halfbroers en zussen en extra stress voor ouders en donoren.
Deze situatie heeft ook gevolgen voor de betrouwbaarheid van het medische systeem. De Stichting Donorkind, die opkomt voor de belangen van donorkinderen, stelt dat het aantal massadonoren in Nederland veel te hoog is. Het kan leiden tot extra onzekerheid bij ouders en donoren, aangezien ze met veel meer donorkinderen dan gedacht contact moeten houden.
Donorbanks in Nederland: Ondersteuning voor moeders met kinderen
Deze banken bieden niet alleen een oplossing voor paren die last hebben van onvruchtbaarheid, maar ook voor moeders die hulp nodig hebben bij de voortplanting. De term “moeders met kind” verwijst hier naar moeders die al kinderen hebben en die opnieuw een kind willen krijgen, maar hulp nodig hebben bij de voortplanting.
Donorbanks in Nederland bieden ondersteuning voor deze moeders, zowel op medisch als psychosociaal vlak. De klinieken die samenwerken met deze banken, geven de moeders de kans om met hulp van donormaterialen een nieuw kind te krijgen. De klinieken zorgen ook voor een goede voorbereiding op de behandeling, waaronder een intakeprocedure en een multidisciplinair team dat de situatie beoordeelt.
Donorbanks en de wetgeving
De wetgeving rond donorconceptie en donorbanks is in de afgelopen jaren aangescherpt. De Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting, die op 1 juni 2004 in werking is getreden, bepaalt dat er alleen gedoneerd mag worden als de donor ermee instemt dat zijn of haar gegevens landelijk geregistreerd worden. De stichting Donorgegevens bewaart de gegevens en stelt veilige voorwaarden vast voor het gebruik van donormaterialen.
De wet bepaalt ook dat een kind vanaf de leeftijd van 16 jaar de identificerende persoonsgegevens van de donor kan opvragen. Dit betekent dat het kind de naam, leeftijd en woonplaats van de donor kan weten. De wet stelt ook vast dat het kind recht heeft op kennis over zijn biologische afstamming.
De wet bepaalt ook dat de donor geen juridisch ouderschap heeft. Dit betekent dat het kind niet kan erven van de donor, noch andersom. De wet stelt ook vast dat de donor geen verplichting heeft om contact met het kind op te nemen.
Donorbanks en de keuze voor een donor
De keuze voor een donor is belangrijk voor de moeder en het kind. De klinieken die samenwerken met donorbanks, kiezen een donor die past bij de wensouder(s). Er wordt gekeken naar hoe de ouder(s) en hoe de donor eruit zien. Onderzoek toont aan dat een kind vaak op zijn ouders lijkt, wat de psychosociale ontwikkeling kan bevorderen.
De keuze voor een donor wordt gemaakt door de spermabank, of door de spermabank samen met de wensouder(s). De wensouder(s) kunnen echter wel zeggen wat zij belangrijk vinden bij de keuze van een donor. De keuze wordt gemaakt door de spermabank, of door de spermabank samen met de wensouder(s).
Donorbanks en de toekomst
De toekomst van donorbanks in Nederland is niet onbelangrijk. De stichting Donorkind en andere organisaties werken aan het oplossen van de problemen rond massadonoren. De stichting wil ook dat de wetgeving wordt aangepast om de veiligheid en het welzijn van donorkinderen en donoren te waarborgen.
De stichting wil ook dat de klinieken en de donorbanken beter met elkaar werken, zodat het aantal kinderen per donor goed wordt bijgehouden. Dit is belangrijk om te voorkomen dat er te veel kinderen worden gecreëerd met hetzelfde donorzaad.
Conclusie
Donorbanks in Nederland spelen een belangrijke rol in de medische hulpmiddelen voor paren die met hulp van donormaterialen een kind willen krijgen. De stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting zorgt voor de registratie en het beheer van donorinformatie. De wetgeving rond donorconceptie en donorbanks is in de afgelopen jaren aangescherpt, zodat de veiligheid en het welzijn van zowel de ouders als het kind in het oog worden gehouden. De toekomst van donorbanks in Nederland is niet onbelangrijk, aangezien de stichting Donorkind en andere organisaties werken aan het oplossen van de problemen rond massadonoren.
Bronnen
- https://fiom.nl/donorconceptie/wet-regelgeving-donorconceptie
- https://moedermelknetwerk.nl/donormelk/
- https://www.donorconceptie.nl/donorconceptie/de-mogelijkheden/spermadonatie/spermadonor-spermabank-ontvangen
- https://nos.nl/l/2563555
- https://infocvb.nl/nieuws/kunnen-we-nog-vertrouwen-op-spermadonoren/
- https://www.donorconceptie.nl/wensouders/manvrouw-relatie/open-zijn-over-donorconceptie
- https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ouderlijk-gezag/vraag-en-antwoord/hoe-krijg-ik-als-duomoeder-het-ouderschap-over-het-kind-van-mijn-partner
- https://www.rijnstate.nl/kid