Emissieklassen en milieuzones in Nederland: Wat betekent dit voor jou?
juli 9, 2025
Inleiding
De toepassing van dieselvoertuigen in steden in Nederland is onderhevig aan een aantal beperkingen, vooral door de inwerkingtredende maatregelen rond milieuzones en zero-emissiezones. Deze zones zijn bedoeld om de luchtkwaliteit te verbeteren en de uitstoot van schadelijke stoffen, zoals fijnstof en CO2, te verminderen. De regels zijn in het leven geroepen om zowel particuliere als zakelijke rijders te beïnvloeden, met name die met dieselvoertuigen. De gegevens uit de bronnen tonen aan dat er een duidelijke overgang is in de regelgeving, met strengere eisen vanaf 2025, en dat er ook overgangsperiodes zijn voor bepaalde voertuigen. Dit artikel analyseert de impact van deze zones op het gebruik van dieselvoertuigen in steden, de vereisten voor toegang, en de mogelijke uitzonderingen en ontheffingen.
Milieuzones en hun invloed op dieselvoertuigen
Milieuzones zijn gebieden waarin de toegang van bepaalde voertuigen wordt beperkt. Deze zones zijn bedoeld om de luchtkwaliteit te verbeteren door de uitstoot van schadelijke stoffen te verminderen. In Nederland zijn er verschillende soorten milieuzones, waaronder groene en gele zones. De keuze voor een bepaalde zone hangt af van de emissieklasse van het voertuig.
Emissieklasse en toegangsbeperkingen
De emissieklasse, ook wel Euroklasse genoemd, bepaalt of een voertuig toegelaten wordt in een milieuzone. Voor personen- en bestelauto’s op diesel geldt dat alleen voertuigen met een emissieklasse van 4 of hoger toegang hebben tot een groene zone. Vanaf 1 januari 2025 wordt deze eis verder aangescherpt. Voor een groene zone mogen alleen dieselvoertuigen met emissieklasse 4 of 5 en hoger de zone inrijden, afhankelijk van de keuze van de gemeente.
Een gele milieuzone is minder streng, maar ook hier gelden beperkingen. In een gele zone mogen alleen dieselvoertuigen met emissieklasse 3 of hoger de zone inrijden. De keuze voor groene of gele zones ligt bij de gemeente. Op dit moment zijn er slechts vier steden in Nederland die een milieuzone hebben voor personen- en bestelauto’s, namelijk Amsterdam, Arnhem, Den Haag en Utrecht. Deze steden hebben allemaal een groene milieuzone.
Toegangsbeperkingen per 2025
Vanaf 1 januari 2025 worden de eisen aan de emissieklasse van dieselvoertuigen verder aangescherpt. De regels zijn gebaseerd op de Euroklasse van het voertuig. Voor een groene zone geldt dat alleen dieselvoertuigen met emissieklasse 4 of 5 en hoger toegelaten mogen worden. Dit betekent dat oudere voertuigen, met een lager Euro-niveau, niet meer in de milieuzone mogen rijden.
Uitzonderingen en ontheffingen
Er zijn ook uitzonderingen op de regels. Zo kunnen bepaalde voertuigen, zoals oude auto’s (40 jaar en ouder), rolstoeltoegankelijke voertuigen, of voertuigen die zijn aangepast voor gehandicapten, toegang krijgen tot de milieuzone. Daarnaast kunnen kampwagens, die in de milieuzone waarin de eigenaar woont, toegelaten worden. Ook kunnen bepaalde voertuigen, zoals die van de gemeente, tijdelijke ontheffingen krijgen.
Zero-emissiezones en hun invloed op dieselvoertuigen
Naast milieuzones zijn er ook zero-emissiezones, waarin alleen voertuigen mogen rijden die volledig uitstootvrij zijn. Deze zones zijn bedoeld om de fijnstof- en CO2-uitstoot in steden verder te verminderen. Vanaf 1 januari 2025 geldt dit voor veel steden in Nederland.
Aanpassingen vanaf 2025
Vanaf 1 januari 2025 moeten vracht- en bestelauto’s in zero-emissiezones volledig uitstootvrij zijn. Dit betekent dat dieselvoertuigen niet meer mogen rijden in deze zones, tenzij ze zijn omgebouwd naar waterstof of elektrisch. De overgangsperiodes zijn verschillend per voertuigcategorie.
Overgangsperiodes voor dieselvoertuigen
Er zijn verschillende overgangsperiodes voor dieselvoertuigen, afhankelijk van het type voertuig en de Euroklasse. Voor bestelauto’s geldt dat die met Euroklasse 5 tot 1 januari 2027 toegang hebben tot zero-emissiezones, en die met Euroklasse 6 tot 1 januari 2029. Vanaf 1 januari 2029 moeten alle bestelauto’s in zero-emissiezones uitstootvrij zijn.
Voor vrachtauto’s is de overgangsperiode iets anders. Opleggertrekkers met een Euro 6-motor die na 1 januari 2017 op kenteken zijn gezet, mogen tot 1 januari 2030 in zero-emissiezones rijden. Bakwagens met een Euro 6-motor die na 1 januari 2020 op kenteken zijn gezet, mogen tot 1 januari 2030 in zero-emissiezones rijden. Vanaf 1 januari 2030 moeten alle vrachtauto’s in zero-emissiezones uitstootvrij zijn.
Toegang tot zero-emissiezones
De toegang tot zero-emissiezones is beperkt tot voertuigen die volledig uitstootvrij zijn. Dit kan zijn elektrische voertuigen, waterstofvoertuigen, of voertuigen die zijn omgebouwd naar deze brandstoffen. De gemeenten kunnen deze zones invoeren binnen een milieuzone, of als aparte zone zonder eerder een milieuzone te hebben.
Beperkingen en maatregelen voor dieselvoertuigen
De inwerkingtredende maatregelen rond milieuzones en zero-emissiezones hebben ook gevolgen voor de toekomst van het gebruik van dieselvoertuigen in steden. De regels zijn streng, maar er zijn ook maatregelen om te garanderen dat iedereen nog steeds mobiliteit heeft.
Aanvullende maatregelen
De ANWB pleit voor aanvullende maatregelen om te garanderen dat iedereen nog steeds in de stad kan rijden, ook als er een milieuzone of zero-emissiezone is ingevoerd. Dit kan zijn het aanbieden van uitzonderingen, ontheffingen, overgangsregelingen, of compensatie voor mensen die hun voertuig moeten vervangen. Ook wordt er gekeken naar alternatieven zoals het stimuleren van openbaar vervoer, elektrische mobiliteit, en duurzame verkeersmaatregelen.
Invloed op de markt
De inwerkingtredende maatregelen hebben ook invloed op de markt voor dieselvoertuigen. De prijs van diesels staat onder druk, en het aantal beschikbare voertuigen met een lage Euroklasse neemt toe. Dit betekent dat de vraag naar gebruikte dieselvoertuigen kan toenemen, maar ook dat de vraag naar elektrische en waterstofvoertuigen kan toenemen. De overheid biedt ook subsidies aan voor het aanschaffen van emissieloze voertuigen en de infrastructuur daarvoor.
Conclusie
De inwerkingtredende maatregelen rond milieuzones en zero-emissiezones hebben een significante impact op het gebruik van dieselvoertuigen in steden. Vanaf 2025 worden de eisen voor toegang strenger, en moeten bepaalde voertuigen volledig uitstootvrij zijn. De regels zijn echter niet onvermijdelijk, want er zijn uitzonderingen, ontheffingen, en overgangsperiodes. De invloed op de markt is ook zichtbaar, met een toenemende vraag naar elektrische en waterstofvoertuigen. De gemeenten spelen een belangrijke rol bij het invoeren van deze zones, en de overheid biedt ook steun voor duurzame mobiliteit.