Bevolkingsdichtheid in Nederland: Hoogste en laagste waarden in grote steden

De bevolkingsdichtheid in Nederland varieert sterk per regio en gemeente. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) was de gemiddelde bevolkingsdichtheid in Nederland op 1 januari 2024 ongeveer 533 inwoners per vierkante kilometer landoppervlak. Dit maakt Nederland na Malta het dichtstbevolkte land van de Europese Unie. De hoogste bevolkingsdichtheid wordt gevonden in de grote steden, met name in de Randstad, terwijl de laagste dichtheid voorkomt op de Waddeneilanden en in Noord-Nederland. De stad met de hoogste bevolkingsdichtheid is Den Haag, met ongeveer 6.868 inwoners per vierkante kilometer. Dit cijfer is op 1 januari 2024 vastgesteld. De stad is daarmee de meest dichtbevolkte in Nederland. Leiden, Haarlem en Amsterdam volgen op de tweede, derde en vierde plaats. Deze steden behoren tot de dichtstbevolkte regio’s van het land. In de jaren 1995 tot 2024 is de bevolkingsdichtheid in Nederland met 88 inwoners per vierkante kilometer toegenomen, wat opnieuw aangeeft dat Nederland steeds voller wordt.

De meest dichtbevolkte steden in Nederland

De stad Den Haag staat bekend als de meest dichtbevolkte stad van Nederland. Op 1 januari 2024 was de bevolkingsdichtheid in Den Haag 6.868 inwoners per vierkante kilometer. Dit cijfer is het hoogst in Nederland en wijst op een sterke bevolkingsgroei in dit gebied. De stad heeft een rijke geschiedenis en een diversiteit aan culturen, waardoor het een bruisend en dynamisch stadsgezicht biedt. Daarnaast is de stad ook bekend om haar levendige nachtleven en culturele activiteiten.

Leiden volgt op de tweede plaats met een bevolkingsdichtheid van 5.954 inwoners per vierkante kilometer. Dit cijfer duidt op een hoge concentratie mensen in deze stad. Leiden is een van de oudste steden van Nederland en heeft een rijke historische erfenis. De stad is ook bekend om haar universiteit en het aantal studenten, wat bijdraagt aan de dynamiek van het stadsgezicht.

Haarlem staat op de derde plek met een bevolkingsdichtheid van 5.739 inwoners per vierkante kilometer. De stad is bekend om haar historische centrum, waar veel winkels, cafés en musea zijn gevestigd. De stad heeft een uitgebalanceerde verdeling tussen mannen en vrouwen, wat bijdraagt aan een rijke maatschappelijke diversiteit.

Amsterdam is de vierde stad in de ranglijst met een bevolkingsdichtheid van 4.950 inwoners per vierkante kilometer. De stad is beroemd om haar uitgebreide grachtensysteem, dat sinds 2010 op de UNESCO-werelderfgoedlijst staat. De grachten van Amsterdam, bekend om hun prachtige zeventiende-eeuwse huizen, vormen samen met de vele bruggen en woonboten een uniek stadsgezicht. Daarnaast is de stad ook bekend om haar multiculturele samenstelling, waardoor er veel expats wonen.

De laagste bevolkingsdichtheid in Nederland

Aan de andere kant van de schaal liggen de minst dichtbevolkte gemeenten van Nederland. De Waddeneilanden Schiermonnikoog en Vlieland zijn met respectievelijk 23 en 31 inwoners per vierkante kilometer de minst dichtbevolkte gemeenten van het land. Deze gemeenten zijn vooral gekenmerkt door uitgestrekte natuurgebieden en een lage bevolkingsdichtheid. In Noord-Nederland zijn er ook gemeenten met een lage bevolkingsdichtheid, zoals Drenthe, Friesland, Groningen en Overijssel. In Drenthe wonen gemiddeld 191 personen per vierkante kilometer, ruim zeven keer minder dan in Zuid-Holland. In Groningen wonen 260 inwoners per vierkante kilometer, Friesland 198 en Zeeland 220.

Deze regio’s zijn gekenmerkt door een uitgebalanceerde leefomgeving, waarin de natuur een grote rol speelt. De lage bevolkingsdichtheid maakt het mogelijk om ruimte te hebben voor natuurgebieden, landbouw en andere activiteiten. Deze gebieden zijn geschikt voor mensen die graag in een rustige omgeving wonen en genieten van de natuur.

Bevolkingsgroei en demografische ontwikkelingen

De bevolkingsgroei in Nederland is in de jaren 2018 tot 2023 met 3,7 procent toegenomen. De sterkste bevolkingsgroei vond plaats in Flevoland, grote delen van Noord-Brabant, de Randstad, de Veluwe en het westen van Overijssel. In absolute zin kreeg de gemeente Amsterdam er de meeste inwoners bij, gevolgd door Den Haag, Rotterdam en Utrecht. De groei in deze steden is vooral te danken aan toestroom uit het buitenland.

In de relatieve zin was de bevolkingsgroei het sterkst in de kleinere gemeenten rond de grote steden in de Randstad, zoals Waddinxveen, Diemen, Blaricum en Zuidplas. Deze gemeenten groeiden vooral door binnenlandse verhuizingen en, in mindere mate, door natuurlijke aanwas. Van de gemeenten met meer dan 100.000 inwoners groeide Almere het sterkst met 9 procent.

De bevolkingsgroei blijft in de toekomst deels afhankelijk van de economische groei, migratie en de levensondersteuning in Nederland. De regering en gemeenten zorgen daarvoor dat er voldoende woningen en ruimte beschikbaar zijn voor de toenemende bevolking. In de grote steden zoals Den Haag, Amsterdam en Rotterdam is dit echter een uitdaging, aangezien de bevolkingsdichtheid al zeer hoog is.

Regionale verschillen in bevolkingsdichtheid

De bevolkingsdichtheid in Nederland varieert aanzienlijk van provincie tot provincie. Neem bijvoorbeeld de provincie Zuid-Holland, deze heeft de hoogste bevolkingsdichtheid met ongeveer 1.300 inwoners per vierkante kilometer. Dit staat in schril contrast met een provincie als Drenthe waar de dichtheid veel lager is, namelijk rond de 180 inwoners per vierkante kilometer.

In stedelijke gebieden zoals Amsterdam, Rotterdam en Den Haag is er sprake van een hoge concentratie mensen op een kleine oppervlakte, wat resulteert in een hoge bevolkingsdichtheid. De randstad is hierdoor één van de dichtstbevolkte gebieden in Nederland. Daarentegen ervaren provincies zoals Friesland en Drenthe een lagere bevolkingsdruk. Hier vind je uitgestrekte natuurgebieden en minder grote steden, wat bijdraagt aan het gevoel van ruimte. Deze regionale verschillen weerspiegelen zich ook in levensstijl, woningmarkt en infrastructuur.

Invloed van economie en infrastructuur

De bevolkingsdichtheid wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder de beschikbaarheid van werkgelegenheid, economische ontwikkeling en infrastructuur. In Nederland is er een relatief klein oppervlak waar mensen kunnen wonen, wat resulteert in een hogere bevolkingsdichtheid. Dit komt mede doordat grote delen van het land wateroppervlakte zijn of worden gebruikt voor landbouw en natuur.

Economische ontwikkeling speelt ook een rol bij het vormgeven van de demografische kaart. Gebieden met een sterke economie groeien vaak sneller qua populatie dan minder welvarende regio's. De regio's met een hoog banenaanbod, zoals Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, trekken meer mensen aan, wat leidt tot een hogere bevolkingsdichtheid.

Infrastructuur en transport spelen eveneens een sleutelrol; goede verbindingen maken het makkelijker om in dichtbevolkte gebieden te wonen en toch verder weg gelegen plaatsen te bereiken voor werk of recreatie. Denk hierbij aan het uitgebreide treinnetwerk en snelwegen die Nederland kenmerken.

Conclusie

De bevolkingsdichtheid in Nederland is een belangrijk aspect dat de ruimtelijke indeling en de leefomgeving beïnvloedt. De stad Den Haag is de meest dichtbevolkte stad van Nederland, gevolgd door Leiden, Haarlem en Amsterdam. In de regio’s rond de Randstad is de bevolkingsdichtheid het hoogst, terwijl de Waddeneilanden en Noord-Nederland de laagste dichtheid hebben. De bevolkingsgroei in Nederland blijft een uitdaging, aangezien de bevolkingsdichtheid in de grote steden al zeer hoog is. Regionale verschillen in bevolkingsdichtheid zijn zichtbaar in de verschillende provincies, waarbij Zuid-Holland de hoogste dichtheid heeft en Drenthe de laagste. De invloed van economie en infrastructuur op de bevolkingsdichtheid is aanzienlijk, wat leidt tot een dynamische demografische situatie in Nederland.

Bronnen

1. Bevolkingsdichtheid in Nederland: Trends en Statistieken
2. De 12 grootste steden van Nederland
3. Hoe groot is de bevolkingsdichtheid van Nederland?
4. Wassenaar qua bevolkingsdichtheid meest modale gemeente
5. Bevolkingsdichtheid Nederland (2009)
6. Utrecht op plek 11 van meest dichtbevolkte gemeenten van Nederland
7. Dit zijn de 10 dichtstbevolkte steden van Nederland