Criminaliteit in Nederland: Trends en vergelijkingen tussen steden

In Nederland is de criminaliteit in de afgelopen jaren aanzienlijk gedaald, maar de verdeling per regio en stad blijft variabel. In de jaren 2017 tot 2023 zijn er veel cijfers beschikbaar over de trend van criminaliteit, met name in de grootste steden. De data laat zien dat het aantal geregistreerde misdrijven, zoals inbraken, diefstallen en geweld, sterk is gedaald, maar ook dat bepaalde steden, zoals Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam, nog steeds in de top tien van de crimineelste gemeenten vallen. De data is afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en andere bronnen, en geeft een duidelijk beeld van de trend en de verschillen tussen regio’s.

Criminaliteit in Nederland: Globale trends en cijfers

De criminaliteit in Nederland is in de afgelopen tien jaar fors gedaald, vooral op het gebied van vermogensmisdrijven, zoals diefstal, inbraak, zakkenrollerij en vernielingen. Tussen 2012 en 2019 daalde de geregistreerde criminaliteit in heel Nederland met ongeveer 32 procent, wat overeenkomt met de daling in steden zoals Amsterdam en Schiedam. De trend is echter niet overal hetzelfde. In bepaalde regio’s, zoals Oost-Nederland en Zuid-Nederland, daalde de criminaliteit met meer dan 36 procent, terwijl de daling in West-Nederland en Noord-Nederland iets minder was. De daling is vooral te zien in vermogensmisdrijven, zoals inbraak en diefstal, en in de categorieën van geweld en seksuele misdrijven.

In 2023 was het aantal geregistreerde misdrijven per 1000 inwoners 29, terwijl dit in Amsterdam 67 was. In de meest veilige gemeente, Tubbergen, was dit slechts 5 per 1000 inwoners. De trend van dalende criminaliteit is in veel regio’s blijvend, maar in sommige steden, zoals Amsterdam, blijven de cijfers nog steeds hoger liggen dan het landelijke gemiddelde. De stijging van overvallen, vooral in grote steden, is een van de weinige trends die in 2023 opvallen.

De crimineelste gemeenten in Nederland

De ranglijst van de crimineelste gemeenten in Nederland is op basis van de cijfers van de Misdaadmeter van het Algemeen Dagblad (AD). In 2017 stond Schiedam nog op de tiende plek, terwijl het in 2023 op de achtste plek stond. In de top 10 van de crimineelste gemeenten in Nederland staan de volgende steden:

1. Amsterdam
2. Eindhoven
3. Rotterdam
4. Heerlen
5. Maastricht
6. Den Haag
7. Sittard-Geleen
8. Diemen
9. Roermond
10. Schiedam

In de jaren 2017 tot 2023 is de rangorde van enkele gemeenten veranderd. Zo is Diemen gestegen van de 26e naar de 8e plek, vooral door een toename in woninginbraken door een bende Chileense inbrekers. Na hun arrestatie nam het aantal inbraken weer af. In de regio Limburg zijn meerdere gemeenten in de top tien van de crimineelste gemeenten terechtgekomen. De stijging van het aantal overvallen, met name op maaltijdbezorgers, is een van de aandachtspunten in de stad Amsterdam.

De invloed van de vergrijzing en andere factoren op de criminaliteit

Een van de belangrijkste factoren die bijdrragen aan de daling van de criminaliteit is de vergrijzing in Nederland. De groep mensen die het meest met misdrijven te maken hebben, is relatief kleiner geworden. De helft van de daders is tussen de 25 en 40 jaar oud, en deze groep wordt door de vergrijzing steeds kleiner. Daarnaast speelt het gedrag van de bevolking een rol. Mensen nemen minder aangifte van misdrijven, omdat ze het gevoel hebben dat de politie niets met hun aangifte doet. Bovendien is de toename van de welvaart in Nederland een factor geweest in het dalen van de aangiftebereidheid, vooral bij kleinere schade.

De groep veelplegers, waaronder veel drugsgebruikers, halveerde tussen 2003 en 2014. Dit heeft ook bijgedragen aan de daling van het aantal misdrijven, vooral in de categorieën van geweld en seksuele misdrijven. De daling van het aantal moorden is ook opvallend. Tussen 2017 en 2018 daalde het aantal moorden met 39, wat duidelijk is in de cijfers van het CBS. De meeste moorden werden gepleegd in de drie grootste steden: Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. De meeste vrouwen werden omgekomen door hun (ex-)partners, terwijl de meeste mannen werden vermoord met een vuur- of steekwapen.

De verdeling van criminaliteit per regio

De verdeling van criminaliteit per regio in Nederland is sterk verschillend. In West-Nederland is het aantal geregistreerde misdrijven per 1000 inwoners het hoogst, namelijk 17,7 procent in Zuid-Holland, 17,6 procent in Limburg en 17,5 procent in Flevoland. In Noord-Nederland is het percentage lager, met 11,3 procent in Gelderland en 10,5 procent in Drenthe. In de regio’s met een hoge criminaliteit, zoals Amsterdam, Rotterdam en Den Haag, blijven de cijfers hoger liggen dan het landelijke gemiddelde. In de veiligste gemeenten, zoals Hoeksche Waard, Súdwest-Fryslân en Meijerijstad, voelen minder dan 10 procent van de inwoners zich weleens onveilig in de buurt.

In sommige gemeenten, zoals Schiedam, is de criminaliteit aanzienlijk gedaald. Tussen 2012 en 2019 daalde de geregistreerde criminaliteit met 32 procent, wat overeenkomt met de daling in Amsterdam. In Rotterdam daalde de criminaliteit met 36 procent. In de regio’s met een lage criminaliteit, zoals Tubbergen, is het aantal geregistreerde misdrijven per 1000 inwonens slechts 5. In deze gemeenten is de risico op criminaliteit dus veel lager dan in grote steden.

Conclusie

De criminaliteit in Nederland is in de afgelopen jaren aanzienlijk gedaald, vooral op het gebied van vermogensmisdrijven. In de regio’s met een hoge criminaliteit, zoals Amsterdam, Eindhoven en Rotterdam, blijven de cijfers nog steeds hoger liggen dan het landelijke gemiddelde. De trend van dalende criminaliteit is in veel regio’s blijvend, maar in sommige steden, zoals Amsterdam, blijven de cijfers nog steeds hoger liggen. De vergrijzing, de toename van de welvaart en het dalende aantal veelplegers hebben bijgedragen aan de daling van het aantal misdrijven. De regio’s met een lage criminaliteit, zoals Tubbergen, zijn de veiligste plekken in het land. De data van het CBS en andere bronnen tonen een duidelijk beeld van de trend en de verschillen tussen regio’s.

Bronnen

1. Schiedam met stip op negen onder 'criminele' steden
2. Kwart minder misdrijven in tien jaar tijd, maar niet in heel Nederland
3. Criminaliteit in Nederland opnieuw fors gedaald
4. Weer meer traditionele criminaliteit
5. De ranglijst van (on)veilige gemeenten in 2018
6. Diemen is van plek 26 naar plek 8 gestegen
7. Aantal moorden vorig jaar weer gedaald na piek in 2017
8. Microvascular Clipping
9. The reason why I co-founded FoundHealth
10. Nieuw: Sony 4K beveiligingscamera: Full-color beveiliging dag én nacht