Cijfers over fietsen in Nederland: Waarom Nederland zo veel op de fiets rijdt

Fietsen is in Nederland een van de meest gebruikte vervoersmiddelen. Het land staat bekend om zijn fietscultuur en de uitgebreide fietsinfrastructuur. In dit artikel worden de belangrijkste cijfers over fietsen in Nederland geanalyseerd, inclusief het aantal fietsers, het gebruik van fietsen voor recreatie en het gebruik van elektrische fietsen. Daarnaast worden ook de effecten van fietsen op het milieu, de gezondheid en de economie besproken.

Waarom fietsen we zoveel in Nederland?

Fietsen is in Nederland een van de meest gebruikte vervoersmiddelen. In 2023 was de fiets met 27 procent van alle verplaatsingen de meest gebruikte vervoerwijze, na de auto (als bestuurder en passagier). Een inwoner van Nederland van 6 jaar of ouder verplaatste zich dat jaar gemiddeld 266 keer met de fiets. Over het hele jaar fietste een persoon gemiddeld 1065 kilometer en deed daar 96 uur over. Daarmee was de fiets goed voor 9 procent van alle reizigerskilometers en 22 procent van de totale reisduur van Nederlanders binnen de landsgrenzen.

De fiets is vooral populair voor korte reizen. 70 procent van alle fietsverplaatsingen was korter dan 3,7 kilometer. Het vaakst – meer dan 4 op de 10 keer (44 procent) – werd op de fiets gestapt om boodschappen te doen en te winkelen, en voor uitgaan, sport en hobby. Ook het grootste deel van de kilometers op de fijs (40 procent) werd afgelegd om te toeren en te wandelen en voor het doel uitgaan, sport en hobby. De meeste tijd werd op de fiets doorgebracht voor recreatieve doeleinden zoals toeren en wandelen en uitgaan, sport en hobby. Van de bijna 16 minuten fietsen op een dag werd bijna de helft van de tijd (46 procent) besteed aan een recreatief doel.

Het aantal fietsers in Nederland

In Nederland zijn veel fietsers actief. Het land heeft een van de hoogste fietsdichtheden ter wereld. Volgens de laatste schatting van brancheverenigingen BOVAG en RAI zijn er 22,8 miljoen fietsen in Nederland. Daarmee bezit iedere Nederlander dus ruim 1,3 fiets, en dat is uniek in de wereld. 1,8 miljoen van deze fietsen zijn elektrisch ondersteund. Het aantal speed pedelecs (snelle elektrische fietsen) ligt iets boven de 14.000.

De fiets is vooral populair bij jongeren. In 2021 fietste 70% van de Nederlanders minstens 1 keer per week. Jongeren stapten het vaakst op de fiets, en legden gemiddeld de langste dagelijkse afstand af (5,2 kilometer). Fietsen gebeurt in het algemeen meer in stedelijke gebieden dan in gebieden die minder stedelijk of niet-stedelijk zijn.

Fietspaden en fietsinfrastructuur

Nederland beschikt over een uitgebreid fietspadennetwerk. Het land heeft 37.000 kilometer fietspad. Dat is meer dan de eerdere schatting van 29.000 kilometer van de Fietsersbond uit 2009. Het aantal kilometer wegen met fietsstroken bedraagt 4.700 kilometer, gelijk aan de eerdere schatting. De cijfers komen uit de Fietsersbond Routeplanner die landelijk dekkend geworden is en waar elk fietspad in staat. Daarmee beschikt de Fietsersbond over betrouwbare informatie voor alle provincies.

In het midden Nederland wordt veel gefietst. In deze kaart is het fietsgebruik te zien voor ritten met een afstand van 7,5 kilometer of minder. Het cijfer per gemeente geeft het percentage ritten weer die met de fiets gemaakt zijn ten opzichte van alle ritten vanuit die gemeente. Gemiddeld in Nederland is het fietsgebruik 33,2% bij een afstand tot 7,5 kilometer (gewone fiets: 26,3%; elektrische fiets: 6,9%). In verschillende gemeenten in Midden-Nederland is het percentage fietsgebruik 45% of meer. Ook op de Waddeneilanden wordt veel gefietst. In het zuiden van Nederland wordt minder gefietst. Bij een aanzienlijk deel van de gemeente is het fietsgebruik lager dan 35%. Het fietsgebruik is het laagst (<25%) in Zuid-Limburg, alleen in Maastricht wordt bij meer dan 30% van de ritten met een korte afstand (tot 7,5 kilometer) gebruik gemaakt van de fiets.

De impact van fietsen

Fietsen heeft een positief effect op het milieu, de gezondheid en de economie. Het is een duurzaam vervoermiddel dat bijdraagt aan de verminking van CO2-uitstoot. De fiets is een van de milieuvriendelijkste vervoermiddelen. Het is ook een gezonde activiteit die helpt bij het verminderen van ziekteverzuim en het verbeteren van het mentale welzijn. Daarnaast draagt het bij aan de economische groei door het stimuleren van de lokale economie en het verminderen van verkeersbomen.

Een studie, de Bikenomics-studie, schat dat de fietsers in Amsterdam in totaal jaarlijks zorgen voor: - 50.000 minder ziektedagen, met een besparing van € 15,3 miljoen - 120 extra levensjaren, met de waarde van € 8,3 miljoen - Besparing van € 21,6 miljoen op gezondheidskosten - Besparing van € 87,6 miljoen op mobiliteitskosten - Toegevoegde waarde van de kwaliteit van leven ter waarde van € 13,7 miljoen - Besparing van 40.000 ton CO2, de positieve effecten van een betere luchtkwaliteit heeft een waarde van € 9,2 miljoen.

In België is er ook een Bikenomics-studie gedaan met onder andere de vraag: ‘Wat zijn de maatschappelijke kosten en/of baten als 20% van de woon-werkverplaatsingen van 10 km of minder die nu met de auto worden gedaan, met de fiets worden gedaan?’. Wanneer 20% van de woon-werkverplaatsing wordt vervangen met de fiets, zou dit 55 vroegtijdige overlijdens per jaar voorkomen, zie afbeelding. Daarnaast zal de toename van het fietsgebruik zorgen voor een jaarlijkse afname van 6.531 ton CO2-uitstoot in vergelijking met het referentiejaar 2021. In totaal komt dit uit op een maatschappelijke besparing van € 360 miljoen per jaar.

Fietsen en elektrische fietsen

Het gebruik van elektrische fietsen neemt toe. In 2019 was ruim een kwart van de afgelegde fietsafstand in Nederland per e-bike. Het aantal e-bikes is in de afgelopen jaren sterk toegenomen. De elektrische fiets is populair bij mensen die vaak op korte afstand fietsen. Het is ook een populaire keuze voor mensen die last hebben van de klimmen of die snelheid willen behalen.

In Nederland zijn veel fietsers actief op elektrische fietsen. 47 procent van de Nederlanders fietst meestal op een e-bike, 35 procent doorgaans op een gewone fiets en 11 procent op een toerfiets. 67 procent gebruikt knooppuntenborden en 37 procent overzichtsborden. 43 procent gebruikt apps op de smartphone en 18 procent gebruikt een papieren kaart of boekje.

Fietsongelukken en veiligheid

Fietsen is een veilig vervoermiddel, maar er zijn ook risico’s. Het aantal fietsers dat ernstig gewond wordt door de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid geschat op zo’n 10.000 per jaar, de helft van het totaal aantal verkeersgewonden. Het aantal fietsers dat om het leven kwam in het verkeer was in 2023 270.

Het is belangrijk om veilig te fietsen. De Fietsersbond adviseert om op te letten voor obstakels, lantaarnpalen en andere voertuigen. Het gebruik van fietspaden en fietsstroken is belangrijk voor de veiligheid van fietsers.

Conclusie

Fietsen is in Nederland een van de meest gebruikte vervoersmiddelen. Het land heeft een uitgebreide fietsinfrastructuur en veel fietsers. De fiets is vooral populair voor korte reizen en draagt bij aan de verminking van CO2-uitstoot, het verbeteren van het mentale welzijn en de economische groei. Het gebruik van elektrische fietsen neemt toe, en het is belangrijk om veilig te fietsen.

Bronnen

1. https://www.allesoversport.nl/thema/beleid/dit-is-de-waarde-van-fietsen-in-nederland/
2. https://www.fietsactief.nl/2024/11/13/cijfers-over-fietsen/
3. https://www.fietsersbond.nl/organisatie/fietsen-cijfers/
4. https://www.sportenbewegenincijfers.nl/kaarten/fietsgebruik
5. https://www.fietsplatform.nl/fietsen-in-cijfers/
6. https://www.cbs.nl/nl-nl/visualisaties/verkeer-en-vervoer/personen/fietsen
7. https://www.raivereniging.nl/secties/fietsen/kennis/marktinformatie/branche-analyses/branche-analyse-fietsen/