De Gekste Plek van Nederland: Een Reisgids met Unieke Interieur- en Ruimtelijke Inspiratie
juli 8, 2025
In Nederland zijn er op 1 januari 2024 2501 woonplaatsen in 342 gemeenten. Deze cijfers tonen de verspreiding van woonplaatsen op het grondgebied van het land, waarbij de gemeenten sterk variëren in grootte en bevolkingsdichtheid. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is de belangrijkste bron van deze informatie en biedt een overzicht van de aantallen inwoners, de bevolkingsgroei en de regio's waarin de groei plaatsvindt.
De bevolkingsgroei in Nederland is sterk en verloopt ongelijkmatig per regio. In grote steden zoals Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht is de groei van de bevolking in absolute getallen het hoogst. Dit komt vooral door de aantrekkingskracht van deze steden, waarin veel arbeidsmigranten, internationale studenten en mensen uit andere delen van Nederland wonen. In de periode tussen 2016 en 2024 groeide de bevolking van deze steden vooral door toestroom, zowel van buitenland als binnenland. In relatieve zin groeide Almere het sterkst, met een toename van 14 procent in het tijdsbestek van 2018 tot 2023. Dit is vooral te danken aan de snelle groei van de woonplaatsen rond de grote steden.
De bevolkingsdichtheid in Nederland is zeer ongelijk verdeeld. De hoogste bevolkingsdichtheid is te vinden in de Randstad, waarin de steden Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht liggen. De stad Den Haag heeft met bijna 6900 inwoners per vierkante kilometer de hoogste bevolkingsdichtheid. In de provincie Zuid-Holland wonen meer dan 1400 personen per vierkante kilometer, wat het dichtstbevolkte deel van het land oplevert. In tegenstelling tot de Randstad is de bevolkingsdichtheid in Noord-Nederland, zoals in de provincies Groningen, Drenthe en Friesland, veel lager. Daar wonen gemiddeld minder dan 200 personen per vierkante kilometer. De laagste bevolkingsdichtheid is te vinden op de Waddeneilanden, waarin Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog liggen. In deze gebieden wonen, buiten het toeristenseizoen, minder dan 100 personen per vierkante kilometer.
De groei van de bevolking in Nederland is vooral gericht op de grote steden en de gemeenten rond deze steden. In de regio’s rond de Randstad, zoals Almere, Waddinxveen en Diemen, is de groei van de bevolking het sterkst. In absolute aantallen kreeg Amsterdam de meeste inwoners bij, gevolgd door Den Haag, Rotterdam en Utrecht. In relatieve zin groeide de bevolking van Almere het meeste, gevolgd door gemeenten zoals Blaricum, Waddinxveen en Diemen. Deze groei is vooral te zien in de kleinere gemeenten rond de grote steden, waarin de toestroom van binnenlandse verhuizers en de natuurlijke aanwas leiden tot een sterke bevolkingsgroei.
In de toekomst verwachten het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het CBS dat de bevolking van Nederland in 2035 naar 18,9 miljoen inwoners zal zijn. Vooral de grote en middelgrote gemeenten zullen verder groeien, net als verschillende randgemeenten rond de grote steden. De sterkste groei wordt verwacht in en rondom de grote steden zoals Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht, en in Noord-Brabant en Flevoland. In sommige regio’s, zoals in het noorden en langs de oostgrens van het land, wordt verwacht dat de bevolking afneemt. In 54 gemeenten wordt een krimp van meer dan 2,5 procent verwacht, vooral in het noordoosten van Groningen, Drenthe, de Achterhoek en Limburg.
De bevolkingsgroei is niet alleen een kwestie van aantallen, maar ook van leeftijdsverdeling. In gemeenten met een universiteit of hogeschool wonen relatief veel twintigers. In veel van deze gemeenten is het aantal vrouwen groter dan dat van mannen, maar in bepaalde steden, zoals Delft, is het aantal mannen in de leeftijdsgroep 20 tot 30 jaar groter dan dat van vrouwen. De leeftijdsverdeling is dus een belangrijk aspect bij het analyseren van de bevolkingsgroei en het ontstaan van nieuwe woonplaatsen.
Bevolkingsgroei en de rol van het CBS
Het CBS is de belangrijkste bron van informatie over de bevolkingsgroei in Nederland. De cijfers van het CBS tonen aan dat de bevolking van Nederland in de afgelopen jaren sterk is gegroeid, met name in de grote steden en de gemeenten rondom deze steden. De groei is vooral te zien in de gemeenten met een hoge bevolkingsdichtheid, zoals Den Haag, en in gemeenten met een sterke economische positie, zoals Almere en Utrecht. In de periode van 2016 tot 2024 groeide de bevolking van Nederland met 3,7 procent, wat een van de hoogste groeisnelheden is in de Europese Unie.
In de toekomst verwachten PBL en CBS dat de bevolkingsgroei van Nederland zich zal ontwikkelen in een aantal richtingen. De grote steden en de gemeenten rondom deze steden zullen naar verwachting de meeste groei zien. In tegenstelling tot dit zullen enkele kleinere gemeenten in het noorden en oosten van het land hun bevolking zien afnemen. In deze gemeenten is het aantal inwoners naar verwachting met meer dan 2,5 procent gedaald in de periode tot 2035. De groei van de bevolking is ook afhankelijk van de leeftijdsverdeling, waarin de jongere generatieen de oudere generatieën opvolgen.
Bevolkingsdichtheid en de invloed op de ruimtelijke indeling
De bevolkingsdichtheid is een belangrijk aspect bij het bepalen van de ruimtelijke indeling van Nederland. In regio’s met een hoge bevolkingsdichtheid, zoals de Randstad, zijn de gemeenten vaak kleiner en dichter bij elkaar. In deze gebieden zijn er veel woonplaatsen, waarin de inwoners dichtbij elkaar wonen. In tegenstelling tot dit zijn de gemeenten in Noord-Nederland vaak groter en minder bevolkt. Hierin is de ruimtelijke indeling van Nederland dus sterk beïnvloed door de bevolkingsdichtheid.
De bevolkingsdichtheid heeft ook invloed op de ontwikkeling van nieuwe woonplaatsen. In gemeenten met een sterke groei, zoals Almere, worden er steeds meer woonplaatsen aangelegd en aangesloten op de bestaande infrastructuur. In de grote steden worden er steeds meer appartementencomplexen en woonwijken aangelegd, wat leidt tot een grotere bevolkingsdichtheid. In de kleinere gemeenten rond de grote steden worden er ook nieuwe woonplaatsen aangelegd, waarin de bevolkingsgroei vooral door toestroom wordt beïnvloed.