Culinaire Gids Nederland: Een Overzicht van de Belangrijkste Restaurants en Tradities
juli 8, 2025
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen er talrijke bombardementen op Nederlandse steden, met als gevolg zware schade en veel slachtoffers. De bombardementen werden zowel door de Duitsers als door de geallieerde luchtmacht uitgevoerd, en hadden een diepe invloed op de bevolking en de infrastructuur. In dit artikel worden de belangrijkste bombardementen en hun gevolgen geanalyseerd, gebaseerd op de beschikbare bronnen.
Historische context en doel van de bombardementen
Tijdens de Tweede Wereldoorlog voerde de geallieerde luchtmacht vaak grote bombardementen op vijandelijke doelwitten uit. Eerst vooral ’s nachts, maar later ook overdag, vlogen honderden of soms duizenden bommenwerpers vanuit Groot-Brittannië naar doelen op het Europese vasteland. Doelwit waren vaak fabrieken, belangrijke knooppunten, bruggen en andere infrastructuur, maar ook steden. Met de aanvallen wilden de geallieerden niet alleen de Duitse economie in de as leggen, maar ook de moreel van de bevolking breken.
De Duitsers zelf waren er ook mee begonnen: het Spaanse Guernica (1937), het Poolse Wielún (1939) en Rotterdam (1940) werden getroffen door een bommenregen. In 1944 en 1945 werden Duitse raketten V1’s en V2’s vanaf het Europese vasteland vooral op Londen gericht. Ze waren weinig precies, met meer dan achtduizend burgerslachtoffers tot gevolg.
Bombardementen op Rotterdam
Eén van de zwaarste bombardementen tijdens de oorlog vond plaats op 14 mei 1940, toen de Duitse luchtmacht het centrum van Rotterdam bombardeerde. In een kwartier tijd vallen er 158 bommen van 250 kilo en 1.150 bommen van elk 50 kilo. Er gaan 24.000 huizen verloren en 80.000 burgers worden dakloos. Circa 900 mensen komen om. Het bombardement was de reden waarom het Nederlandse leger zich op 15 mei overgaf.
De stad brandde nog dagenlang. Zeker 800 mensen komen om en 80.000 Rotterdammers worden dakloos. De bommen en de branden daarna verwoesten 25.000 woningen en 11.000 andere panden. Een oppervlakte van 258 hectare stad ligt in puin. Er wordt een begin gemaakt met puin ruimen en het in kaart brengen van de schade. Deze inventarisatie wordt op een kaart als ‘verwoest gebied’ vastgelegd.
Bombardementen op Middelburg
Op 17 mei 1940 gooien Duitse vliegtuigen bommen op het centrum van Middelburg, en is het ook hier voorbij. Er vallen die dag 22 doden. Het bombardement is een van de minder bekende, maar even zware gebeurtenissen tijdens de oorlog. Het historische centrum van Middelburg raakte grotendeels in vlammen, en de gevolgen voor de burgers waren groot.
Bombardementen op Amsterdam
Op 11 mei 1940 vallen vier Duitse bommen op de Amsterdamse Blauwburgwal, waarbij veertien huizen worden verwoest en 44 dodelijke slachtoffers alsmede 79 gewonden vallen. Een Duitse Junkers Ju 88 bommenwerper laat zijn bommen boven de stad vallen, waarschijnlijk na te zijn geraakt door Nederlands luchtafweergeschut. Ook de Amsterdamse dierentuin Artis wordt in de nacht van 13 op 14 juli 1941 door vliegtuigbommen geraakt bij een mislukt Engels bombardement.
Bombardementen op Nijmegen
Een van de bekendste bombardementen op Nederland vond plaats op 1944, toen Amerikaanse bommenwerpers in slecht weer terechtkwamen. De bommenwerpers vlogen boven Nijmegen hun dodelijke lading af, wat leidde tot veel doden. Dit bombardement is een van de zwaarste en wordt vaak in verband gebracht met de oorlogsgeschiedenis van Nederland.
Bombardementen op Bezuidenhout
In 1945 lanceerden de Duitsers hun V2 raketten vanuit de bossen tussen Den Haag en Wassenaar. De raketten veroorzaakten veel schade en slachtoffers in vooral Londen. In een poging de lanceerinstallaties te vernietigen, stegen op 3 maart tientallen bommenwerpers op. Door een aaneenschakeling van fouten, bombardeerden ze echter niet de bossen, maar de woonwijk Bezuidenhout in Den Haag. De lanceerinstallaties hadden geen noemenswaardige schade.
Gevolgen voor de bevolking
De bombardementen hadden zware gevolgen voor de bevolking. Duizenden mensen kwamen om in plaatsen als Venlo, Den Haag, Huissen, Ede, Breskens, Amsterdam, Nijmegen, Montfort, Westkapelle. Steden en dorpen werden verwoest. Over die bombardementen en de vele slachtoffers werd na de oorlog weinig gesproken. Het is voor sommige mensen lastig om de bevrijders die een einde maakten aan de oorlog de schuld te geven van de dood van hun geliefden. Rouwen deden mensen veelal in stilte.
Oorlogsgeschiedenis en herinnering
De bombardementen op Nederlandse steden zijn een belangrijk onderdeel van de oorlogsgeschiedenis. Ze zijn herinnerd in monumenten, rondwandelingen en tentoonstellingen. De gebeurtenissen worden vaak in verband gebracht met de oorlogsgeschiedenis en het overlevingsvermogen van de bevolking. De oorlog had ook invloed op de architectuur, aangezien veel gebouwen werden verwoest of vernieuwd.
Conclusie
De bombardementen op Nederlandse steden tijdens de Tweede Wereldoorlog hadden zware gevolgen voor de bevolking en de infrastructuur. Ze zijn een belangrijk onderdeel van de oorlogsgeschiedenis en vormen een herinnering aan de tragedies die plaatsvonden. De gebeurtenissen worden vaak in verband gebracht met de oorlogsgeschiedenis en het overlevingsvermogen van de bevolking. De oorlog had ook invloed op de architectuur, aangezien veel gebouwen werden verwoest of vernieuwd.