Code van de Verkeersregels en Verkeerstekens in Nederland
juli 8, 2025
Tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen er vele bombardementen op Nederlandse steden, zowel door de Duitse luchtmacht als door de geallieerde krachten. Deze bombardementen hadden zware gevolgen voor de burgerbevolking en de bouwconstructies. In dit artikel worden de belangrijkste bombardementen op Nederlandse steden besproken, de aantallen doden en de gevolgen voor de stadsschets en de bewoners. Daarnaast wordt ook ingegaan op de onderscheidende kenmerken van de Duitse en geallieerde bombardementen, en de rol van de stad als strategisch doelwit.
Aantallen doden en schade
De Duitse luchtmacht voerde tijdens de invasie van Nederland in mei 1940 verschillende bombardementen uit. Het bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940 was een van de zwaarste en had veel doden tot gevolg. In dat bombardement vielen 650 tot 900 doden, waaronder veel burgers. De stad raakte zwaar beschadigd, met 24.000 huizen verwoest en 80.000 mensen dakloos. Ook het bombardement op Middelburg op 17 mei 1940 had gevolgen voor de burgers, met 22 doden.
De geallieerde krachten voerden later in de oorlog ook bombardementen uit op Nederlandse steden. Volgens het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) vielen tijdens de geallieerde bombardementen circa 10.000 doden, terwijl de Duitse bombardementen iets meer dan 1.000 slachtoffers eisten. De geallieerde bombardementen waren vaak gericht op strategische doelen, zoals industriële gebieden, spoorwegen en militaire installaties. Toch raakden ook veel burgers. Zo viel in het bombardement op Eindhoven in september 1944 tussen de 180 en 227 doden, en in het bombardement op Nijmegen in februari 1944 vielen tegen de 800 doden.
Strategische doelen en impact
De Duitse luchtmacht richtte haar bombardementen vaak op strategische steden en militaire positie. Zo was Rotterdam een belangrijk strategisch doelwit, aangezien de stad een belangrijke haven en industriële gebieden had. De Duitsers gebruikten de stad ook als uitvalsbasis voor operaties in het westen van het land. Het bombardement op Rotterdam had het doel om de Nederlandse verdediging te doorbreken en de invasie sneller te laten slagen.
De geallieerde krachten richtten hun bombardementen op strategische doelen zoals industriële gebieden, spoorwegen, bruggen en militaire installaties. Zo was het doel van het bombardement op de Fokkerfabriek in Amsterdam-Noord de industriële productie te beïnvloeden. Het bombardement op de Fokkerfabriek in juli 1943 had als gevolg dat meer dan 200 mensen omkwamen, waaronder veel bewoners van de omringende woonwijken.
Oorzaken van de bombardementen
De oorzaken van de bombardementen variëren per stad en per oorlogssituatie. De Duitse luchtmacht voerde het bombardement op Rotterdam uit als onderdeel van haar strategie om de Nederlandse verdediging te doorbreken. Het bombardement op Middelburg had als doel om de verdediging in Zeeland te ondermijnen. De geallieerde krachten richtten hun bombardementen op strategische doelen zoals industriële gebieden, spoorwegen en militaire installaties.
Tijdens de geallieerde bombardementen was het vaak lastig om het juiste doelwit te raken. Dit leidde tot vergissingsbombardementen, waarbij een Nederlandse stad per abuis werd aangevallen in plaats van een Duitse stad. Zo werd in 1944 de stad Nijmegen aangevallen in plaats van een Duitse stad. Ook in Enschede, Arnhem en Deventer vielen bommen neer, terwijl het doelwit in Duitsland lag.
Invloed op de stadsschets en de bewoners
De bombardementen hadden een grote invloed op de stadsschets en de bewoners. In veel gevallen werd een deel van de stad volledig verwoest, waardoor veel bewoners dakloos raakten. In Rotterdam werd het centrum grotendeels vernietigd, waardoor veel huizen en gebouwen werden gesloopt. In Middelburg werd het centrum ook aangevallen, met als gevolg dat veel huizen en gebouwen werden beschadigd.
De geallieerde bombardementen hadden ook invloed op de stadsschets. In veel gevallen werd de stad opnieuw opgebouwd, maar vaak met een andere structuur. In Den Helder werd bijvoorbeeld veel van de stad gesloopt voor de Atlantikwall, waardoor het oude stadsbeeld verloren ging.
Samenvatting
De bombardementen op Nederlandse steden tijdens de Tweede Wereldoorlog hadden zware gevolgen voor de burgerbevolking en de stadsschets. De Duitse luchtmacht richtte haar bombardementen op strategische doelen, zoals industriële gebieden en militaire posities. De geallieerde krachten richtten hun bombardementen op strategische doelen, zoals industriële gebieden, spoorwegen en militaire installaties. De gevolgen van deze bombardementen waren zwaar, met veel doden en schade aan gebouwen. De geallieerde bombardementen hadden ook invloed op de stadsschets, waardoor veel steden opnieuw werden opgebouwd.