Bevolkingsgroei in Nederland: Verstedelijking en groei in grote steden

De Nederlandse bevolking groeit voortdurend, maar de groei is niet gelijkmatig verdeeld over het land. De sterkste bevolkingsgroei vindt plaats in en rondom de grote steden, terwijl het aantal inwoners in sommige regio’s afneemt. Dit verschijnsel, ook wel verstedelijking genoemd, heeft gevolgen voor de ruimtelijke opbouw, woningbouw en de interne ruimtelijke indeling van woningen. Voor interieurontwerpers is het belangrijk om hier rekening mee te houden bij het ontwerpen van woningen, appartementen en openbare ruimtes in groeiende steden. De gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en andere bronnen geven inzicht in de trends en het verschil in bevolkingsgroei tussen steden en plattelandsgebieden.

Bevolkingsgroei in grote steden

De sterkste bevolkingsgroei wordt waargenomen in de vier grote steden: Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Deze groei komt vooral door immigratie en het aantrekken van jonge mensen die in de stad werken of studeren. In de periode van 2016 tot 2024 groeide de bevolking in deze steden aanzienlijk. Volgens het CBS groeide de bevolking van Nederland in die jaren met 5,7 procent. In absolute zin kreeg Amsterdam de meeste inwoners bij, gevolgd door Den Haag, Rotterdam en Utrecht. De steden groeiden vooral door toestroom uit het buitenland, terwijl kleinere gemeenten rondom de grote steden hun bevolking vooral dankzij binnenlandse verhuizingen en natuurlijke groei vermeerderen.

In de periode 1995 tot 2025 groeide de bevolking in 301 van de 342 gemeenten. De sterkste groei vond plaats in Flevoland, de Randstad en de middelgrote steden zoals Amersfoort en Assen. De bevolkingsgroei in deze gebieden wordt bepaald door zowel binnenlandse als buitenlandse migratie. De steden hebben een jonge bevolking, wat leidt tot een groter aandeel van de bevolking in de vruchtbare leeftijd, wat opnieuw groei oplevert.

Bevolkingsgroei in en rondom grote steden

De groei van de bevolking is niet alleen beperkt tot de centra van de grote steden, maar ook in de omringende gemeenten. In de periode van 2016 tot 2024 groeide de bevolking vooral in en rondom de grote steden in het midden van het land en Noord-Brabant. De gemeenten met de grootste groeiprocenten zijn bijvoorbeeld Blaricum, Waddinxveen, Diemen en Rijswijk. Deze gemeenten groeiden vooral door binnenlandse verhuizingen en, in mindere mate, door natuurlijke aanwas.

De bevolkingsdichtheid is in de grote steden aanzienlijk hoger dan in het platteland. In 2024 telde Nederland 533 inwoners per vierkante kilometer landoppervlak, wat het tweede dichtstbevolkte land van de Europese Unie maakt. De hoogste bevolkingsdichtheid is in de Randstad, met name in de stad Den Haag. Deze regio’s zijn duidelijk herkenbaar op kaarten vanwege hun hoge bevolkingsdichtheid.

Bevolkingskrimp in periferie en plattelandsgebieden

Niet alle gemeenten in Nederland groeien. In sommige regio’s, vooral aan de randen van het land, neemt het aantal inwoners af. De sterkste bevolkingskrimp vond plaats in de gemeente Eemsdelta in Groningen, met een daling van ruim 17 procent ten opzichte van 1995. Ook in gemeenten als Simpelveld, Kerkrade, Meerssen, Landgraaf en Gulpen-Wittem nam het aantal inwoners met meer dan 10 procent af. Deze gemeenten zijn vooral in het noorden en oosten van Nederland gevestigd.

De bevolkingskrimp in deze gebieden komt vooral door de vergrijzing en het weggaan van jongeren naar de steden. In veel gemeenten is het aantal overledenen groter dan het aantal geboren kinderen. Daarnaast verlaten veel mensen de gemeente om zich elders in Nederland te vestigen. De bevolkingskrimp is vooral in Zuid-Limburg, in delen van de noordelijke provincies en in Zeeland te zien.

Invloed op de ruimtelijke indeling

De groei van de bevolking in de grote steden heeft gevolgen voor de ruimtelijke indeling. De steden moeten zich uitbreiden om de toenemende vraag naar woningen, kantoren en openbare ruimtes te kunnen beantwoorden. Dit vereist een zorgvuldige planning van woningen, openbare ruimtes en infrastructuur. Voor interieurontwerpers is het belangrijk om rekening te houden met de behoefte aan ruimte en de verdeling van ruimtes in woningen, appartementen en commerciële ruimtes.

De bevolkingsgroei leidt ook tot een toename van de bevolkingsdichtheid. In 99 van de 342 gemeenten wonen meer dan 1000 personen per vierkante kilometer. Deze gemeenten vormen een groot deel van de Nederlandse bevolking. De hoge bevolkingsdichtheid betekent dat ruimtelijke oplossingen efficiënt en functioneel moeten zijn.

Invloed op woningbouw en interieurontwerp

De sterkste bevolkingsgroei vindt plaats in de grote steden, wat leidt tot een toenemende vraag naar woningen. Dit betekent dat er steeds meer appartementen en woningen in centraal gelegen gebieden worden gebouwd. Voor interieurontwerpers is het belangrijk om te rekening te houden met de ruimtelijke opbouw van woningen en de behoeften van de bewoners. De keuze voor een open plan of gesloten woonkeuken kan afhankelijk zijn van de grootte van de woning en de voorkeuren van de bewoner.

De groei in de steden leidt ook tot een toenemende vraag naar openbare ruimtes, winkelcentra en kantoren. Dit vereist dat interieurontwerpers ook rekening houden met de functie van ruimtes en de manier waarop ze gebruikt worden.

Toekomstige ontwikkelingen

De prognose van het CBS en het PBL zegt dat de bevolking van Nederland in 2035 naar verwachting 18,9 miljoen inwoners zal zijn. De grootste relatieve groei wordt verwacht in Utrecht, gevolgd door Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Deze steden zullen vooral groeien door het aantrekken van immigranten, expats en internationale studenten. De bevolking in deze steden is relatief jonger, wat leidt tot een groter aandeel van de bevolking in de vruchtbare leeftijd.

De vergrijzing zal in het hele land verder toenemen. In 2035 zal ruim 24 procent van de bevolking 65 jaar of ouder zijn. De vier grote steden zullen ook verder vergrijzen, maar minder snel dan andere delen van Nederland.

Conclusie

De Nederlandse bevolking groeit, maar de groei is niet gelijkmatig verdeeld. De sterkste groei vindt plaats in de grote steden, terwijl het aantal inwoners in sommige regio’s afneemt. Dit heeft gevolgen voor de ruimtelijke indeling, woningbouw en interieurontwerp. Voor interieurontwerpers is het belangrijk om rekening te houden met de bevolkingsgroei in de steden en de behoeften van de bewoners. De toekomstige ontwikkelingen laten zien dat de groei in de grote steden zal doorgaan, terwijl de bevolking in de periferie mogelijk zal afnemen.

Bronnen

1. Bevolkingsgroei in Nederland
2. Prognose in 2035: vooral meer inwoners in en om grotere gemeenten
3. Hoe snel groeit onze bevolking?
4. Gemeentelijke indeling 1 januari 1982
5. CBS Almere en Amsterdam behoren tot snelst groeiende steden
6. Waar groeit of krimpt de bevolking?
7. Bevolkingsomvang en -groei 1900-2024
8. Regionale bevolkingsgroei
9. Bevolkingsgroei, 2016-2024
10. Bevolkingsgroei: Hoe snel groeit de Nederlandse bevolking?