De Armste Dorpen en Gemeenten in Nederland: Een Analyse van Economische en Sociale Status

De economische en sociale status van dorpen en gemeenten in Nederland varieert sterk. Dit artikel bevat een overzicht van de armste dorpen en gemeenten in Nederland, gebaseerd op de bronnen die in het onderzoek zijn gebruikt. De analyse richt zich op de gemiddelde inkomens, vermogens, werkloosheidscijfers en het aandeel bijstandsuitkeringen, en laat zien wat de meest armste gebieden zijn en waarom ze dat zijn.

De Armste Gemeenten in Nederland

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en andere bronnen zijn de armste gemeenten in Nederland vooral geconcentreerd in grote steden, maar ook in sommige dorpen. Zo is Rotterdam de armste stad van Nederland, met een gemiddeld vermogen van slechts €4.300 per huishouden. Dit is het laagste cijfer in de top 10 armste gemeenten. In Rotterdam wonen 18,7% van de inwoners onder de armoedegrens, wat het hoogste percentage is in Nederland. Dit komt onder andere door de hoge werkloosheid (5,8%) en het groot aantal bijstandsuitkeringen (11,8%).

Groningen staat op de tweede plek in de lijst van armste gemeenten, met een gemiddeld vermogen van €5.600 per huishouden. Hoewel de stad rijk is aan gas, trekt het aantal studenten (33.000) het gemiddelde vermogen omlaag. Het aandeel bijstandsuitkeringen is 9,6%, wat hoger is dan het landelijk gemiddelde. Ook de werkloosheid is met 4,5% relatief hoog.

Heerlen staat op de vierde plek, met een gemiddeld vermogen van €6.700 per huishuis. De stad heeft last van het vroeger hoge aandeel industrie en de sluiting van kolenmijnen. Hier is 9,3% van de huishoudens op bijstand, wat erg hoog is vergeleken met het landelijk gemiddelde.

Arnhem en Nijmegen zijn eveneens in de top 10 armste gemeenten. In Arnhem is het gemiddelde vermogen €6.100, terwijl in Nijmegen het cijfer op €8.300 staat. De werkloosheid in Nijmegen is met 4,9% relatief hoog, en het aandeel bijstandsuitkeringen is 9,2%.

In de regio’s zoals Zuid-Limburg, Noord-Brabant en Limburg zijn er ook meerdere dorpen en gemeenten die in de lijst van armste gemeenten vallen. Bijvoorbeeld Vaals (13,7%) en Heerlen (13%) in Zuid-Limburg, en Enschede (8,2%) in Overijssel. Deze gemeenten hebben een hoger aandeel armen dan het landelijk gemiddelde van 5,7%.

De Armste Dorpen in Nederland

De armste dorpen in Nederland zijn vooral te vinden in regio’s met een lage economische positie. In tegenstelling tot de rijkste dorpen zoals Bloemendaal en Laren, die een hoog gemiddeld vermogen hebben, zijn de armste dorpen meestal kleinere gemeenschappen met een laag inkomen en een hoge werkloosheid. Bijvoorbeeld:

• Pekela staat op de eerste plaats als het gaat om het gemiddelde inkomen. Het dorp heeft een gemiddeld jaarinkomen van 25.800 euro, wat het laagste is in Nederland.
• Stadskanaal is de tweede armste gemeente met een gemiddeld inkomen van 26.500 euro.
• Leeuwarden is een andere stad die in de lijst van armste gemeenten valt. In de wijk Heechterp-Schieringen is 25,6% van de inwoners arm, wat het hoogste percentage in Nederland is.

De meeste arme Nederlanders wonen in de grote steden. In Amsterdam is 15,4% van de bevolking arm, in Rotterdam 14,9%, en in Den Haag en Groningen 14%. Ook in Zuid-Limburg zijn relatief veel mensen onder de armoedegrens, zoals in Vaals (13,7%) en Heerlen (13%).

De Invloed van Sociale Factoren op de Armoede

De armoede in Nederland wordt beïnvloed door meerdere sociale factoren. Een van de belangrijkste is het aandeel kinderen en eenoudergezinnen. Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) is het aandeel arme kinderen (tot 12 jaar) ruim 8%, wat 272.000 kinderen betreft. Dit is een van de groepen met het hoogste aandeel armen.

Verder is het migratieachtergrond een belangrijke factor. Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond vallen het meest onder de armoedegrens. Ook is het aandeel bijstandsuitkeringen in bepaalde gemeenten aanzienlijk hoger dan het landelijk gemiddelde, zoals in Den Haag (68,5 per 1000 inwoners), wat bijna het dubbele is van het nationale gemiddelde (39,9 per 1000 inwoners).

De Economische Verschillen Tussen Rijke en Arme Dorpen

De economische positie van rijke en arme dorpen in Nederland verschilt sterk. In de rijkste dorpen zoals Bloemendaal (€381.100 gemiddeld vermogen per huishouden), Laren (€375.600) en Rozendaal (€299.100) is het vermogen van de inwoners aanzienlijk hoger dan in arme gemeenten. Dit verschil is zichtbaar in de inkomens, de WOZ-waarden en de kansen op welvaart.

In de armste dorpen is het vermogen van de inwoners veel lager, wat kan leiden tot een lagere levenskwaliteit en beperkte economische kansen. In Rotterdam is het gemiddelde vermogen van de inwoners slechts €4.300, wat het laagste cijfer is in de lijst van armste gemeenten. Ook in Groningen is het gemiddelde vermogen met €5.600 relatief laag, hoewel de stad rijk is aan gas en een sterke economische positie heeft.

De Invloed van Woningprijzen en Arbeidsmarkt

De woningprijzen spelen een grote rol in de economische positie van dorpen en gemeenten. In de rijkste dorpen zijn de woningen vaak groter en de woningmarkt sterker, wat leidt tot een hoger vermogen per huishouden. Bijvoorbeeld in Bloemendaal is het gemiddelde vermogen acht keer zo hoog als het gemiddelde vermogen van een Nederlander.

In arme gemeenten zijn de woningen vaak goedkoper, maar het vermogen per huishouden is lager. Bijvoorbeeld in Heerlen is het gemiddelde vermogen €6.700, terwijl de woningprijs ongeveer €269.000 bedraagt. Dit betekent dat inwoners in deze gemeenten een lagere economische positie hebben en beperkte kansen op welvaart.

Tabel: Gemiddeld Vermogen per Huishouden in Arme Gemeenten

Conclusie

De armste dorpen en gemeenten in Nederland bevinden zich vooral in grote steden en bepaalde regio’s zoals Zuid-Limburg en Noord-Brabant. De economische positie van deze gebieden wordt beïnvloed door factoren zoals het aandeel bijstandsuitkeringen, de werkloosheid, de woningprijzen en de economische positie. De rijkste dorpen, zoals Bloemendaal, Laren en Rozendaal, hebben een veel hoger gemiddeld vermogen per huishouden, wat aantoont dat de welvaart in Nederland sterk varieert per regio. De analyse toont aan dat het verschil tussen rijke en arme gemeenten groot is, en dat dit verschil zichtbaar is in de economische en sociale status van de inwoners.

Bronnen

1. Wat en waar is armoede?
2. Reportage: zes maanden oude Pekela – het armste dorp van Nederland
3. Top 10 armste gemeenten in Nederland
4. De rijkste dorpen van Nederland: analyse van vermogens en welvaart
5. Armoede in Nederland: de cijfers
6. Ranglijst: hoogste en laagste inkomen per buurt in Nederland
7. De armste gebieden van Nederland
8. Waar woon je de armen van Nederland?
9. Top 10: Dit zijn de armste gemeenten van Nederland
10. Wat is het armste dorp van Nederland?