Steden en gemeenten in Nederland: een overzicht van woonplaatsen en administratieve indeling

In Nederland zijn de woonplaatsen opgesplitst in gemeenten, die op hun beurt weer onderdeel zijn van provincies. Het land telt 12 provincies, waarin op 1 januari 2024 in totaal 2501 woonplaatsen zijn geregistreerd in 342 gemeenten. Deze informatie is afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en is gebaseerd op de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), die continu wordt bijgewerkt. Het aantal woonplaatsen is daardoor voorlopig en kan per jaar variëren. In dit artikel geven we een overzicht van de woonplaatsen in Nederland, inclusief hun administratieve indeling, en bespreiden we de betekenis van deze data voor de ruimtelijke ordening, woonplaatsen en de betrokkenheid van gemeenten.

Overzicht van de woonplaatsen in Nederland

Volgens de cijfers van het CBS zijn er op 1 januari 2024 in Nederland 2501 woonplaatsen geregistreerd. Deze woonplaatsen zijn verdeeld over 342 gemeenten. De data zijn afkomstig van de BAG, wat inhoudt dat de informatie continu kan veranderen. Dit betekent dat de lijst van woonplaatsen niet definitief is, maar op basis van de BAG-gegevens van februari 2024 is opgesteld. In de praktijk betekent dit dat het aantal woonplaatsen in de loop van het jaar kan toenemen of afnemen, afhankelijk van de wijzigingen in de BAG.

De woonplaatsen zijn opgesplitst in gemeenten, die op hun beurt weer onderdeel zijn van provincies. De administratieve indeling is als volgt:

• Noord-Nederland: Groningen, Fryslân, Drenthe
• Oost-Nederland: Overijssel, Flevoland, Gelderland
• West-Nederland: Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland, Zeeland
• Zuid-Nederland: Noord-Brabant, Limburg

Deze indeling is gebaseerd op de landsdelen, die op hun beurt opnieuw worden ingedeeld in regio’s. Deze indeling is van belang voor de administratie en het beheer van woonplaatsen, zoals bijvoorbeeld het bepalen van woonplaatscodes, gemeentecodes en provinciecodes.

Voorbeelden van woonplaatsen

In de bronnen zijn verschillende voorbeelden van woonplaatsen opgenomen. Zo zijn er woonplaatsen zoals:

• Arnhem (WP1296), bijbehorende gemeente: Arnhem (GM0202), provincie: Gelderland (PV25), landsdeel: Oost-Nederland (LD02)
• Assen (WP2391), bijbehorende gemeente: Assen (GM0106), provincie: Drenthe (PV22), landsdeel: Noord-Nederland (LD01)
• 's-Gravenhage (WP1245), bijbehorende gemeente: 's-Gravenhage (GM0518), provincie: Zuid-Holland (PV28), landsdeel: West-Nederland (LD03)
• Groningen (WP1070), bijbehorende gemeente: Groningen (GM0014), provincie: Groningen (PV20), landsdeel: Noord-Nederland (LD01)
• Haarlem (WP2907), bijbehorende gemeente: Haarlem (GM0392), provincie: Noord-Holland (PV27), landsdeel: West-Nederland (LD03)
• 's-Hertogenbosch (WP1595), bijbehorende gemeente: 's-Hertogenbosch (GM0796), provincie: Noord-Brabant (PV30), landsdeel: Zuid-Nederland (LD04)
• Leeuwarden (WP3615), bijbehorende gemeente: Leeuwarden (GM0080), provincie: Fryslân (PV21), landsdeel: Noord-Nederland (LD01)
• Lelystad (WP1051), bijbehorende gemeente: Lelystad (GM0995), provincie: Flevoland (PV24), landsdeel: Oost-Nederland (LD02)
• Maastricht (WP1406), bijbehorende gemeente: Maastricht (GM0935), provincie: Limburg (PV31), landsdeel: Zuid-Nederland (LD04)
• Middelburg (WP1007), bijbehorende gemeente: Middelburg (Z.) (GM0687), provincie: Zeeland (PV29), landsdeel: West-Nederland (LD03)
• Utrecht (WP3295), bijbehorende gemeente: Utrecht (GM0344), provincie: Utrecht (PV26), landsdeel: West-Nederland (LD03)
• Zwolle (WP1182), bijbehorende gemeente: Zwolle (GM0193), provincie: Overijssel (PV23), landsdeel: Oost-Nederland (LD02)

Elke woonplaats heeft een unieke code (woonplaatscode) en is gecategoriseerd op basis van de gemeente, de provincie en het landsdeel. Deze codes zijn belangrijk voor administratieve doeleinden, zoals het beheren van adressen, woonplaatsen en deelname aan landelijke projecten.

De rol van de gemeenten

De gemeenten zijn de kleinste lokale bestuurseenheid in Nederland. Ze zijn verantwoordelijk voor het beheren van woonplaatsen, het bepalen van de administratieve indeling, en het verstrekken van diensten aan burgers. De gemeenten werken samen met het CBS en andere instellingen om de data te beheren en te up-to-date houden.

In sommige gevallen zijn er problemen met de consistentie in de schrijfwijze van woonplaatsnamen. Zo zijn er woonplaatsen met dezelfde naam in verschillende gemeenten, zonder enige aanduiding. Dit kan leiden tot verwarring en onnauwkeurigheden in de administratie. Daarom is er een discussie gaande over het standaardiseren van de schrijfwijze van woonplaatsnamen, zodat de data betrouwbaarder en overzichtelijker is.

De betekenis van data en technologie in gemeenten

De data en technologie spelen een belangrijke rol in de ruimtelijke ordening en de administratie van woonplaatsen. In sommige steden zoals Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven wordt gebruikgemaakt van slimme technologie om efficiënter te werken met data. Bijvoorbeeld:

• In Den Haag wordt een klein gebied in Scheveningen gebruikt als living lab, waar slimme technologie getest wordt. Hier worden bijvoorbeeld lantaarnpalen uitgerust met IoT-applicaties, zoals camera’s die bezoekersstromen meten.
• In Amsterdam wordt het Amsterdam Smart City-platform gebruikt om duurzame economische groei te bevorderen en innovatie te stimuleren.
• In Utrecht worden slimme camera’s gebruikt om lege plekken in fietsenstallingen te tellen en fietsers naar de minst volle stalling te sturen.

Deze initiatieven tonen aan dat data en technologie een cruciale rol kunnen spelen in de ruimtelijke ordening en het beheren van woonplaatsen. Daarnaast kunnen burgers worden betrokken bij het verzamelen en analyseren van data, wat bijdraagt aan het maatschappelijke draagvlak voor slimme stedelijke projecten.

Conclusie

In Nederland zijn er op 1 januari 2024 2501 woonplaatsen geregistreerd in 342 gemeenten. Deze data is afkomstig van het CBS en is gebaseerd op de BAG, die continu aan verandering onderhevig is. De woonplaatsen zijn verdeeld over 12 provincies, die op hun beurt weer ingedeeld zijn in vier landsdelen. De administratieve indeling is van belang voor het beheren van adressen, woonplaatsen en deelname aan landelijke projecten.

De gemeenten zijn verantwoordelijk voor het beheren van woonplaatsen, maar er zijn problemen met de consistentie in de schrijfwijze van woonplaatsnamen. Daarom is er een discussie gaande over het standaardiseren van de schrijfwijze van woonplaatsnamen. Bovendien spelen data en technologie een belangrijke rol in de ruimtelijke ordening en het beheren van woonplaatsen. Slimme technologie wordt gebruikt om efficiënter en effectiever te werken, maar ook om burgers beter te betrekken bij beleidsprocessen.

Bronnen

1. Woonplaatsen in Nederland 2022 met bijbehorende gemeente en provincie
2. Ranglijst grootste en kleinste gemeenten in Nederland
3. Steden worden 'slim' met data en technologie
4. Gebieden in Nederland
5. Woonplaatsen in Nederland 2022
6. Waarstaatjegemeente.nl
7. Woonplaatsen in Nederland 2024
8. PDOK - Open data voor Nederland
9. Stad in beeld: Deelname aan innovatieprojecten
10. Monitor Huisvesting Aandachtsgroepen
11. Coronavirus: maatregelen in Frankrijk