Tips om je leesvaardigheid in het Nederlands te verbeteren

Leesvaardigheid is een cruciale vaardigheid die je op school, maar ook in het leven, nodig hebt. Het gaat erom dat je tekst begrijpt, niet alleen de woorden, maar ook de bedoeling van de schrijver, de opbouw van de tekst, en hoe verschillende stukjes informatie met elkaar verband houden. In dit artikel geven we je praktische tips om je leesvaardigheid in het Nederlands te verbeteren, gebaseerd op informatie uit verschillende bronnen.

Inleiding

De bronnen die in dit artikel worden gebruikt, geven aan dat leesvaardigheid niet alleen lukt door te lezen, maar ook door te leren om te denken over wat je leest. De tips die we geven, zijn gebaseerd op de ervaringen en aanpakken van docenten, examentrainingen en oefentoetsen. Ze geven je een overzicht van strategieën die je kunt toepassen om je leesvaardigheid effectief te verbeteren.

Strategieën voor beter lezen

1. Eerst de vragen bekijken

Een veelgebruikte strategie is om eerst de vragen te bekijken voordat je begint met lezen. Dit helpt je om te weten waar je op moet letten tijdens het lezen. Je weet dan precies wat je moet zoeken en kun je sneller belangrijke informatie herkennen.

2. Tekst scannen

Voordat je de tekst serieus begint te lezen, is het handig om de tekst te scannen. Kijk naar de titel, kopjes, plaatjes, dikgedrukte woorden, subtitels, bron en schrijver. Deze informatie geeft je een indicatie van de context en het onderwerp van de tekst. Daarna kun je de tekst rustig doorlezen.

3. Let op signaalwoorden

Signaalwoorden zoals ‘maar’, ‘omdat’, ‘dus’, ‘ten eerste’, ‘kortom’ helpen je om verbanden in de tekst te herkennen. Deze woorden geven aan wat de opbouw van de tekst is en helpen je om te begrijpen wat de schrijver bedoelt. Markeer deze woorden tijdens het lezen.

4. Kernzinnen herkennen

De kernzinnen van een alinea bevatten vaak de belangrijkste informatie. Deze zinnen staan vaak aan het begin of het eind van een alinea. Door deze zinnen te herkennen, weet je al veel over wat er in de alinea staat. Let op de kernzinnen bij het lezen van teksten.

5. Tekst meerdere keren lezen

Bij het lezen van lange teksten is het handig om deze meerdere keren door te lezen. Eén keer vluchtig, en een keer uitgebreid. Dit helpt je om de tekst beter te begrijpen en de belangrijkste punten te onthouden.

Oefenen met leestoetsen

1. Oefentoetsen maken

Oefenen is de belangrijkste manier om je leesvaardigheid te verbeteren. Maak veel oefentoetsen en kijk na afloop naar het antwoordmodel. Zorg dat je de antwoorden begrijpt, zodat je weet wat je goed of fout hebt gedaan. Zo leer je sneller en beter.

2. De juiste oefenmogelijkheden kiezen

Zoek op het internet naar oefentoetsen die passen bij het niveau waarop je getoetst wordt. De bronnen geven aan dat je op zoek moet gaan naar het ERK-niveau, wat aangeeft wat je moet kunnen met de taal die je aan het leren bent. Kies dus oefenmaterialen die op het juiste niveau liggen.

Tekstbegrip verbeteren

1. Woorden en begrippen begrijpen

Om tekstbegrip te verbeteren, is het belangrijk om de kernbegrippen van een tekst te begrijpen. Dit zijn de belangrijkste woorden die met het onderwerp van de tekst te maken hebben. Als je een woord niet begrijpt, kun je het woordenboek erbij pakken, maar probeer het eerst in het context te begrijpen.

2. Samenvattingen maken

Bij het maken van een samenvatting is het belangrijk om de kernzin van elke alinea te herkennen. Maak eerst een kladversie van de samenvatting en pas deze aan voordat je de echte versie schrijft. Tel het aantal woorden en zorg dat je binnen het toegestane maximum blijft.

3. Werken met signaalwoorden

Signaalwoorden helpen bij het herkennen van verbanden in de tekst. Ze geven aan wat de opbouw van de tekst is. Denk aan ‘daarom’, ‘maar’, ‘omdat’, ‘ten eerste’, ‘kortom’. Deze woorden helpen je om de logica van de tekst te begrijpen.

Technieken voor het maken van leestoetsen

1. Tijd beheren

Bij het maken van een leestoets is het belangrijk om tijd te beheren. Begin met de kortere teksten en maak daarna pas de langere teksten. Zo haal je meer punten en benoem je beter de teksten.

2. Vragen lezen en beantwoorden

Lees de vragen voordat je de tekst begint. Dit helpt je om te weten waar je op moet letten. Let op de volgorde van de vragen en houd je eraan. Zoek het antwoord voor een bepaalde vraag ook in de alinea die wordt genoemd in de vraag.

3. Open vragen beantwoorden

Bij open vragen is het handig om je antwoord te beginnen met het herhalen van de vraag. Je kunt bijvoorbeeld het woordje ‘omdat’ gebruiken. Dit helpt je om de vraag te begrijpen en het antwoord te geven dat nodig is.

Belangrijke tips

1. Veel lezen

Lees veel verschillende teksten, zoals artikelen, kranten, en tijdschriften. Dit helpt je om je tekstbegrip te verbeteren en te leren om te denken over wat je leest.

2. Oefenen met het juiste niveau

Zoek naar oefenmaterialen die passen bij het niveau waarop je getoetst wordt. Dit helpt je om effectief te oefenen en je te voor te bereiden op de toets.

3. Denk na over de tekst

Bij het lezen van een tekst is het belangrijk om te nadenken over wat je leest. Probeer de bedoeling van de schrijver te begrijpen en de opbouw van de tekst te analyseren.

Conclusie

Leesvaardigheid is een belangrijke vaardigheid die je op school en in het leven nodig hebt. Door strategieën toe te passen, veel te oefenen en te leren om te denken over wat je leest, verbeter je je leesvaardigheid aanzienlijk. De tips en strategieën die we in dit artikel geven, zijn gebaseerd op de ervaringen en aanpakken van docenten, examentrainingen en oefentoetsen.

Bronnen

1. Lyceo Samenvatting voor SE & CE
2. 5 slimme tips om je leesvaardigheid te verbeteren
3. Examentips Nederlands HAVO 2025
4. Voorbereiden op een leestoets
5. Leestoets Nederlands: hoe oefen ik hiervoor?
6. Examentips Nederlands VWO 2025
7. Plan van aanpak voor het eindexamen Nederlands
8. Leesvaardigheid en argumentatie oefenen voor centraal examen Nederlands