Steeds meer wolven in Nederland: Impact en ontwikkelingen

De wolf, een groot roofdier dat eeuwenlang uitgeroeid was in Nederland, is sinds de jaren jottig weer terug in ons land. Het aantal wolven neemt steeds toe, wat leidt tot meer waarnemingen, aanvallen op vee en discussies over de invloed van de wolf op de natuur en de mens. De gegevens uit verschillende bronnen tonen aan dat de populatie van wolven in Nederland stabiel blijft toenemen, hoewel er ook uitdagingen zijn met betrekking tot de bescherming van dierendrijven en de veiligheid van mensen.

Waarnemingen en bevolkingsgroei

Volgens de voortgangsrapportage van BIJ12, een organisatie die de monitoring van de wolvenpopulatie coördineert, zijn er in Nederland momenteel tussen de 104 en 124 wolven. Dit aantal is op basis van DNA-onderzoek van uitwerpselen, wilde prooien en aanvallen op vee geschat. Tussen oktober 2024 en februari 2025 zijn via DNA-onderzoek 85 verschillende wolven vastgesteld. Van deze 85 zijn er 41 ‘nieuw’, wat wil zeggen dat van deze wolven niet eerder DNA werd aangetroffen. De overige 44 wolven zijn al eerder in Nederland vastgesteld.

De groei van het aantal wolven wordt vooral veroorzaakt door het voortbestaan van bestaande roedels en het verschijnen van nieuwe, zwervende wolven. In totaal zijn er nog steeds elf roedels in Nederland, waaronder een solitaire wolvin. De groei van het aantal roedels was in de jaren 2019 tot 2023 snel, van één naar negen, maar sindsdien vlakt de groei af.

Deze toename van wolven is ook zichtbaar in de verschillende regio’s van Nederland. De meeste roedels leven op en om de Veluwe, maar ook roedels zijn gevestigd op de Utrechtse Heuvelrug en in het grensgebied van Drenthe en Friesland. Bovendien zijn er zwervende wolven die vanuit het buitenland naar Nederland komen, waardoor het aantal nieuwe wolven in Nederland toeneemt.

Invloed op de natuur en dierendrijf

De terugkeer van de wolf heeft grote invloed op de natuur. Als toppredator heeft de wolf een cruciale rol in de voedselketen. Hij houdt de populaties van grazende dieren in evenwicht, wat leidt tot een rijkere biodiversiteit. Door de aanwezigheid van de wolf kunnen bosgebieden zich verder ontwikkelen, en krijgen andere dieren zoals raven, vossen en aaseters weer voedsel uit de karkassen van de prooien.

De wolf is echter ook een bedreiging voor dierendrijvers. Volgens cijfers van BIJ12 zijn er in het eerste kwartaal van 2024 al 491 aanvallen op dieren geregistreerd, tegenover 399 in heel 2023. In Gelderland zijn de meeste dieren gedood, gevolgd door Friesland en Drenthe. In Limburg is dit jaar nog geen dier gedood door een wolf, en in Brabant daalde het aantal dieren juist. De redactie van Het Schaap zette de cijfers per provincie op een rij, waarbij blijkt dat veel dierhouders niet voldoende maatregelen hebben genomen om hun vee te beschermen.

Veiligheid en gedrag van wolven

De wolf is niet gevaarlijk voor de mens, maar het is belangrijk om op afstand te blijven. De meeste mensen doen dat goed, maar er zijn ook gevallen waarin wolven dichtbij komen, wat zorg wekt. Een wolf bij het Nationaal Park de Hoge Veluwe lijkt niet schuw te zijn, wat wordt toegeschreven aan het feit dat hij mogelijk is gevoerd. Dit soort gedrag kan leiden tot onveilige situaties, waarbij de veiligheid van mensen en dieren in het oog wordt gehouden.

De wolf is echter geen bedreiging voor mensen, mits er op de juiste manier wordt omgegaan met het dier. Volgens de wolvendeskundige Diederik van Liere is het beleid van de Duitse overheid dat de wolf onverschillig is geraakt voor de menselijke omgeving, overgenomen door de Nederlandse overheid. Hierin staat dat je niet hoeft op te treden als het dier in de bebouwde kom is. Pas binnen dertig meter zou je iets moeten doen, maar dan is het vaak al te laat.

Maatregelen en ondersteuning voor dierendrijvers

De overheid ondersteunt dierendrijvers met maatregelen om schade te voorkomen. Er zijn verschillende wolfwerende maatregelen, zoals afrasteringen en hondjes om de dieren te beschermen. Volgens BIJ12 is de schade beperkt als de provincies dierenhouders goed ondersteunen met preventiemaatregelen. In sommige gevallen is de schade zelfs tot nul gereduceerd.

Deze maatregelen zijn echter niet overal even effectief. In veel gevallen hadden de dierhouders volgens de gegevens van BIJ12 niet genoeg voorzorgsmaatregelen genomen. Bij 173 dieren was de afrastering op orde of bijna op orde. Hierdoor is het belangrijk dat dierendrijvers zich bewust zijn van de aanwezigheid van wolven en actief maatregelen nemen om hun vee te beschermen.

De toekomst van de wolf in Nederland

De wolf is terug in Nederland en blijft een belangrijk onderdeel van de natuur. Het aantal wolven neemt toe, wat leidt tot meer waarnemingen, aanvallen op vee en discussies over de invloed van de wolf op de natuur en de mens. De overheid, dierendrijvers en wetenschappers werken aan maatregelen om de wolf te beschermen en tegelijkertijd de schade te beperken.

De toekomst van de wolf in Nederland hangt af van het vermogen om de populatie te beheren en tegelijkertijd de natuurlijke processen te laten lopen. De wolf heeft een belangrijke functie in de voedselketen, en zijn aanwezigheid leidt tot een rijkere biodiversiteit. De overheid en dierendrijvers moeten samenwerken om de wolf te beschermen en tegelijkertijd de schade te beperken.

Conclusie

De terugkeer van de wolf in Nederland is een belangrijk onderdeel van de natuur. Het aantal wolven neemt toe, wat leidt tot meer waarnemingen, aanvallen op vee en discussies over de invloed van de wolf op de natuur en de mens. De overheid, dierendrijvers en wetenschappers werken aan maatregelen om de wolf te beschermen en tegelijkertijd de schade te beperken. De toekomst van de wolf in Nederland hangt af van het vermogen om de populatie te beheren en tegelijkertijd de natuurlijke processen te laten lopen.

Bronnen

1. Steeds meer wolven in Nederland: 'Het neemt maar toe'
2. De wolf hoort thuis in Nederland
3. Meer wolven in Nederland vastgesteld, nog steeds elf roedels
4. Wolf steeds vaker in Nederland: gevaarlijk?
5. Meer wolven in Nederland vastgesteld, nog steeds elf roedels
6. Nieuw wolvenplan lekt uit, maar vraag blijft: wat is een probleemwolf
7. Meer wolven in Nederland: rapport bij12
8. Meer wolven in Nederland vastgesteld, nog steeds elf roedels
9. Meer wolven aangemeld, maar aantal territoria blijft gelijk
10. Steeds meer aanvallen van wolven op dieren in Nederland
11. Wolven hebben dit jaar al veel vaker schapen en andere dieren aangevallen dan in heel 2023
12. Wolven in Nederland