In de zomer van 2024 zijn de reisplannen van Nederlanders sterk in beweging. Meer mensen dan ooit kiezen ervoor om op vakantie te gaan, maar tegelijkertijd stijgen ook de uitgaven en verandert het reisgedrag in reactie op economische en klimaatfactoren. De meest recente onderzoeken van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de ANWB geven een gedetailleerd beeld van het zomerreisgedrag van Nederlanders. Deze data toont aan dat de zomervakantie nog steeds het populairste moment is voor reizen, zowel binnen als buiten Nederland.
Deze bijdrage biedt een overzicht van de belangrijkste trends, met aandacht voor percentages, bestemmingen, vervoersmiddelen, en het financiële kader van de zomerreizen van Nederlanders in 2024.
Meer Nederlanders gaan op zomervakantie
Volgens de ANWB stijgt het percentage Nederlanders dat in de zomer van 2024 op reis gaat tot 73 procent, vergeleken met 65 procent in 2023. Dit duidt op een groeiende neiging om de zomervakantie actief te vullen. In mei werd er al vroegtijdig geboekt, en zelfs een vijfde van de vakanties werd in 2023 vastgelegd. Deze trend wordt beïnvloed door de wens om zowel ontspanning als avontuur te combineren in een reis.
Toch blijft het thema van de kosten een belangrijk aandachtspunt. Volgens CBS ligt het gemiddelde budget per persoon voor de zomervakantie in 2024 op € 709, wat een stijging is ten opzichte van € 628 in 2022. De totale uitgaven voor zomervakanties bedroegen in 2024 € 15,3 miljard, gemiddeld € 1.417 per vakantieganger.
Geslacht en vakantiegedrag
De data geeft ook inzicht in hoe vakantiegedrag varieert tussen mannen en vrouwen. In 2024 gingen 81,8 procent van de vrouwen op zomervakantie, vergeleken met 76,3 procent van de mannen. De totale deelname aan vakanties was 79,1 procent, met 16.547.000 vakanties voor mannen en 19.673.000 voor vrouwen. De meeste vakanties gebeurden in Nederland (51,8 procent), waaronder 16.171.000 vakanties in totaal. Voor mannen was dit 6.865.000 vakanties, voor vrouwen 9.306.000.
Deze trends suggereren dat vrouwen iets vaker en vaker op zomervakantie gaan dan mannen, vooral binnen Nederland. Buitenlandse vakanties zijn ook populair, met een deelnamepercentage van 63,8 procent, waarvan 60,6 procent voor mannen en 67,0 procent voor vrouwen.
Bestemmingen en reisopties
Nederland blijft een belangrijke bestemming in de zomervakantieplannen van Nederlanders. In 2024 kozen 30 procent van de vakantiegangers voor reizen binnen Nederland. Populaire doelen zijn de kust, natuurgebieden en recreatieparken. Gelderland, Limburg en Drenthe zijn regio's die relatief veel bezoekers ontvangen. Activiteiten zoals wandelen, winkelen en bezoeken van kastelen, kerken, musea en dierentuinen vormen een belangrijk onderdeel van het vakantieprogramma.
Buiten Nederland is Duitsland de populairste bestemming. In 2024 gingen 1,8 miljoen vakanties richting Duitsland, gevolgd door Frankrijk (2,1 miljoen vakanties), Spanje (1,3 miljoen vakanties), België en Italië (1,1 miljoen vakanties elk). Buiten Europa zijn de VS, Nederlandse Antillen, Mexico, Thailand, Turkije, Marokko en Egypte populaire doelen.
De keuze voor bestemmingen wordt beïnvloed door diverse factoren. Een deel van de bevolking kiest voor koelere bestemmingen in het midden en noorden van Europa vanwege de extreme hitte in Zuid-Europa. In 2024 kiest 17 procent voor zo’n alternatief, vergeleken met 10 procent in 2023. Echter, een gelijk aantal kiest juist voor Zuid-Europa vanwege de garantie op warm weer.
Vervoersmiddelen en duurzaamheid
De auto blijft veruit het meest gebruikte vervoersmiddel, met 55 procent van de vakantiegangers die met de auto reist. 32 procent reist met het vliegtuig, en 7 procent kiest voor de trein. De autovakantie is daarmee het populairste reisformaat, gevolgd door strandvakanties (15%), kamperen (11%) en stedentrips (9%).
De duurzaamheid van vakanties is echter minder belangrijk voor de meeste reizigers. Volgens de ANWB is de groep mensen die ‘gedurende het jaar voldoende duurzame keuzes maakt, maar op vakantie even niet’ gestegen van 23 procent in 2023 naar 26 procent in 2024. Aan de andere kant is de groep die duurzaamheid belangrijk vindt en daar ook voor wil betalen geslonken van 17 naar 13 procent. Deze ontwikkeling duidt op een tijdelijke afname van duurzaam reisgedrag in het vakantieseizoen.
Vakantieduur en uitgaven
De meeste Nederlanders (50 procent) gaat 1 of 2 weken op vakantie, terwijl 28 procent langer dan twee weken weg is. Een deel van de reizigers (20 procent) heeft zelfs al een vakantie voor in het najaar geboekt. Het opzij zetten van geld is ook een veelvoorkomende strategie: 37 procent van de reizigers zet maandelijks geld opzij voor de vakantie.
De schoolvakantieperiodes zijn belangrijk voor het plannen van reizen. Voor de regio Zuid duurt de vakantie van 6 juli tot 18 augustus, voor Midden van 13 juli tot 25 augustus, en voor Noord van 20 juli tot 1 september. Deze periodes bepalen vaak de reisplannen van gezinnen en scholen.
De gemiddelde duur van een zomervakantie in 2024 is 9 dagen, met 21,6 miljoen reizen tussen mei en september. Rondreizen of langere toertochten duren gemiddeld 16 dagen, en verblijven in vakantiehuizen of caravanplekken zijn vaak langer dan de gemiddelde vakantie. Recreatieve uitjes, zoals winkelen of attractieparken bezoeken, zijn juist relatief kort (6 dagen).
Wie blijft thuis en waarom?
Hoewel een groot deel van de Nederlandse bevolking op reis gaat, blijft 28 procent thuis in de zomer. Van deze groep geeft 7 procent aan liever in het winterseizoen op vakantie te gaan. Over het hele jaar genomen gaat 21 procent van de Nederlanders van 15 jaar of ouder helemaal niet op vakantie.
De redenen die mensen geven voor het niet-op-reis-gaan zijn verschillend. De meest genoemde reden is “men blijft liever thuis” (32%). Gezondheidsproblemen (30%) en geldzaken (27%) zijn de tweede en derde belangrijkste oorzaken. Deze cijfers tonen aan dat het vakantiegedrag ook wordt beïnvloed door persoonlijke omstandigheden en economische zorgen.
Vakantieplannen en voorbereiding
De meeste reizigers maken gebruik van de auto als vervoermiddel, en de voorbereiding op de vakantie is daarom belangrijk. Een opvallende statistiek is dat bijna de helft van de reizigers geen reservewiel heeft, wat een beperking kan zijn bij langere reizen. De ANWB voert jaarlijks een ledenpeiling uit over vakantievoorbereiding, waarmee ze inzicht krijgen in de wensen en behoeften van reizigers.
De ANWB-ongevings is representatief voor de Nederlandse bevolking, met 1027 deelnemers. Het onderzoek geeft een duidelijk beeld van de vakantieplannen voor de zomervakantie tijdens de schoolvakanties. Dit helpt de ANWB om haar diensten en voorzieningen aan te passen aan de wensen van reizigers.
Toekomstige trends
De toekomstige vakantieplannen van Nederlanders duiden op een aantal interessante ontwikkelingen. In 2024 zijn 20 procent van de reizigers al geboekt voor een vakantie in het najaar. Dit wijst op een neiging om reizen te spreiden over het hele jaar, in plaats van uitsluitend te focussen op de zomervakantie. Bovendien is het aantal reizen naar intercontinentale bestemmingen met 5 procent gestegen, wat duidt op een groeiende interesse in reizen buiten Europa.
Hoewel de kosten van vakanties stijgen, blijft de zomer het populairste seizoen voor reizen. De combinatie van klimaatfactoren, economische druk, en wisselende reisvoorkeuren beïnvloedt het reisgedrag van Nederlanders, en dit heeft ook gevolgen voor de toeristische industrie in Nederland.
Conclusie
De zomer van 2024 biedt een duidelijk beeld van de reisplannen van Nederlanders. Meer mensen dan ooit gaan op vakantie, maar tegelijkertijd stijgen de uitgaven en verandert het reisgedrag. Nederland blijft een belangrijke bestemming, maar ook intercontinentale reizen nemen toe. De autovakantie is veruit het populairst, en duurzaamheid is minder belangrijk dan in voorgaande jaren.
De keuze voor vakantiebestemmingen wordt beïnvloed door klimaatfactoren, economische zorgen en persoonlijke voorkeuren. Vrouwen gaan vaker op vakantie dan mannen, en zowel binnen- als buitenlandse bestemmingen zijn populair. De zomer blijft het belangrijkste vakantieseizoen, maar een deel van de reizigers kiest ervoor om reizen te spreiden over het hele jaar.
Deze trends tonen aan dat het vakantiegedrag van Nederlanders steeds gevarieerder wordt, en dat toeristische aanbieders en accommodaties zoals hotels zich moeten aanpassen aan deze wisselende eisen. De toekomst van de zomervakantie in Nederland en Europa hangt af van economische ontwikkelingen, klimaatverandering en veranderende reisvoorkeuren.