Complete Gids Vogels van Nederland: Een onmisbare gids voor natuurkenner en ontwerper
juli 8, 2025
In het hart van Zuid-Holland, tussen de bebouwde kernen van Midden-Delfland en de natuur, ligt het kleinste dorp van Nederland: ‘t Woudt. Dit dorpje, met slechts dertig inwoners, is niet alleen een beroemdheid in de regio, maar ook een symbolon van historisch erfgoed en culturele sfeer. In dit artikel worden de kenmerken, geschiedenis en unieke positie van ‘t Woudt belicht, evenals andere kleinste dorpen in Nederland, zoals Persingen, Saaxumhuizen en Ruigoord. Deze plaatsen vormen samen een interessant beeld van de diversiteit en unieke eigenschappen van kleine dorpen in het land.
Kenmerken van ‘t Woudt
‘t Woudt staat bekend als het kleinste dorp van Nederland, een titel die het dorp niet zomaar heeft gekregen. Het dorp bestaat uit één straat, drie boerderijen, een kerk en een café. Met slechts 38 inwoners, inclusief de onlangs geboren baby, is ‘t Woudt een levendig voorbeeld van een klein, maar dynamisch dorp. De bewoners van ‘t Woudt zijn trots op hun historische en culturele erfenis, en het dorp wordt beschouwd als een beschermd dorpsgezicht, wat betekent dat er geen veranderingen mogen plaatsvinden in de bebouwing of omgeving. Dit beschermd dorpsgezicht wordt aangegeven met kleine blauw-witte schildjes op de historische huizen, waarop het woord “Rijksmonument” staat.
De positie van ‘t Woudt is ook uniek. Het ligt in het midden van een groene omgeving, tussen de natuur en de bebouwde kernen van Midden-Delfland. Hierdoor is het een populair bestemming voor fietsers, wandelaars en andere genieters van het landschap. Het dorp is ook een bezoekwaardig plekje voor wie op zoek is naar rust en sfeer. De kerk, een laatgotisch kerkje, is het centrale punt van het dorp, en het café De Hooiberg is het enige plekje waar je kunt stoppen voor een kop koffie of een maaltijd.
Geschiedenis van ‘t Woudt
De geschiedenis van ‘t Woudt dateert al uit de 13e eeuw, toen het dorp voor het eerst in geschriften voorkwam. Het dorp heeft een rijke historie, met een combinatie van landbouw, kerken en een gemeenschap die zich heeft gevestigd in het midden van de Randstad. Het dorp heeft zich vooral ontwikkeld rond de kerk, die een centrale rol speelt in het dorp. De kerk, een laatgotisch kerkje, is een van de oudste gebouwen in het dorp en heeft een belangrijke functie in de gemeenschap.
De toekomst van ‘t Woudt is goed. In 2021 werd er voor het eerst in tientallen jaren een baby geboren in het dorp, wat hoop geeft voor de toekomst van de gemeenschap. De historicus Jacques Moerman, die een passie heeft voor ‘t Woudt, benadrukt dat het dorp eeuwenlang zijn karakter heeft behouden en dat het een unieke plek is in de Randstad.
Andere kleine dorpen in Nederland
Hoewel ‘t Woudt het kleinste dorp van Nederland is, zijn er ook andere kleinste dorpen die opvallen. Bijvoorbeeld:
Persingen
Persingen is een dorp in Gelderland, vlakbij Nijmegen. Het dorp heeft een historische kern en heeft een beroemdheid gekregen als het ‘kleinste dorp van Nederland’. Hoewel het dorp geen eigen postcode heeft, wordt het vaak als een dorp beschouwd. Het dorp heeft een interessante geschiedenis, met een strategische ligging langs de handelsroute van Nijmegen naar Kleef. De geschiedenis van het dorp is volgens de bronnen zeer interessant, met meerdere bewoningsresten uit de beginperiode.
Saaxumhuizen
Saaxumhuizen is een dorp in het noordelijke deel van Groningen. Het dorp telt minder dan 20 huizen en heeft een kerk uit de dertiende eeuw. Het dorp is bekend om zijn historische eigenschappen en de unieke ligging in het noorden van het land.
Ruigoord
Ruigoord is een bijzonder geval. Het dorp is het enige Nederlandse dorp zonder inwoners. Het dorp lag vlak bij Amsterdam en werd in de jaren ’70 gevaar loopt om te verdwijnen door de uitbreiding van de haven. Later werd het een kunstenaarskolonie, maar in 1997 werd het dorp opgeheven en is sindsdien geen woonplaats meer.
Beschermd dorpsgezicht en historische waarde
Een van de belangrijkste kenmerken van ‘t Woudt is het beschermd dorpsgezicht. Dit betekent dat de bebouwing en omgeving van het dorp veilig gesteld worden voor de komende generaties. Dit is belangrijk, omdat het dorp een unieke historische waarde heeft en een deel uitmaakt van de culturele erfenis van Nederland.
De beschermde status van ‘t Woudt wordt aangegeven met blauw-witte schildjes op de historische huizen, en het dorp is geregistreerd als een beschermd dorpsgezicht. Dit helpt om de historische uitstraling van het dorp te behouden en te voorkomen dat er veranderingen in worden aangebracht.
De rol van het dorp in de moderne tijd
Hoewel ‘t Woudt een klein dorp is, speelt het een belangrijke rol in de moderne tijd. Het dorp is een populair bestemming voor wandelaars en fietsers, en het is een plek waar je kunt genieten van de natuur en de historische sfeer. De kerk is een belangrijk onderdeel van het dorp, en het café De Hooiberg is een plek waar bewoners en bezoekers kunnen stoppen voor een kop koffie of een maaltijd.
Bovendien is ‘t Woudt een voorbeeld van hoe historische dorpen in Nederland kunnen worden bewaard en behouden. Het dorp is een van de weinige dorpen die hun karakter en uiterlijk hebben behouden, en het dient als een model voor andere kleine dorpen in Nederland.
Conclusie
‘t Woudt is het kleinste dorp van Nederland en een symbool van historisch erfgoed en culturele sfeer. Met slechts 38 inwoners is het een levendig dorp dat zich heeft ontwikkeld rond de kerk en het café. De positie van het dorp in het midden van de Randstad maakt het een populair bestemming voor fietsers, wandelaars en andere genieters van het landschap. Naast ‘t Woudt zijn er ook andere kleine dorpen in Nederland, zoals Persingen, Saaxumhuizen en Ruigoord, die elk hun eigen historische en culturele kenmerken hebben. De beschermde status van ‘t Woudt helpt om de historische uitstraling van het dorp te behouden, en het dorp is een voorbeeld van hoe historische dorpen in Nederland kunnen worden bewaard.
Bronnen
- Kleinste dorp van Nederland ligt in Zuid-Holland: 'Voor het eerst in tientallen jaren baby geboren'
- Dit zijn de 5 kleinste dorpen van Nederland
- T-Woudt, het kleinste dorp van Nederland
- Kleinste dorpjes van Nederland
- Persingen, het kleinste plaatsje van Nederland
- Rondje ‘t Woudt
- Kleinste steden van Nederland
- Gerko gaat zelfstandig verder
- Bronkhorst
- De Gier Bloemen