Impact van de Corona-epidemie op stedelijke gebieden in Nederland
juli 8, 2025
In Nederland zijn de veiligheidsniveaus van steden en gemeenten sterk variabel. Uit de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat de veiligheid per gemeente sterk verschilt. De meest veilige plaatsen zijn vaak kleinere dorpen of gemeenten met een lage bevolkingsdichtheid, terwijl de grootste steden zoals Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven meer misdrijven registreren. In dit artikel worden de veiligste steden in Nederland besproken, op basis van de meest recente cijfers en rapportages.
Veiligste Steden in Nederland
Volgens de cijfers van het CBS is Alphen aan den Rijn de veiligste gemeente van Nederland. Dit blijkt uit de Veiligheidsmonitor van het CBS, uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Justitie. De gemeente scoort hierin zeer goed, met een lage kans op misdrijven per inwoner. In 2024 werd er slechts 15,9 misdrijven per duizend inwoners geregistreerd, wat een van de laagste cijfers ooit is. Dit betekent dat de inwoners van Alphen aan den Rijn ongeveer 500 procent minder kans lopen om slachtoffer te worden van een misdrijf dan in Amsterdam.
Andere veilige gemeenten zijn onder andere Dalfsen, Dantumadiel, Elburg en Edam-Volendam, die elk minder dan 23 misdrijven per duizend inwoners registreren. Deze gemeenten vallen onder de categorie ‘veiligste woonplaatsen van Nederland’. Daarnaast staat Bronckhorst, een klein dorp in de Achterhoek, op de eerste plaats in termen van veiligheid. Hier is het aantal misdrijven per inwoner zeer laag, wat duidt op een zeer stabiele en veilige omgeving.
Deze gemeenten hebben een lage bevolkingsdichtheid en een sterke sociale binding, wat bijdraagt aan een lage criminaliteitsgraad. Ook spelen de lokale politie en gemeentelijke maatregelen een belangrijke rol in het handhaven van de veiligheid.
Onveilige Steden in Nederland
Aan de andere kant van het spectrum liggen de meest criminele steden van Nederland. Volgens de cijfers van het CBS zijn Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven de drie meest onveilige steden. In 2024 registreerde de politie in Amsterdam 89,4 misdrijven per duizend inwoners, wat het hoogste cijfer is van alle grote steden. In Rotterdam zijn het er 81,8, en in Eindhoven 79,7. Deze cijfers duiden op een hoge criminaliteitsgraad en een grotere kans op slachtofferschap.
Deze steden hebben een hoge bevolkingsdichtheid, wat leidt tot meer criminaliteit. Bovendien zijn er in deze steden meer mensen met een lagere levensondersteuning en een groter risico op straatintimidatie. De groeiende economische onzekerheid en de toenemende diversiteit in de stedelijke gebieden hebben ook bijgedragen aan de toename van delicten.
De top tien meest criminele gemeenten in Nederland zijn: 1. Amsterdam 2. Rotterdam 3. Eindhoven 4. Heerlen 5. Maastricht 6. Den Haag 7. Sittard-Geleen 8. Diemen 9. Roermond 10. Schiedam
Deze gemeenten vallen onder de categorie ‘onveilige gemeenten’. In deze gebieden is de kans op een misdrijf groter, vooral wanneer het gaat om inbraken, diefstallen en overvallen. De lokale politie en gemeenten proberen hierin actief op in te spelen, maar de uitdagingen blijven groot.
Veiligheid en Leefbaarheid in Nederlandse Steden
Volgens het onderzoek van HCSS, uitgevoerd in samenwerking met stedelijke gemeenten, zullen Nederlandse steden de komende tien tot twintig jaar geconfronteerd worden met complexe uitdagingen op het gebied van veiligheid en leefbaarheid. Deze uitdagingen zijn zowel voorspelbaar als onzekere factoren. De onderzoekers analyseren hoe lange termijn trends zoals vergrijzing, migratie, klimaatverandering, technologisering en economische onzekerheid de stedelijke ontwikkeling beïnvloeden.
Een van de belangrijkste problemen is de kwetsbare wijk, waarin structurele armoede, beperkte voorzieningen en sociale onrust voorkomen. Dit vereist een duurzame en integrale aanpak. Bovendien nemen de problemen in kwetsbare wijken en de effecten van superdiversiteit toe, wat sociale en ruimtelijke spanningen versterkt.
De klimaatverandering is ook een belangrijk onderdeel, met name voor sociaal kwetsbare gebieden. Steden zoals Den Haag en Utrecht vallen onder de categorie ‘meest kwetsbare steden’. De cumulatieve effecten van deze problemen kunnen leiden tot een vertraging in de ontwikkeling van de stad, waardoor er een strategische aanpak nodig is om veiligheid en leefbaarheid te waarborgen.
Veiligheidsmaatregelen in Nederlandse Steden
De gemeenten proberen actief in te spelen op de veiligheid en leefbaarheid van hun stadsdeel. Veel gemeenten sluiten zich aan bij het programma Veilige Steden, dat gericht is op het aanpakken van straatintimidatie, seksueel grensoverschrijdend gedrag en het versterken van de opvang en begeleiding. Bijvoorbeeld:
- Gemeente Alphen aan den Rijn heeft de laagste criminaliteitsgraad en een sterke sociale binding.
- Gemeente Maastricht wil dat vrouwen en meisjes zich veiliger voelen in de openbare ruimte.
- Gemeente Tilburg wil het bewustzijn van straatintimidatie vergroten.
- Gemeente Groningen wil de sociale veiligheid en leefbaarheid in de stad vergroten.
Deze aanpakken zijn gericht op preventie, opsporing en sanctionering van delicten. Bovendien worden er maatregelen genomen voor het verbeteren van de zichtbaarheid van de politie en het versterken van de samenwerking tussen lokale instanties.
Conclusie
De veiligste steden in Nederland zijn vaak kleinere gemeenten met een lage bevolkingsdichtheid, zoals Alphen aan den Rijn, Bronckhorst, Dalfsen, Dantumadiel, Elburg en Edam-Volendam. Deze gemeenten hebben een zeer lage criminaliteitsgraad en een sterke sociale binding, wat bijdraagt aan een veilige omgeving. Aan de andere kant staan de grote steden zoals Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven op de meest criminele plekken in Nederland. Hier is de kans op slachtofferschap groter, vooral wanneer het gaat om inbraken, diefstallen en overvallen.
De veiligheid en leefbaarheid van Nederlandse steden hangen af van veel factoren, waaronder de bevolkingsdichtheid, de economische situatie, de diversiteit en de maatregelen van de gemeenten. De uitdagingen van de toekomst zijn groot, maar met strategische planning en samenwerking is het mogelijk om veiligheid en leefbaarheid in Nederlandse steden te waarborgen.