Zwolle: De Hanzestad met Historie, Natuur en Toeristische Aantrekkingskracht
september 28, 2025
De watertoren van Zwolle is een symbool voor de historie en herbestemming van oude infrastructuur in de Nederlandse regio. Tijdens zijn eeuwenlange geschiedenis heeft het gebouw verschillende functies gekend, van waterreservoir tot woningcomplex en uiteindelijk hotel. Deze omzettingen reflecteren de veranderende behoeften van de stad en het land, evenals het belang van cultureel erfgoed en architectonische waarden. In dit artikel worden de geschiedenis, de architectonische ontwikkeling en de huidige functie van de watertoren van Zwolle beschreven, op basis van betrouwbare bronnen.
Geschiedenis van de watertoren
De watertoren aan de Turfmarkt in Zwolle is sinds 1892 een prominente aanwezigheid in de stadsstructuur. Het gebouw is ontworpen door architect Jan Schotel en had als oorspronkelijke doel het op peil houden van het water in de poldergebieden achter de stad. De toren heeft een hoogte van 36 meter en bevat een waterreservoir van 500 kubieke meter. In de loop van de jaren is het gebouw ondergaan door verschillende hermodelleringen en herbestemmingen. Een van de meest opvallende gebeurtenissen vond plaats in 1959, toen een meisje dodelijk getroffen werd door een vallende steen. Hierop besloot men om de toren te omringen met een nieuwe mantel, waardoor de oorspronkelijke toren in een tweede laag bleef bestaan.
Deze dubbele structuur maakt de toren uniek, omdat het zowel het oorspronkelijke ontwerp uit 1892 als het herziene ontwerp uit 1960 combineert. Deze combinatie is een van de redenen waarom de toren als gemeentelijk monument is aangewezen, ondanks de relatief jonge leeftijd.
Herbestemming van de watertoren
De herbestemming van de watertoren begon in de jaren 2000, toen het gebouw in handen kwam van bouwbedrijf Nijhuis. Tijdens deze periode zijn verschillende plannen geopperd voor de toekomstige functie van het gebouw, variërend van hotel, kantoren en bedrijfsruimten tot een wellnesscentrum. Deze plannen bleven echter voorlopig in het stadium van voorstellen, ook vanwege de economische crisis die in die tijd de bouwsector en het immobiliarsector in het algemeen geraakte.
In 2014 kreeg het huidige plan voor kleine appartementen definitief de goesting. Het ontwerp, verantwoordelijk door architect Rob Moritz van het Zwolse architectenbureau 19 Het Atelier, maakte ruimte voor 21 appartementen over elf verdiepingen. De voormalige watertank is verwijderd en vervangen door woningruimtes. De appartementen zijn geheel open in de indeling, met slechts een badkamer, toilet en bergruimte. Ook is het dak geheel vernieuwd, waarbij de klassieke groene kleur van het koperen dak terug is gekomen, maar dan gemaakt van kunststof om het minder windgevoelig te maken.
Het hotel Infinity
Naast de appartementen die zijn opgeleverd in november 2022, is de voormalige watertoren ook omgebouwd tot het Hotel & Restaurant Infinity, gelegen op de Lichtmisweg in Zwolle. Dit gebouw, ook bekend als De Koperen Hoogte, is sinds 1932 in gebruik geweest als watertoren en heeft sindsdien meerdere functies gekend, waaronder hotel, B&B en nu weer hotel en restaurant. Het hotel biedt gasten een unieke verblijfervaring in een historisch gebouw met een spectaculair uitzicht over de regio.
Het hotel bevat onder meer een draaiend restaurant, een wellnesscentrum, winkels, vergaderzalen en een brasserie. Buiten ligt een 1,8 kilometer lange golfbaan, waardoor het hotel ook geschikt is voor recreatie en sportieve activiteiten. De omzetting van de watertoren tot hotel is een levend getuigenis van innovatie en herbestemming in de horeca- en toeristische sector van Nederland.
Architectonische en historische waarde
De watertoren van Zwolle is niet alleen een technisch imposant gebouw, maar ook een cultureel en historisch belangrijk monument. Het is een voorbeeld van hoe oude infrastructuur hergebruikt kan worden voor huidige doeleinden, zonder de historische en architectonische waarden te verliezen. Deze aanpak zorgt ervoor dat het gebouw nog steeds een centrale rol speelt in de stadsstructuur, maar nu als woongebouw en hotel.
Het ontwerp van het huidige woningcomplex en hotel zorgde ervoor dat zowel de negentiende-eeuwse toren als de vorm van de jaren zestig-toren behouden bleven. Deze dualiteit in architectuur maakt de toren uniek en geeft het een extra cachet. De gemeente Zwolle heeft dit erkenning gegeven door de toren als gemeentelijk monument te bestempelen.
Betekenis voor de stad Zwolle
De omzetting van de watertoren heeft niet alleen een praktische functie, maar ook een culturele en symbolische waarde voor de stad Zwolle. Het gebouw is een symbool voor de geschiedenis van waterbeheer en het gebruik van oude infrastructuur voor nieuwe doeleinden. Door de herbestemming is de watertoren niet alleen behouden gebleven, maar ook verrijkt met moderne functies die het toegankelijker maken voor toeristen en inwoners.
De combinatie van historisch erfgoed en moderne woningbouw maakt de watertoren tot een uniek voorbeeld van duurzame ontwikkeling. Het is een getuigenis van hoe historische gebouwen niet alleen behouden kunnen worden, maar ook herbestemd kunnen worden om aan de huidige en toekomstige behoeften van de stad te voldoen.
Conclusie
De watertoren van Zwolle is een uniek bouwwerk dat de geschiedenis van de stad en de regio weerspiegelt. Van waterreservoir tot woning- en hotelcomplex, is het gebouw door meerdere transformaties gegaan. Deze herbestemmingen tonen aan dat oude infrastructuur behouden en verrijkt kan worden, zodat het nog steeds een centrale rol kan spelen in de stadsstructuur. Het huidige woningproject en het Hotel & Restaurant Infinity zijn een getuigenis van innovatie en duurzame ontwikkeling, waarbij historische en architectonische waarden behouden blijven. De watertoren is dus meer dan alleen een gebouw; het is een symbool voor de geschiedenis, de toekomst en het culturele erfgoed van Zwolle.